حمیدرضا شعیری، زبان شناس و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار ادبی خبرگزاری سینمای ایران، درباره مؤلفه های نشانه شناسی نام گذاری بر روی آثار هنری گفت: عنوان یک فیلم و یا هر اثر هنری دیگری در واقع فشاره آن اثر است. قرار است که پیام و مضمون دو ساعت فیلم در چند واژه خلاصه شود.

وی با بیان این که نام نبض تپنده هر اثر هنری است تو ضیح داد: انتخاب شایسته در این مورد تأثیر زیادی در میزان ماندگاری فیلم دارد. متاسفانه در کشور ما درصد زیادی از فیلمسازان به این نکته کلیدی توجهی ندارند. البته در ادبیات اوضاع بهتر است زیرا نویسندگان به هر حال با شیرازه محکم واژه و ادبیات درگیر هستند.

این کارشناس همچنین گفت: به نظر بنده عنوان نباید طولانی باشد، زیرا اطلاق نام تیتر و عنوان به آن نشان دهنده این است که مفهوم مورد نظر باید در واژگان محدود خلاصه شود.

شعیری همچنین درباره نحوه انتخاب نام توضیح داد: سه روش کلی برای انتخاب نام به ذهن می رسد. نخستین آن، این است که نام بر اساس نشانه های سوری و در گفتمان های عمومی تر انتخاب شود. این روش از تساهل در صورت و منطق نشانه ای سرچشمه می گیرد. البته گاهی هم الهامی است. یعنی منطقی وجود ندارد و این نام از راه های غیر استدلالی به مولف الهام شده و روی اثر قرار می گیرد.

وی ادامه داد: روش دوم انتخاب نام بر مبنای روابط مفهومی و محتوایی است. در این روش، هنرمند با توجه به استدلال های منطقی و بر مبنای علمی برای اثرش نام انتخاب می کند. البته این فرآیند ممکن است ناخودآگاه باشد. روش سوم هم از ترکیب دو روش نخست حاصل می شود یعنی ترکیبی از نشانه های صوری و الهامی با روش های خرد گرایانه به فرآیند تولید اثر منجر می شود.

شعیری تأکید کرد: نحوه انتخاب نام بر روی اثر هنری را نمی توان از پیش به کسی دیکته کرد. به هر حال روابط مناسبات سوری در میان اهالی سینما در کنار جنبه های اقتصادی و بخش فروش تأثیر بسزایی در انتخاب نام دارد. در حال حاضر به نظر می رسد به دلیل این که سینما به دنبال نگاه ژرف هنری نیست، عناوین فیلم ها هم به تناسب سوری و تجاری انتخاب می شوند.

حمیدرضا شعیری در پایان گفت: نگاه به انتخاب اثر در سینمای ما بر مبنای فروش و گیشه استوار است زیرا اثر هنری نیاز به مخاطب دارد. نام هم به تبعیت از آن تلاش می کند جنبه های ظاهری و در واقع لوکس فیلم را در خود منعکس کند. البته این نکته چیزی نیست که بتوان به همه هنرمندان تعمیم داد. به هر حال هر کس به تناسب نگاهش نامی برای فیلم خود انتخاب می کند.

انتهای پیام/ن.ف