شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۲ - ۱۱:۰۳

بازتعریف مفهوم سینمای تجربی/2

دهقانپور: دولت جای گیشه بر سینمای تجربی سرمایه‌گذاری کند/سینمای تجربه‌ورز کاشف زندگی است

حمید دهقانپور

حمید دهقانپور از استادان دانشگاه در حوزه سینما گفت: سینمای تجربی که واژه سینمای تجربه‌ورز برای آن مناسب تر است شکل جدید از فیلمسازی است که در اوج سادگی به دنبال کشف و پیدا کردن لحظه های غنی و متعادل زندگی است.

دهقانپور در گفت و گو با سینماپرس، سینمای تجربی را اینگونه تعریف کرد: اگر بخواهیم سینمای تجربی که واژه سینمای تجربه‌ورز برای آن مناسب تر است را تعریف کنیم با توجه به رویدادهایی که هم در تاریخ سینمای ایران و هم در تاریخ سینمای جهان اتفاق افتاده، می توان گفت که این سینما شکل جدید از فیلمسازی است که در اوج سادگی به دنبال کشف و پیدا کردن لحظه های غنی و متعادل زندگی است.

وی این امر را که کشف و شهود می تواند سینمای تجربه ورز را جفت و جور کند، اینگونه تشریح کرد: سینمای تجربه ورز می تواند ارتباط تنگاتنگی میان زندگی روزمره برقرار و با داستان فیلم به وجود آورد و این گرایشی است که فیلمسازهای تجربه ورز به آن تمایل دارند و کار آن ها را نسبت به فیلمسازان دیگر متفاوت می سازد.

وی ادامه داد: سینمای مستقل هم می تواند چنین خصوصیتی داشته باشد یعنی ما اگر بخواهیم پروسه تولید فیلم ارزان را بررسی کنیم می بینیم که درونمایه سادگی فیلم ها است که این فیلم ها را با سایر آثار دیگر متفاوت می کند. بنابراین سینمای تجربه ورز یا تجربی و هر چیزی را که می توان برای این واژه معادل سازی کرد، به این سمت می رود.

دهقانپور با اشاره به سمینار «دور از سایه» که چندی پیش در جزیره ابوموسی برگزار شد، عنوان کرد: در این سمینار برخی از مفاهیمی که در سینمای تجاری قابل تامل و بحث نیست، توسط فیلمسازانی که شناخت و آشنایی کافی نسبت به سینما دارند و به زبان بصری سینما وارد هستند مطرح و عنوان شد که این سینماگران تجربی در این سینمای تجربه ورز باید مفهوم جدیدی را تجربه کنند که باید به آن پرداخته شود و این درست نیست، هر کسی که به شیوه های مختلف تولید فیلم و ساختار سینما آشنا نیست دست به تولید بزند و پا به این عرصه بگذارد.

وی افزود: تمام صحبت هایی که در سمینار ابوموسی مطرح شد قرار شد که به صورت کتاب به بازار آید و آخرین مراحل چاپ خود را سپری می کند. هر بخشی در این سمینار یک دبیر داشت و من هم به عنوان دبیر هیات علمی دانشگاهی مقالات خود را ارائه دادم و اکنون این مقالات آماده چاپ است و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی هر زمان که اراده کند می تواند این کتاب را چاپ کند و فکر می کنم که این کتاب در جشنواره سینما حقیقت رو نمایی شود.

دهقانپور در پاسخ به این سوال که آیا این امر صحیح است که سینمای تجربی را به ساخته های جوان ها نسبت می دهند؟، با ذکر مثالی گفت: این ذهنیت کاملا اشتباه است، رخساره قائم مقامی، یکی از دانشجویان دوره کارشناسی ارشد من بود که من در کارهای عملی استاد راهنما او بودم، این شخص همان دوره فیلمی مستند ساخت که در نوع خود بی نظیر بود و این فیلم با عنوان «سیانوزه»، (نوعی بیماری است که به وسطه آن افراد در دوران بلوغ دچار مشکلات ذهنی می شوند) اولین فیلم مستند انیمیشن در ایران و خاورمیانه معرفی شد که توانست در چندین جشنواره داخلی و خارجی مورد تقدیر قرار گیرد. در آن دوره قرار گرفتن دو واژه انیمیشن و مستند تعجب همگان را برانگیخت و همه جا مطرح شد که چطور یک فیلم می تواند هم مستند باشد و هم انیمیشن؟! یعنی چگونه ممکن است جهان تخیل و جهان واقعیت در کنار هم قرار گیرند و همخوانی پیدا کنند.

وی افزود: مدت ها هر جایی که سخن از سینمای مستند داستانی می شد من فیلم «سیانوزه» را معرفی می کردم و این مستند داستانی را به چالش می کشیدم اما یک عده باز به این دلیل که بخشی از فیلم در مقابل سینمای مستند که سرمنشا واقعیت است به تخیل پرداخته با من مخالفت می کردند؛ اما بعد از مدت ها که گذشت، کم کم به این نتیجه رسیدم که می توانیم مستند انیمیشن هم داشته باشیم و نمونه فیلم هایی هم هست که سبب پدید آمدن چنین اثری می شوند.

این استاد دانشگاه با بیان این امر که سینمای تجربه‌ورز احتیاج به یک حامی دارد، تاکید کرد: باید در این حوزه یک موسسه ای راه اندازی شود که استادان و کارگردانان برجسته به شکل مستمر، واقعی، حقیقی و صحیح ناظر و شاهد پروژه تولید یک اثر تجربه‌ورز باشند. اگر این شرایط نادیده گرفته شود، خود به خود ممکن است یک فرد مستعد در این زمینه به بی‌راهه رود و نتواند با این هدف غایی، نهایی و بالایی که در پس ذهن دارد به سر منزل مقصود، مراد و نیت واقعی خود برسد که متاسفانه دولت هم به جای این که امروز در روی سینمای تجربی سرمایه گذاری کند سرمایه خود را به سینمای گیشه می سپارد، اینگونه است که سیاست گذاران برای این که سینمای ما به یک معنای جدید، مفهوم نوین و اندیشه ای که برخاسته از مفاهیم دینی و ادبیات کهن باشد، برسد باید یک بودجه مخصوص و خاص برای سینمای تجربی در نظر بگیرد و شرایط را برای کسانی که در این زمینه استعداد دارند، فراهم کنند.

دهقانپور یادآور شد: در دوره های مختلف، سینمای حقیقت جو، سینمای بی واسطه و سینمای مستقیم با سینمای مستند تعریف شده اند. هستند استعدادهای بسیار متنوع که می توانند این نوع سینماها را به تصویر بکشند که متاسفانه شرایط لازم برای آن ها مهیا نمی شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر دولت می خواهد که سینمای ایران در خاورمیانه و در جهان بدرخشد باید روی نیروی جوان و تحصیل کرده سینما در مقطع کارشناسی ارشد و یا دکتری سرمایه‌‎گذاری کند تا از این طریق بتوانیم به یک سینمای ایرانی دست پیدا کنیم البته سینمای ایرانی با سینمای فیلم فارسی متفاوت است، اگر ما بتوانیم به یک سینمای ایرانی دست پیدا کنیم بی شک می توانیم در تمام حوزه های سینمای کشورهای جهان به شکل پسندیده و درستی نفوذ کنیم و تاثیر سینمای ایران در جهان را جا بیاندازیم.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.