این بازیگرهفتاد و هشت ساله ( با نام کامل جان جوزف نیکلسون ) نام خانوادگی مادرش –جون فرنسس نیکلسون – را پشت اسم خود دارد.او که در ۲۲ آوریل ۱۹۳۷ در شهر نپتون ایالت نیوجرسی متولد شد، هیج گاه پدر خود را ندید. مادرش از دختران نمایش بود و جک کوچک در خانه مادربزرگ ِ خود و تحت حمایت او بزرگ شد.

پس از اتمام مدرسه ، به عشق ِسینما خانه را ترک کرد و راهی لوس آنجلس شد.الگوهای او بازیگران بزرگ شیوه متُد  جیمز دین ، مونت گومری کلیفت و مارلون براندو بودند. همین نیز باعث شد که بعدها برای یادگیری شیوه لی استراسبورگ همچون همنسلان دیگرش "آل پاچینو" ،"داستین هافمن " ،"رابرت دنیرو " و...راهی اکتورز استودیو و کلاسهای بازیگری لی استراسبورگ ِ مرحوم " شود.

اما نکته ای که خیلی ها نمی دانند این است که جک نیکلسون کارش را در بخش انیمیشن‌سازی کمپانی مترو گلدوین مایر و زیر نظر ویلیام هانا و جوزف باربرا آغاز کرد و در ابتدا اوضاع آنطور پیش می رفت که در آینده انیمیشن ساز شود! اما آشنایی او در ۲۱ سالگی اش با راجر کورمن- تهیه کننده و کارگردان نامتعارف امریکایی- و بازی در یکی از فیلم هایی که او تهیه کرده بود به نام «گریه بچه کُش یا گریه قاتل بچه» به طور کلی مسیر زندگی اش را تغییر داد. جک نیکلسون بعدها و در دوران محبوبیت به نقش و جایگاه راجر کورمن در ورودش به سینما اشاره کرده است. راجر کورمن معروف به سلطان فیلم های درجه "ب" یا به اصطلاح "بی مو وی" متخصص تولید آثار تاریک و بسیار خشن با رگه های پررنگی از ترس و پارانویا بود! با این تفاصیل پیشنهاد بازی در آن فیلم، به جک نیکلسون جوان - با آن میمیک صورت و رفتارهای هیستریک- چندان دور از ذهن به نظر نمی رسد.

اما بازی در این رُل نامتعارف چندان باب میل سینماروهای امریکایی نبود و به جک نیکلسون تا دوسال بعد و فیلم «فروشگاه کوچک ترس" نقشی پیشنهاد نشد. پس از آن در فیلم های «کلاغ » و «وحشت» ایفای نقش کرد و در حین بازی در فیلم وحشت (۱۹۶۲) بود که با همبازی اش «ساندرا نایت» آشنا شده و در همان سال  ازدواج کرد. این ازدواج که شش سال به طول انجامید، تنها ازدواج رسمی جک نیکلسون بود.

اما تا پیش ازسال ۱۹۶۹ و بازی در فیلم جاده ای «ایزی رایدر» ساخته دنیس هاپر، مسیر بازیگری جک نیکلسون چندان هموار و رضایت بخش نبود. پس از بازی دراین فیلم بود که سینما و علاقمندانش این بازیگر نامتعارف با آن چهره و اندام غیرستاره ای را جدی گرفتند. ایزی رایدرِ دوران سازکه برای تمام بازیگران و سازندگانش چندین قدم رو به جلو محسوب می شد ، برای جک نیکلسون ۳۲ساله –که در آن فیلم نقش وکیلی دائم الخمر را ایفا می کرد-  نخستین نامزدی جایزه اسکار را دربخش بازیگر نقش مکمل مرد به ارمغان آورد.

دهه های هفتاد و هشتاد  میلادی ، دوران اوج بازیگری جک نیکلسون در سینمای جهان بود. بازی در فیلم های کارگردانان معتبر و صاحب سبک سینمای جهان از جمله: جان هیوستون (شرافتِ خانواد پریتزی) ، رومن پولانسکی (محله چینی ها) ، میکل آنجلو آنتونیونی (مسافر/حرفه: خبرنگار)، استنلی کوبریک (درخشش)، میلوش فورمن (پرواز بر فراز آشیانه فاخته–در ایران: دیوانه ای از قفس پرید )، الیا کازان (آخرین ماموریت -در کنار رابرت دنیرو و رابرت ردفورد) و...از او بازیگری قدرتمند و  قابل اعتماد برای کارگردانان بزرگ ساخت و از سال ۱۹۷۰ تا پانزده سال پس از آن، برای او برنده شدن دو جایزه اسکار برای فیلم های "پرواز بر فراز آشیانه ی فاخته" و" دوران مهرورزی" و شش نامزدی اسکار دیگر برای فیلم های" محله چینی ها" ،"پنج قطعه آسان" ، "سرخها" ، "آخرین ماموریت" ، "آیرون وید" و "شرافتِ خانواد پریتزی" را به همراه داشت.

 از دیگر فیلمهای مهم او در آن سالها می شود به نئو نوار ِ "پستچی همیشه دوبار زنگ می زند " ساخته باب رافلسون  و وسترن ِ "میسوری از هم می پاشد" ساخته آرتور پن – که در این یکی با مارلون براندو هم بازی بود- اشاره کرد.

البته نباید از نظر دور داشت که قدرت بازیگری جک نیکلسون و انتخاب های او برای ایفای نقش در فیلم ها ،هیچ گاه به اندازه ستارگان همنسلش دچار عدم یکدستی و گه گاه ضعف و شتابزدگی نبود و به همین جهت در دهه نود و دهه پس از آن نیز توانست کماکان جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر معتبر و درعین حال محبوب گیشه ها حفظ کند و مورد توجه سینما دوستان باقی بماند.

حاصل تلاش او در آن سالها جدا از بازی در فیلم هایی تجاری از جمله «بتمن»  و «مریخ (مارس) حمله می کند» هر دو ساخته تیم برتون، برنده شدن و نامزدی جایزه اسکار در دهه نود، به ترتیب برای فیلم های بهترین شکل ممکن و چند مرد خوب وهم چنین نامزدی اسکار برای فیلم درباره اشمیت در سال ۲۰۰۲ و نامزدی جایزه گلدن گلوب برای فیلم رفتگان (ساخته مارتین اسکورسیزی) در سال ۲۰۰۶ بود.

جالب توجه اینجاست که جک نیکلسون در بعضی موارد پیشنهاد بازی درفیلم های کارگردانان بزرگ دیگری را به راحتی رد کرده است. از جمله رد کردن پیشنهاد "فرانسیس فورد کاپولا" برای بازی در نقش جوانی دون کورلئونه در فیلم پدرخوانده– که در نهایت این نقش به رابرت دنیرو رسید و برای آن جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل را دریافت کرد- وهم چنین رد کردن پیشنهاد اسپیلبرگ برای بازی در نقش نخست فیلم برخورد نزدیک از نوع سوم!

جک نیکلسون پس از پنج دهه بازیگری ، با سه بارگرفتن جایزه اسکار ، شش بار بردن جایزه گلدن گلوب، بردن سه جایزه بفتا ، همچنین ۶ بار نامزدی اسکار ،هفت بار نامزدی گلدن گلوب و ...از پرافتخار ترین بازیگران تاریخ سینما و یکی از رکورد داران دریافت و نامزدی اسکار و دیگر جوایز معتبر سینمایی جهان محسوب می شود و او را در کنار رابرت دنیرو و آل پاجینو یکی از اسطوره های زنده تاریخ سینما به شمار می آورند .در کارنامه او  کارگردانی دو فیلم ، تهیه کنندگی دوفیلم و فیلمنامه نویسی برای دوفیلم دیگر نیز به چشم می خورد.

او که سالها همسایه دیوار به دیوار مارلون براندو بود، مدت هاست که به تنهایی درخانه خود زندگی می کند و از سال ۲۰۱۰ بازی در هیچ فیلمی را نپذیرفته است. چند سال قبل یک کتاب آشپزی با نام "کتاب آشپزی جک "منتشر کرد و مدتی پیش شایعه خداحافظی او از سینما به دلیل بیماری آلزایمر شدت گرفت که از طرف او و بستگانش تکذیب شد.