محمد جعفری مستندساز و منتقد پیشکسوت سینما در گفتگو با خبرنگار سینماپرس یادآور شد: ماجرای تولید این فیلم به بیش از ۴۰ سال قبل باز می گردد که من در سپاه دانش به عنوان سربازمعلم فعالیت می کردم و ماموریت من به روستایی به نام «بنیادکندی» از توابع استان آذربایجان شرقی افتاده بود.
وی ادامه داد: در آن زمان که من برای انجام ماموریت به این روستا رفتم هیچ مدرسه ای در آنجا وجود نداشت و من اولین مدرسه را در این روستا تاسیس کردم و نزدیک به ۳ ماه به دلیل اینکه هیچ آشنایی با زبان ترکی نداشتم تنها با ایما و اشاره با اهالی روستا و دانش آموزانم تعامل داشتم و کم کم من به آن ها فارسی و آن ها به من ترکی یاد دادند و توانستم به آن ها سواد بیاموزم.
این منتقد خاطرنشان کرد: در فیلم «روایت بنیاد کندی» هم من به عنوان همین معلم بدون اینکه هیچ صحنه ای را بازسازی کنم بعد از ۴۰ سال وارد این روستا شده و جلوی دوربین رفته ام و با شاگردانم وارد گفتگو شدم.
وی ادامه داد: هدف اصلی این فیلم به بهانه جستجوی یک معلم در پی شاگردان قدیمی اش، این است که به واکاوی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی ۴۰ سال گذشته و آنچه طی این دوران بر سر افراد از طبقه ها، سطح تحصیلات و... گوناگون آمده بپردازد لذا به عمد از واکاوی مسائل سیاسی پرهیز کردم و به سمت تلخی و سیاهی ها نیز پیش نرفتم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا از ترس اعمال ممیزی وارد این مسائل نشده است اظهار داشت: خیر، آنچه برای من مهم بود به وجود آوردن فضایی گرم و دلنشین و صمیمی در این اثر مستند بود و خوشبختانه نمایش فیلم در جشنواره سینماحقیقت نشان داد که ما در خواسته مان به شدت موفق بوده ایم چرا که این فیلم احساس نوستالژی را در مخاطبان خود زنده می سازد و توجه آن ها را به گذر زمان جلب می کند جالب این است که حتی مخاطبان جوان فیلم نیز بعد از اتمام فیلم اشک از چشمان مان جاری است و با لحظات و آدم های اثر ارتباط خوبی را برقرار می کنند.
جعفری ادامه داد: «روایت بنیاد کندی» در حالی یک نبش قبر تاریخی را انجام می دهد که هیچ گونه شعار گل درشتی در آن دیده نمی شود؛ این فیلم فی الواقع یک اثر مشاهده نگر است و این وجهه خود را نیز به مخاطبان فیلم واگذار می کند تا آن ها قضاوت کنند که طی این دوران چه اتفاقی برای آدم های این فیلم و خودشان افتاده است.
وی افزود: متاسفانه به این نوع سینمای مستند در کشور ما چندان اهمیت داده نمی شود و دلیل اصلی آن هم تابوهایی است که در جامعه ما وجود دارد و مستندسازان را از رفتن به سمت روایت حریم خصوصی زندگی افراد باز می دارد؛ اما این در حالی است که ما در «روایت بنیاد کندی» نشان دادیم که می توان به سلامت و بدون شکستن حریم ها از این نوع سینما نیز سربلند بیرون آمد.
این مستندساز در بخش دیگری از این گفتگو خاطرنشان کرد: از جایی که ما تصمیم داشتیم فضای گرم و صمیمانه فیلم از بین نرود به صورت دو نفره فیلم را ساختیم و من به عمد در طول فیلمبرداری از هرگونه نورپردازی نیز اجتناب کردم تا واقع گرایانه بودن اثرم از بین نرود.
وی افزود: این مستند ۷۰ دقیقه ای ظرف مدت ۲ سال ساخته شد و من برای پیدا کردن همه شاگردانم طی این مدت مرارت های زیادی کشیدم اما خوشبختانه توانستم اغلب آن ها را پیدا کنم. ما مدعی هستیم که گرم ترین و صمیمانه ترین فیلم جشنواره کار ماست و امیدوارم که مخاطبان از تماشای این اثر لذت ببرند.
جعفری در خاتمه اظهاراتش ضمن انتقاد از نحوه برخورد با سینمای مستند در جشنواره فیلم فجر گفت: ما همچنان پس از سال ها برگزاری جشنواره در خال آزمون و خطای حضور آثار مستند در کنار فیلم هایی هستیم که در آن ها سوپراستارها حضور دارند. از سوی دیگر به دلیل تغییر دائمی دبیران جشنواره مرتب سلایق جدیدی این مهمترین رویداد سینمایی کشور را دستخوش تغییرات می کند و این در حالی است که جشنواره های معتبر جهانی سال های دراز از حضور ثابت یک دبیر بهره می برند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن جشنواره هایشان را اداره کنند اما در کشور ما وضعیت با ثباتی وجود ندارد.
بر اساس همین گزارش آذر مهرابی دیگر کارگردان این مستند نیز در همین رابطه افزود: متاسفانه ما مستندسازان از مشکلات زیادی رنج می بریم. به عنوان نمونه آثار مستند در این دوره از جشنواره در بدترین بازه زمانی روی پرده می روند و قطعا استقبال چندانی از این آثار صورت نخواهد گرفت. از سوی دیگر مسئولان برگزاری جشنواره برای بخش سینماحقیقت یک دبیر افتخاری در نظر گرفته اند و با این کارشان سینمای مستند را از تمامی فیلم های دیگر در بخش های سودای سیمرغ، نگاه نو، هنر و تجربه جداسازی کرده اند که به زعم من این برخورد اصلا خوب نیست و شبیه به این شده که مدیران جشنواره به مستندسازان انگار لطف داشته اند که آثارشان را نمایش می دهند.
وی ادامه داد: متاسفانه همواره این شائبه برای مستندسازان وجود دارد که آیا در سال های آینده می توانند در جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشند یا اینکه سلیقه دبیر بعدی جشنواره مانع از حضور آثار آن ها در این رویداد مهم سینمایی می شود. از این رو من معتقدم بایستی در این زمینه و سایر موارد مشابه در روند برگزاری جشنواره فیلم فجر دست به یک آسیب شناسی جدی و اساسی زد تا از این رهگذر بتوانیم سطح کیفی جشنواره را رشد و ارتقا بخشیم.
گفتنی است؛ عوامل تولید فیلم مستند ۷۰ دقیقهای «کارنامه بنیاد کندی» به این شرح هستند: کارگردانان: محمدجعفری و آذرمهرابی، طرح، تهیه و تدوین: محمد جعفری، تصویربردار: آذر مهرابی، صدا: سلیم قاسمی، تولید: هومن رهنمون، تهیه شده در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.
محمد جعفری متولد ۴۰ و فارغ التحصیل کارگردانی هنرهای درماتیک است. وی سازنده مستند های: «آسمان رستم آباد ابری است»، «کیریستین» (برنده جایزه بهترین مستند سومین جشن خانه سینما)، «صورت های رنگ پریده» (برنده جایزه بهترین مستند جشنواره شهر)، «نمره انضباط صفر» (برنده جایزه جشنواره رشد) و «به خودت اعتماد کن» (برنده جایزه جشنواره رشد) است.
آذر مهرابی نیز متولد ۵۹ و فارغ التحصیل ادبیات نمایشی از دانشگاه سوره است. «ساحل پاسیفیک» و «کار با برق» دو مستند قبلی این دو کارگردان است. وی کارگردانی مستند های «خاطره خوشبو نیست» (برنده بهترین فیلم مستندجشنواره خورشید)، «دشت اول» (بهترین فیلم مستند جشنواره حسنات و جشنواره شمسه) و...
ارسال نظر