به بهانه زادروز این سینماگر، ضمن نگاهی گذرا که به زندگینامه،   فعالیت های هنری و افتخارات این فیلمساز ارزشمند داشتیم با ۲ تن از فیلمسازان سینمای کشور آقایان محمد بزرگ نیا کارگردان (کارگردان) و هارون یشایایی (تهیه کننده) گفتگویی راجع به این فیلمساز انجام دادیم.

فیلمی که دیوید لین را بیش از پیش به جهان معرفی کرد و او را به سبک و زبان سینمایی اش رساند فیلم سینمایی «پل رودخانه کوای» بود. دیوید لین با این فیلم به کسب جایزه اسکار دست یافت و پس از آن با همکاری گروه سازنده «پل رودخانه کوایی» شاهکار دیگری را با عنوان «لاورنس عربستان» خلق کرد که این فیلم نیز جوایز متعددی از جمله جایزه بهترین فیلم اسکار را از آن خود کرد.

شهرت دیوید لین بیش از هر چیز به فیلم های حماسی اش برمی گردد که در تاریخ سینما ماندگار شدند. آثار این کارگردان با وجود کسب جوایز هنری بسیار همیشه پر بیننده بودند و سه فیلم از آثار این کارگردان جزو ۱۰۰ فیلم پر فروش تاریخ بریتانیا محسوب می شوند.

گفتنی است دیوید لین سال ۱۹۹۱ بر اثر سرطان مری در سن ۸۳ سالگی از دنیا رفت.

مجموعه آثار دیوید لین در مقام کارگردان عبارتند از: (۱۹۴۲) «جایی که خدمت می کنیم»، (۱۹۴۴) «این نسل خوشبخت»، (۱۹۴۵) «روح خوشدل»، (۱۹۴۵) «برخورد کوتاه»، (۱۹۴۶) «آرزوهای بزرگ»، (۱۹۴۸) «الیور توئیست»، (۱۹۴۹) «داستان پر شور»، (۱۹۵۰) «مادلین»، (۱۹۵۲) «شکستن دیوار صوتی»، (۱۹۵۴) «انتخاب اضطراری»، (۱۹۵۵) «تابستان پر خاطره»، (۱۹۵۷) «پل رودخانه کوای»، (۱۹۶۲) «لاورنس عربستان»، (۱۹۶۵) «دکتر ژیواگو»، (۱۹۷۰) «دختر رایان»، (۱۹۸۴) «گذرگاهی به هندوستان».

دیوید لین موفق به کسب جوایز متعددی از جشنواره های مختلف شد که برخی از این جوایز عبارتند از: برنده جایزه هوگو، برنده جایزه شیر طلایی از جشنواره ونیز، برنده جایزه بفتا بهترین فیلم (دو مرتبه)، برنده خرس طلایی از جشنواره برلین، برنده جایزه نخل طلا از جشنواره فیلم کن، برنده جایزه بفتا بهترین فیلم (دو مرتبه)، برنده جایزه اسکار در رشته‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردانی (دو مرتبه)، برنده جایزه گلدن گلوب در رشته‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردانی (دو مرتبه)، برنده جایزه دیوید دی دوناتلو بهترین فیلم خارجی زبان، برنده جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی و...

اینک به بهانه زادرز  این هنرمند شهیر ژاپنی محمد بزرگ نیا و هارون یشایایی از لین برای مان گفتند.

محمد بزرگ نیا کارگردان سینما در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: سینمای جهان با برخی کارگردان ها همه گیر شده و بیننده پیدا کرد و در بین همه کشورهایی که از هنر و صنعت سینما برخوردار بودند آمریکا سردمدار سینمای سرگرم کننده و مخاطب محور بود که در بین سینماگران دیوید لین انگلیسی فیلمساز بزرگی بود که سینما را با مردم پیوند زد.

کارگردان فیلم های بیگ پروداکشن سینمای ایران که اغلب ساخته هایش شبیه به آثار لین است خاطرنشان کرد: دیوید لین فیلم های بسیار بزرگی ساخت و از کارگردانانی محسوب می شود که سینما را تعریف کرد و کشورهای چون هند، ایتالیا و ... از آن الگو گرفتند. امروز جای سینماگرانی چون لین در جهان خالی است و از آنجا که سینما به سمت دنیای الکترونیک رفته ساخت فیلم های به ظاهر عظیم آسان شده اما نباید فراموش کرد که دیود لین با ساخت فیلم های عظیمی در آن زمان پروسه سخت و پیچیده ای را طی می کرد. کاش تلویزیون و سینما فیلم های این کارگردان را دوباره نمایش دهند تا نسل جدید نیز با این آثار ارزشمند آشنا شوند.

وی افزود: من از طرفداران دیوید لین هستم و وی از معدود کارگردان هایی است که دانشجویان و مخاطبان بدون در نظر گرفتن نام بازیگران با توجه به نام کارگردان به دیدن آثار او می رفتند. آثار دیوید لین در عصر حاضر از این جهت برای نسل جدید می تواند حائز اهمیت باشد که طرفداران سینما با دیدن این آثار می آموزند که چگونه قصه ای که موضوعی متفاوت دارد در دل جریانی عاطفی روایت می شود، دیوید لین به خوبی می دانست که فیلم هایش باید دارای جذابیت باشند تا مخاطبان به دیدن آن بیایند و در این بین مضامین مورد نظر خود را نیز مطرح می کرد. متأسفانه این روزها فیلم های بزرگ تبدیل به فیلم هایی مثل «بتمن» شده اند در حالیکه فیلم های بزرگ سال های گذشته که فیلم های دیوید لین نیز در بین آن ها جا می گیرد مملو از مفاهیم انسان دوستانه بود و این مسأله ای است که این روزها در سینما کمتر دیده می شود.

کارگردان فیلم سینمایی «راه آبی ابریشم» در ادامه اظهار داشت: در بین سینماگران جدیدی که در دنیا مشغول کار هستند می توان استیون اسپیلبرگ را نام برد که به سمت سینمایی از نوع سینمای لین رفت اما از آنجا که جهان فعلی بسیار پر سرعت است و جوانان با فیلم های مثل «بتمن» و «کینگ کنگ» بزرگ شده اند دیگر اینگونه فیلم ها را نمی بینند و در نتیجه کارگردان ها نیز کمتر به سراغ آثاری با موضوعات ملی که همیشه مدنظر دیوید لین بود می روند.

بزرگ نیا سپس با تأکید بر اینکه فیلم های فیلمسازانی چون دیوید لین همیشه عرق ملی ایجاد می کند و به جرأت می توان گفت فیلم های کارگردان هایی چون لین عامل رشد آمریکا بوده اند اظهار داشت: این فیلم ها همیشه آمریکایی ها را افرادی ابر مرد و فداکار به سایر کشورها معرفی می کردند. ما باید به این مسأله توجه کنیم و با در نظر گرفتن بودجه های مناسب بتوانیم اینگونه فیلم ها را تولید کنیم تا در روایاتمان فداکاری مردم کشورمان را معرفی کنیم و این مسأله ای است که متأسفانه توجه چندانی به آن نشده است.

وی افزود: متأسفانه در کشور ما با توجه به دولتی بودن سینما با کنار رفتن سیاستگذاران سینما همه سیاست هایی که سازمان سینمایی طی چهار سال پایه ریزی کرده از بین می رود و با روی کار آمدن شخصی دیگر مسائل دیگری مطرح می شود. به جرأت می توان گفت یکی از دلایلی که آمریکا به عراق و افغانستان حمله کرد اما ایران را برای حمله انتخاب نکرد سینما و فرهنگ غنی کشورمان بود چرا که سینما در شکل گیری سیاست ها بسیار تأثیرگذار است و این مسأله ای است که آمریکا آن را به خوبی می داند. بسیاری از سیاستمداران آمریکا زمانیکه از علاقه شان به ایران صحبت می کنند این مسأله را عنوان می کنند که ایران را از طریق فیلم های ایرانی شناخته اند. نبود سینمای صرفاً دولتی مسأله ای است که باعث تولد فیلمسازانی چون لین است چرا که در سراسر دنیا کمپانی ها از فیلمسازان حمایت می کنند و اگر حمایتی از سوی دولت صورت پذیرد این حمایت به کمپانی ها مربوط می شود پس فیلم هایی که فیلمسازانی چون لین ساخته اند در ظاهر دولتی نیستند اما حمایت های دولت در پشت آن ها کاملاً وجود دارد.

کارگردان فیلم سینمایی «کشتی آنجلیکا» در ادامه اظهار داشت: بخش خصوصی می تواند در دراز مدت نیاز جامعه را تأیین کند و مسائل ملی را مورد بررسی قرار دهد. البته ساخت فیلم های ملی به علایق ملی فیلمسازان نیز برمی گردد که نیاز به تربیت اینگونه فیلمسازان داریم. امیدوارم مفاهیم ملی که کمتر جایگاهی در سینمای ما دارد در سیاست ها مشخص شود و سیاستگذاران سینمایی نیز برای ساخت آثار ملی به اندازه کافی هزینه کنند.

این کارگردان در پایان خاطرنشان کرد: دیوید لین فیلمسازی مؤلف است که شانس ساخت فیلم های بزرگ را داشته و همیشه مسائل ملی و تاریخی کشورش را جدی می گرفت. در بین آثار این کارگردان «لاورنس عربستان» فیلم مورد علاقه من است و فیلم سینمایی «دکتر ژیواگو» از آن دست فیلم هایی است که بارها دیده ام و هر بار برایم تازگی داشته است.

هارون یشایایی تهیه کننده سینمای کشور نیز درباره این فیلمساز بزرگ گفت: دیوید لین فیلمساز بزرگی در تاریخ سینمای جهان محسوب می شود که از رفتن به سراغ پروژه های سنگین ترسی نداشت و توانست آثار بزرگی خلق کند که علاوه بر ارزش های هنری و سینمایی بالایی که این آثار دارند در جذب مخاطب نیز موفق عمل کنند به طوریکه برخی از فیلم های این کارگردان صاحب سبک از پر فروش ترین آثار سینمای انگلیس محسوب می شوند و سینمای دیوید لین از این جهت سینمایی حائز اهمیت است.

یشایایی خاطرنشان کرد: آثاری که دیوید لین برای کشورش خلق کرد می تواند برای سیاستمداران هر کشور آموزنده این نکته باشد که می توان آثاری ملی و حماسه ساز خلق کرد و مردم را به سالن های سینما کشاند. دیوید لین پیش از کارگردانی در سمت های مختلف تجربه های بسیاری کسب کرد و پس از کسب این تجربه ها دست به کارگردانی زد که پس از آن کارگردان های بسیاری تأثیر گرفته از او آثار حماسی بسیاری ساختند.

وی افزود: دیوید لین از آنگونه کارگردانانی است که تاریخ همیشه به آنها نیازمند است اما متأسفانه امروز نسل کارگردان هایی از جنس لین منقرض شده و با پیشرفت تکنولوژی دیگر شاهد آثار خیره کننده ای مثل «لاورنس عربستان» یا «دکتر ژیواگو» نیستیم. من به شخصه مخالف پیشرفت تکنولوژی در سینما نیستم اما این تکنولوژی است که به نوعی فیلمسازان را خالی از جسارت کرده و کمتر فیلمسازی امروز دیده می شود که به سراغ ساخت آثاری برود که در تولید با آثاری مثل «لاورنس عربستان» قابل قیاس باشد.

تهیه کننده فیلم سینمایی «هامون» در پایان اظهار داشت: فیلم های سینمایی لین مطمئناً برای همیشه در تاریخ سینما ماندگار خواهند بود و وی از سینماگرانی است که جایگاه ویژه اش در سینما را مدیون جایزه هایی که گرفته، نیست چرا که علاوه بر موفقیت او در جشنواره های مختلف شاهد استقبال خوب مخاطبان در همه جای دنیا از آثار او نیز بوده ایم. امروز جای فیلمسازانی چون دیوید لین که نه تنها فیلم ساختند بلکه شمایل سینما را شکل دادند در سینمای جهان خالی است و امیدوارم سینمای ما نیز با توجه به این مسأله در پرورش فیلمسازانی از جنس دیوید لین که تعهدی قوی به کشورش داشت دست به کار شود.