نگاهی گذرا نسبت به آثار ساخته شده پوران درخشنده طی سه دهه اخیر نشان از آن دارد که این فیلمساز همیشه در آثار خود دغدغه آدم های فراموش شده در سطح جامعه را دارد. از فیلم «رابطه» به عنوان اولین ساخته اش که در مورد نوجوانی ناشنوا و لال به نام ناصر است که قادر به ایجاد رابطه با اطرافیان خود نیست، تا دومین ساخته اش یعنی «پرنده کوچک خوشبختی» که در مورد دختر بچه ای است که بر اثر ضربه ای روحی در کودکی قدرت تکلم خود را از دست داده است و با یادآوری گذشته دچار تشنج عصبی می شود و سومین اثر سینمایی اش با عنوان «عبور از غبار» که مشکلات اهالی یک روستا در حومه تهران را روایت می کند همگی نشان از آن دارند که درخشنده از بدو ورود به عرصه فیلمسازی، دغدغه اجتماع و آدم هایی را داشته است که با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند و هیچ گاه هم دیده نمی شوند.

نگاه آسیب شناسانه درخشنده که برخلاف اغلب فیلمسازانی که طی سال های اخیر در سینمای ایران ظهور یافته اند و با فیلم های خود قصد دارند جامعه امروز ایران را جامعه ای سیاه معرفی کنند، توانسته تاثیرات شگرفی را برای سینمای ایران به همراه داشته باشد.   درخشنده از زخم های فرو خورده و دردهای سرکوب شده آدم ها می گوید، از سختی ها و مرارت ها، از آدم هایی با مشکلات طاقت فرسا اما همه این ها به شکلی کاملاً متعهدانه در فیلم هایش بیان می شود. درخشنده به آدم هایی اهمیت می دهد که جامعه کمترین توجهی به آن ها ندارد و او قصد دارد با ساخت فیلم هایی در مورد این اشخاص به آن ها اعتماد به نفس داده و شخصیت آن ها را بازتعریف کند. درخشنده قصد دارد به افرادی که ضعف هایی دارند نشان دهد که باید روی پای خود بایستند، مهارت های لازم را برای ادامه حیات و بقای خود پیدا کنند و به خودشان متکی باشند.

درخشنده به ویژه نگاهی انسانی به بیماران دارد. از یک نوجوان مبتلا به سندروم دان تا یک بیمار کلیوی و یک زن نازا، از افراد ناشنوا تا معلولان جسمی و حرکتی همیشه در آثار درخشنده جایگاهی خاص و ویژه داشته اند. درخشنده به شدت در آثار خود سعی دارد نگاه جامعه را نسبت به بیماران عوض کند. «بچه های ابدی» به عنوان هشتمین فیلم بلند سینمایی وی رسماً در همین راستا و با این نوع دیدگاه ساخته شده است.

پوران درخشنده عضو انجمن‌های فیلمسازان زن آمریکا (WIF)، کارگردانان مستقل آمریکا (IFP)و مرکز بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان یونسکو (CIFEJ) نیز هست و عضویت در این مجامع و انجمن ها نشان از آن دارد که این فیلمساز یکی از معتبرترین و برجسته ترین فیلمسازان ایرانی است که در سطح جهانی ارزش و اعتبار زیادی را برایش قائل هستند.

نکته جالب در مورد اغلب آثار این بانوی فیلمساز این است که موضوع فیلم هایش فقط به ایران مربوط نمی‌ شوند و مشکلات و معضلات جهانی را مطرح می‌کنند؛ که از جمله آن ها می توان بحث تجاوز، اعتیاد، بی مهری به کودکان معلول و... را نام برد.

اینک به مناسبت شصت و ششمین سالگرد تولد این بانوی فیلمساز گفتگویی با ۴ سینماگر مطرح کشور آقایان: همایون ارشادی، داود یوسفیان، مسعود سلامی و نوید فرح مرزی داشتیم که ماحصل آن برای اطلاع مخاطبان گرامی سینماپرس در ذیل نقل شده است.

**************

همایون ارشادی بازیگر نام آشنای سینمای کشور گفت: پوران درخشنده انسانی بسیار نیک و قابل احترام احترام است و اعتقاد دارم قبل از اینکه فیلمساز خوب و برجسته ای باشد انسانی نیکومرام است که همگان با صفات و خاطره ای خوش از وی یاد می کنند.

بازیگر فیلم های سینمایی «طعم گیلاس» و «درخت گلابی» ادامه داد: من متأسفانه توفیق این را نداشتم که در فیلم های متعدد در کنار خانم درخشنده به عنوان بازیگر حضور داشته باشم اما تجربه «رویای خیس» برایم بسیار عالی بود و از همکاری با ایشان نهایت لذت را بردم؛ خوشبختانه علاوه بر کار بازیگری با خانم درخشنده به صورت همزمان به عنوان داور جشنواره ها هم حضور داشتم و از نعمت وجودشان بهره مند شدم.

وی در خاتمه گفت: آثار سینمایی پوران درخشنده که بر اساس دغدغه های وی شکل گرفته همگی فیلم هایی درخور و قابل اعتنا است و به خصوص من در میان آثار ایشان فیلم «هیس، دخترها فریاد نمی زنند» را بسیار می پسندم؛ برای پوران درخشنده آرزوی سلامتی و توفیق روزافزون دارم و امیدوارم که همیشه بتواند همچون نامش در سینمای ایران بدرخشد.

داود یوسفیان تدوین گر پیشکسوت سینما با بیان اینکه پوران درخشنده یکی از ارزش های سینمای ایران است اظهار داشت: از میان فیلمسازان زن انگشت شماری که در سینمای ایران فعالیت می کنند پوران درخشنده واقعاً درخشان ترین کارها را ارائه داده است و از این رو فیلمسازی ماندگار و قابل اعتنا است.

تدوین گر فیلم های سینمایی «گیلانه» و «پایان نامه» خاطرنشان کرد: متأسفانه من تنها توانسته ام برای تدوین فیلم «بچه های ابدی» در خدمت خانم درخشنده باشم و شانس با من یار نبوده تا در آثار بیشتری بتوانم در کنارشان حضور پیدا کنم اما پوران درخشنده را از حدود ۴۰ سال قبل و از تلویزیون می شناسم و شانس دوستی با وی را داشته ام و از اینکه خداوند این شانس را به من داده است بسیار راضی هستم.

وی ادامه داد: پوران درخشنده فیلمسازی ارزشمند است که دغدغه آدم های گمنام و فراموش شده را دارد و در تاریکی های این شهر جستجو می کند تا آدم های فراموش شده را پیدا کرده و در رابطه با آن ها مبادرت به ساخت فیلم کند و رزومه کاری اش سرشار از عاطفه، مهر و انسانیت است. درخشنده آدم هایی را می بیند که ما از دیدن آن ها عاجز هستیم و بدون سیاه نمایی همواره سعی بر آن دارد تا دردهای این بخش از افراد جامعه را به ما گوشزد کند.

مسعود سلامی فیلمبردار نام آشنای سینمای کشور با تأکید بر اینکه پوران درخشنده جزو معدود فیلمسازان زن پیشتاز در سینمای ایران است اظهار داشت: درخشنده سینماگری است که در دهه ۶۰ و درست در زمانی که سینمای ما سینمایی مردانه بود با اقتدار و مرام مردانه اش وارد این سینما شد و فیلم های ماندگاری را ساخت که نام آن ها تا ابد بر تارک سینمای کشور خواهد درخشید.

مدیر فیلمبرداری فیلم های سینمایی «خفه گی» و «گشت ۲» ادامه داد: من خوشحالم که تاکنون توانسته ام در ۳ فیلم با خانم درخشنده همکاری کنم؛ در ۲ فیلم ایشان کارگردان بودند و فیلم دیگر را ایشان تهیه کنندگی می کردند و من به جرأت می گویم خانم درخشنده جزو معدود تهیه کنندگان و کارگردانانی هستند که هر ۲ وظیفه شان را به خوبی انجام می دهند و به بهترین شکل ممکن روند تولید یک فیلم را پیش می برند.

وی خاطرنشان کرد: پوران درخشنده علاوه بر اینکه کارگردانی حاذق است، تهیه کننده ای متعهد و توامند نیز هست و من هرگز ندیده و نشنیده ام که شخصی در سینما از ایشان طلب داشته باشد و یا گلایه ای از خانم درخشنده بکند.

سلامی در خاتمه این گفتگو با تبریک زادروز این سینماگر افزود: خوشحالم که پوران درخشنده را نمی توان بر اساس سن و سالش ارزیابی کرد او کودک درونی فعال دارد که همیشه همراهش است و یاری اش می کند تا به بهترین شکل ممکن در سینما کار کند و فیلم های خوب و درخشان اجتماعی را خلق کند.

نوید فرح مرزی طراح صجنه و لباس و چهره پرداز سینما نیز در این باره گفت: پوران درخشنده بانویی واقعی و غمخوار است؛ او در به تصویرکشیدن دردهای عمومی جامعه بسیار توانمند است و علاوه بر این ها انسانی بی ریا، دستگیر و مهربان است.

وی ادامه داد: تمامی سینماگرانی که چه در جلوی دوربین و چه در پشت دوربین با پوران درخشنده همکاری کرده اند سریعاً توانسته اند پله های ترقی را طی کنند و به بالاترین مدارج دست یابند و تمامی این ها به آن دلیل اس که ایشان با انرژی مثبت کار می کنند؛ پوران درخشنده به معنی واقعی کلمه مرد است؛ او مرامی مردانه دارد و تکلیفش با خودش و آدم های مقابلش روشن است و به اصطلاح معروف برای کسی فیلم بازی نمی کند!؛ من زادروز این هنرمند ارزشمند را به ایشان و جامعه سینمایی و مردمی که درخشنده برای آن ها فعالیت می کند تبریک می گویم و امیدوارم که سایه درخشنده سال های سال بر سر سینمای ایران باشد.