جشنواره فیلم فجر مهمترین رویداد سینمایی کشور است که در آن سرنوشت یک سال سینما مشخص می شود؛ جشنواره ای که اینک در آستانه ۳۶ سالگی اش قرار دارد و کمتر کسی می توانست در سال ۱۳۶۱ پیش بینی کند رویدادی که احتمالاً بیشتر به شکل مناسبتی و برای پربارتر شدن جشن های دهه فجر، یا دست بالا برنامه ای برای جایگزین کردن جشنواره ای به جای جشنواره فیلم «سپاس»، یا «جشنواره جهانی فیلم تهران» تدارک دیده شد، نه تنها چند دهه دوام بیاورد، بلکه به مهمترین رویداد سالانه سینمای ایران بدل شود! اما واقعیت این است که جشنواره فیلم فجر در طول تمام این سال ها علیرغم مشکلات متعددی که بر سر راه خود داشته به حیات خود ادامه داده و همواره برای سینماگران حائز اهمیت بوده است؛ در مجموعه مقالات پیش رو سعی شده تا نگاهی اجمالی به ۳۵ دوره برگزاری این رویداد سینمایی داشته باشیم.
در بخش های اول و دوم این مقاله با عناوین: از تولد و تردید تا غنی شدن و امید و عبور از غبار برای رسیدن به تکامل و اندیشه حضور در عرصه سینمای جهان؛ مروری بر دوره های اول تا شانزدهم جشنواره فیلم فجر داشتیم و در مقاله پیش رو نیز این جشنواره را تا دوره بیست و چهارم مرور خواهیم کرد.
هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۷۷ -دبیر: زنده یاد سیف الله داد
(سینما تریبونی برای انتقاد)
دبیری این دوره از جشنواره را هم برای دومین سال متوالی سیف الله داد معاون سینمایی وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر عهده داشت. با توجه به سیاست های تازه ای که بعد از روی کار آمدن دولت سیدمحمد خاتمی در سینما به وجود آمده بود و معاونت سینمایی وقت از ساخت فیلم های اجتماعی و انتقادی حمایت می کرد، به همین جهت اغلب فیلمسازان به سمت و سوی ساخت آثاری با گرایش های سیاسی و اجتماعی رفتند.
پوستر این دوره از جشنواره هم با الهام از گل و مرغ پوستری کاملاً ایرانی بود و به غیر از نماد نگاتیو، کلاکت که نماد دیگری از سینما است در پوستر دیده می شد؛ از سوی دیگر پتانسیل بالای مضمون هایی همچون عشق و جوانان که به گونه ای در سال های قبل در سینمای ایران کمرنگ شده بود با ساخت فیلم هایی مانند «مصائب شیرین» و «دختری با کفش های کتانی» رسماً نمودار شد هرچند که «دختری با کفش های کتانی» به دلیل طولانی شدن بخش فنی به این دوره از جشنواره نرسید و در جشنواره هجدهم به نمایش درآمد؛ در این سال برای اولین بار تاریخ برگزاری جشنواره فیلم فجر به زوج فیلم جنجالی «قرمز» به کارگردانی فریدون جیرانی جایزه بهترین بازیگر زن و مرد اعطا شد که به نحوی به تأیید حضور ستاره های جوان در سینمای ایران پرداخت.
در این دوره از جشنواره ۲۰ فیلم در بخش مسابقه با هم به رقابت پرداختند که از میان آنها می‌توان به «دوزن» ساخته تهمینه میلانی، «روبان قرمز» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا، «رنگ خدا» ساخته مجید مجیدی، «زشت و زیبا» ساخته احمدرضا معتمدی، «شیدا» ساخته کمال تبریزی، «فریاد» ساخته مسعود کیمیایی، «قرمز» ساخته فریدون جیرانی، «طوطیا» ساخته زنده یاد ایرج قادری، «مردی از جنس بلور» ساخته سعید سهیلی، «مصائب شرین» ساخته علیرضا داوود نژاد و «هیوا» ساخته زنده یاد رسول ملاقلی‌پور اشاره کرد. در بخش خارج از مسابقه هم دو فیلم مهم «کمیته مجازات» ساخته زنده یاد علی حاتمی و «ایران‌سرای من است» ساخته پرویز کیمیاوی به نمایش در آمد. همچنین دراین جشنواره بزرگداشت رسول ملاقلی‌پور، مجید مجیدی، هارون یشایایی و مرتضی شایسته برگزار شد.
بخش های این دوره از جشنواره عبارت بودند از مسابقه سینمای ایران، مسابقه بین المللی، فیلم های مهمان، جشنواره جشنواره ها، نمایش های ویژه، مردی برای تمام فصول؛ خسرو شکیبایی، آینه های روبرو؛ روبر برسون، مارسل کارنه، برتران تاورنیه، چشم انداز سینمای معاصر آلمان، بهترین های سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی.؛ داوران بخش سینمای این دوره از جشنواره را افرادی همچون احمدرضا درویش، یدالله صمدی، کیانوش عیاری، فرهاد مهرانفر، داوود میرباقری تشکیل می داند و داوران بین الملل نیز افرادی همچون شیام بنگال، وانگ ژونژنگ، کیوشی کوروساوا، محمد مخلص، داریوش مهرجویی بودند.
برگزیدگان این دوره از جشنواره به شرح زیر بودند:
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه به علی فداکار و بهناز نازی برای فیلم «هیوا»
سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی به مسعود ولدبیگی برای فیلم «زشت و زیبا»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به بهمن اردلان برای فیلم «هیوا»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به محمدرضا دلپاک برای فیلم «رنگ خدا»
سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه به محمدرضا شرف الدین برای فیلم «پرواز خاموش»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن به احترام السادات حبیبیان برای فیلم «مصائب شیرین»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به حسین محجوب برای فیلم «رنگ خدا»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به هدیه تهرانی برای فیلم «قرمز»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد به جمشید هاشم پور برای فیلم «هیوا»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به محمدرضا فروتن برای فیلم «قرمز»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به هایده صفی یاری برای فیلم «روبان قرمز»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به حسین علیزاده برای فیلم «زشت و زیبا»
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه به حمید جبلی برای فیلم «پسر مریم»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به تهمینه میلانی برای فیلم «دو زن»
دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری به حسن پویا برای فیلم «روبان قرمز»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به بهرام بدخشانی برای فیلم «هیوا»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به رسول ملاقلی پور برای فیلم «هیوا»
جایزه ویژه هیأت داوران به علیرضا داوود نژاد برای فیلم «مصائب شیرین»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به رسول ملاقلی پور برای فیلم «هیوا»
جوایز بین الملل:
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن به آزیتا حاجیان برای فیلم «روبان قرمز»
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه به کریشتف زانوسی برای فیلم «برادر الهی ما» و دارجان امیربایف برای فیلم «آدمکش»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به فنگ شیائوشینگ برای فیلم «دره رود سرخ»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به ابراهیم حاتمی کیا برای فیلم «روبان قرمز»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به مجید مجیدی برای فیلم «رنگ خدا»
جایزه ویژه هیأت داوران به آدمیر کنوویتی برای فیلم «دایره کامل»
هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۷۸- دبیر: زنده یاد سیف الله داد
(از لغو بزرگداشت نیکی کریمی تا سیاست زدگی شدید در جشنواره)
دبیری این دوره از جشنواره فیلم فجر را برای سومین سال متوالی سیف الله داد بر عهده داشت. اگر این دوره از جشنواره را سیاسی ترین دوره جشنواره فیلم فجر بنامیم اشتباه نخواهد بود چرا که جشنواره هجدهم رسماً جشنواره ای بود که در تب و تاب سیاست و روزنامه های سیاسی عمل می کرد و از همین رو بسیاری از فیلم های سیاسی در این دوره از جشنواره به نمایش درآمد. یکی دیگر از نکات جالب این دوره از جشنواره این بود که قرار بود برای نیکی کریمی مراسم بزرگداشتی برگزار شود که به درخواست خودش این بزرگداشت لغو شد و دیگر تا به امروز هیچ یک از دبیران جشنواره فیلم فجر تصمیمی برای برپایی بزگداشت برای این بازیگر نگرفتند!؛ البته این که اصولا برای بازیگری با سن و سال نیکی کریمی بزرگداشت برگزار شود یکی از عجایب آن روزگار بود!
پوستر هجدهمین دوره جشنواره هم انتزاعی بود و تصویر گویای کاسه ای از هنر ایرانی است که دستانی آن را در برگرفته؛ هنر ایرانی در تصویر تشابهی به آتش دارد که می‌توان این برداشت را داشت که طراح هنر ایرانی را مانند آتش گرم و پر حرارت دانسته است اما ضعف این طراحی آنجاست که هیچ نشانه‌ای از هنر و صنعت سینما در پوستر نمایان نمی‌شود و به راحتی می‌توان این پوستر را در یک جشنواره تجسمی مثلا خطاطی استفاده کرد!
در این دوره ۱۹ فیلم در بخش اصلی به نمایش درآمد که از میان آنان می‌توان به «اعتراض» ساخته مسعود کیمیایی، «مرد بارانی» ساخته ابوالحسن داودی، «بلوغ» ساخته مسعود جعفری جوزانی، «بوی کافور، عطر یاس» ساخته بهمن فرمان آرا، «دستهای آلوده» ساخته سیروس الوند، «صنم» ساخته رفیع پیتز، «عروس آتش» ساخته خسرو سینایی، «کودک و سرباز» ساخته سیدرضا میرکریمی، «متولد ماه مهر» ساخته احمدرضا درویش، «مومیایی۳» ساخته محمدرضا هنرمند، «میکس» ساخته داریوش مهرجویی، «نجوا» ساخته پرویز شهبازی و «نیمه گمشده» ساخته محمدعلی باشه آهنگر اشاره کرد و در بخش خارج از مسابقه هم دو فیلم مهم «اصحاف کهف» ساخته زنده یاد فرج الله سلحشور و «تهران روزگار نو» ساخته زنده یاد علی حاتمی به نمایش درآمد؛ نکته جالب توجه اینکه در این دوره جشنواره خبری از «مسابقه فیلمهای اول و دوم» و همچنین بخش مهمان نبود.
بخش های این دوره از جشنواره عبارت بودند از مسابقه سینمای ایران، مسابقه بین المللی، جشنواره جشنواره ها، نمایش های ویژه منظر سینمای عرب، برشت و سینما، مرور آثار فرانچسکو روزی، کنستانتین گوستاگاوراس، عباس کیارستمی، رهاورد اصفهان، سینمای آینده؛ داوران بخش سینمای این دوره افرادی همچون شهرام اسدی، محمدرضا بزرگ نیا، امین تارخ، کمال تبریزی و نعمت حقیقی بودند و برسی آدلون، ایو بواسه، مشیل خلیفی، پل کاکس، مجید مجیدی بخش بین الملل را داوری می کردند.
برگزیدگان این دوره از جشنواره به این شرح بودند:
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه به ژیلا مهرجویی برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی به مهرداد شکرابی برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به جهانگیر میرشکاری برای فیلم «متولد ماه مهر»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به اسحاق خانزادی برای فیلم «اعتراض»
سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه به محمدجواد شریفی راد برای فیلم «متولد ماه مهر»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن به سلیمه رنگزن برای فیلم «عروس آتش»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن به رویا نونهالی برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به حمید فرخ نژاد برای فیلم «عروس آتش»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به میترا حجار برای فیلم «متولد ماه مهر»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد به حسین یاری برای فیلم «بلوغ»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به فرامرز قریبیان برای فیلم «مرد بارانی»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به روح الله امامی برای فیلم «بلوغ»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به احمد پژمان برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به خسرو سینایی و حمید فرخ نژاد برای فیلم «عروس آتش»
دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری به علی الهیاری برای فیلم «دست های آلوده»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمرداری به محمود کلاری برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
دیپلم افتخار بهترین کارگردانی به سیدرضا میرکریمی برای فیلم «کودک و سرباز»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به بهمن فرمان آرا برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به بهمن فرمان آرا برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
جایزه ویژه هیأت داوران به مسعود جعفری جوزانی برای فیلم «بلوغ»
جوایز بخش بین الملل:
دیپلم افتخار بهترین بازیگر به یوشیکو میازاکی و آکیرا ترائو برای فیلم «پس از باران» و یولی دلارمه برای فیلم «سیمون شعبده باز»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر به ریچارد فارنزورت برای فیلم «داستان سر راست»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به بهمن فرمان آرا برای فیلم «بوی کافور عطر یاس»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به چن کایگه برای فیلم «امپراتور و آدمکش»
جایزه ویژه هیأت داوران به دای سیجی برای فیلم «یازدهمین فرزند»
نوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۷۹- دبیر: زنده یاد سیف الله داد
(از مرور آثار روبرتو روسلنی، کن لوچ و رخشان بنی اعتماد تا خداحافظی زنده یاد سیف الله داد از جشنواره)
دبیری این دوره از جشنواره را هم سیف الله داد (معاونت سینمایی وقت) بر عهده داشت؛ این جشنواره اگرچه نه به اندازه جشنواره پیشین اما جشنواره ای سیاست زده بود چرا که در این دوره از جشنواره هم سینماگران سعی کردند سیاست را سرمشق تولید آثارشان نمایند از همین رو دو فیلم به تماما سیاسی «نیمه پنهان» ساخته تهمینه میلانی و «پارتی» ساخته سامان مقدم در این دوره از جشنواره به نمایش درآمدند. فیلم میلانی آنقدر سیاسی بود و آنقدر سر و صدا به پا کرد که منجر به بازداشت و زندانی شدن او به مدت چند روز شد و مخاطبان طی روزهای جشنواره از فیلم سامان مقدم نیز استقبال شایسته ای به عمل آوردند. اما جریان سیاست زدگی فیلمسازان به همین جا ختم نمی شود، چرا که تعداد زیادی از فیلمسازان دیگر این دوره از جشنواره هم فیلم هایی با رنگ و لعاب سیاسی ساخته اند. «موج مرده»، «سگ کشی» و «رنگ شب» نیز به نوعی وارد فضای سیاسی شده بودند اما نسبت به ۲ فیلم سامان مقدم و تهمینه میلانی فیلمی سیاسی به حساب نمی آمدند.
در طراحی پوستر این دوره از جشنواره از نشان «انار» به عنوان یک میوه سنتی ایرانی که نشانی از شاعرانگی هم داشت استفاده شده بود. اما با کمال تعجب پوستر این دوره از جشنواره هیچ نشانی از سینما با خود نداشت به نحوی که می شد آن را در هر جشن و جشنواره دیگری نیز استفاده کرد!
در این دوره از جشنواره فیلم‌هایی چون «آب و آتش» فریدون جیرانی، «آخر بازی» همایون اسعدیان، «از کنار هم می‌گذریم» ایرج کریمی، «باران» مجید مجیدی، «بچه‌های نفت» ابراهیم فروزش، «بهشت از آن تو» علیرضا داوودنژاد، «پارتی» سامان مقدم، «ترکش‌های صلح» علی شاه‌حاتمی، «تو آزادی» محمدعلی طالبی، «رنگ شب» محمدعلی سجادی، «زیر نور ماه» سیدرضا میرکریمی، «سفره ایرانی» کیانوش عیاری، «سگ کشی» بهرام بیضایی، «قطعه ناتمام» مازیار میری، «مریم مقدس (س)» شهریار بحرانی، «مسافر ری» داوود میرباقری، «موج مرده» ابراهیم حاتمی‌کیا، «نیمه پنهان» تهمینه میلانی و «هفت پرده» فرزاد موتمن با هم رقابت کردند.
بخش های این دوره از جشنواره عبارت بودند از مسابقه سینمای ایران، مسابقه بین المللی، جشنواره جشنوراه ها، نمایش های ویژه، سینمای انگلستان، مرور آثار روبرتو روسلینی، کن لوچ و رخشان بنی اعتماد، از پنج قاره و سینمای آینده؛ داوران بخش سینمای ایران این دوره از جشنواره هم افرادی همچون مجتبی راعی، جواد طوسی، فرامرز قریبیان، رسول ملاقلی پور، تورج منصوری، سید ضیا هاشمی، محمدرضا هنرمند بودند و در بخش بین الملل نیز دیمیتری اپیدس، رخشان بنی اعتماد، بلا تار، جاناتان رزنبام، راک دمرس، محمدعلی طالبی و امیکو واد فیلم ها را داوری می کردند.
برگزیدگان این دوره از جشنواره به این شرح بودند:
سیمرغ بلورین بهترین طراحی دکور و لباس: عبدالحمید قدیریان برای فیلم «مریم مقدس (س)»
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و صحنه آرایی به ایرج رامین فر برای فیلم «سگ کشی »
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به یدالله نجفی برای فیلم «باران»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به محمدرضا دلپاک برای فیلم «باران»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن به ماهایا پطروسیان برای فیلم «هفت پرده»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به محمود نظرعلیان برای فیلم «زیر نور ماه»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به داریوش ارجمند برای فیلم «سگ کشی»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به ثریا قاسمی برای فیلم «مارال»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد به پرویز پورحسینی برای فیلم «مریم مقدس (س)»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به حسین عابدینی برای فیلم «باران»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به محمدرضا مویینی برای فیلم «پارتی»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به احمد پژمان برای فیلم «باران»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به بهرام بیضایی برای فیلم «سگ کشی»
دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری به حمید خضوعی ابیانه برای فیلم «زیر نور ماه»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به اصغر رفیعی جم برای فیلم «سگ کشی»
دیپلم افتخار بهترین کارگردانی به همایون اسعدیان برای فیلم «آخر بازی»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به مجید مجیدی برای فیلم «باران»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به مجید مجیدی برای فیلم «باران»
جایزه ویژه هیأت داوران به سیدرضا میرکریمی برای فیلم «زیر نور ماه»
جوایز بخش بین الملل:
دیپلم افتخار بهترین بازیگر به لی بینگ بینگ برای فیلم «هفده سال»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر به مژده شمسایی برای فیلم «سگ کشی»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به یوهوا نینگ دای ژو ون برای فیلم «هفده سال»
دیپلم افتخار بهترین فیلمبرداری به آنیس گدار برای فیلم «اثر خوب»
دیپلم افتخار بهترین کارگردانی به مازیار میری برای فیلم «قطعه گمشده»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به مجید مجیدی برای فیلم «باران»
دیپلم افتخار بهترین فیلم به ویتالی ملینکوف برای فیلم «باغی پر از ماه»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به ژانگ بیمو برای فیلم «به سوی خانه»
بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۰- دبیر: محمدمهدی عسگرپور
(حضور پررنگ فیلمسازان همه نسل ها در جشنواره)
دبیری این دوره از جشنواره فیلم فجر را محمدمهدی عسگرپور بر عهده داشت. یکی از نکات جالب این دوره از جشنواره حضور تمامی کارگردانان شاخص سینمای ایران از همه نسل ها است. بهمن فرمان آرا بلافاصله بعد از توفیق «بوی کافور عطر یاس» با «خانه ای روی آب» به جشنواره می آید و نشان می دهد که بسیار راغب است در سینمای ایران فعالیت کند. ناصر تقوایی نیز پس از سال ها دوری و سکوت به سینمای ایران باز می گردد و داریوش مهرجویی نیز در این دوره از جشنواره حاضر است. از سوی دیگر ابراهیم حاتمی کیا، زنده یاد رسول ملاقلی پور، رسول صدر عاملی و... هم در این دوره از جشنواره به عنوان نسل میانی سینمای ایران حاضرند.
پوستر این دوره از جشنواره به دلیل وجود فریم نوار فیلم به نسبت طرح پوستر گذشته کمی به یک پوستر سینمایی شبیه شده است؛ از فیلمهای حاضر در خش مسابقه می‌توان «ارتفاع پست» ابراهیم حاتمی‌کیا، «ایستگاه متروک» علیرضا رئیسیان، «بمانی» داریوش مهرجویی، «خانه ای روی آب» بهمن فرمان آرا، «خواب سفید» حمید جبلی، «شام آخر» فریدون جیرانی، «قارچ سمی» زنده یاد رسول ملاقلی‌پور، «کاغذ بی‌خط» ناصر تقوایی، «مربای شیرین» مرضیه برومند، «مزاحم» سیروس الوند، «من ترانه ۱۵ سال دارم» رسول صدرعاملی و «نان و عشق و موتور هزار» ابوالحسن داوودی، اشاره کرد.
بخش های این دوره از جشنواره عبارت بودند از مسابقه سینمای ایران، مسابقه سینمای بین الملل، جشنواره جشنوراه ها، طراحان صحنه، دورتر از قاب سینمای اینده، نمایش های ویژه؛ داوران بخش مسابقه سینمای ایران را افرادی همچون هارون یشایایی، مجید مجیدی، نعمت حقیقی، کیومرث پوراحمد، پرویز پرستویی، بابک بیات و جمشید ارجمند تشکیل می دادند و در بخش بین الملل نیز بنگت فورسلوند، خالد صدیق، موریتس دوهادلن، سیف الله داد و داریوش خنجی فیلم ها را داوری می کردند.
در این دوره جوایزی به شرح زیر به برگزیدگان اهدا گردید:
سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه به محمدرضا شرف الدین برای فیلم «قارچ سمی»
سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی به علی عابدینی برای فیلم «من ترانه پانزده سال دارم»
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه به ژیلا مهرجویی برای فیلم «خانه ای روی آب»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به زنده یاد یدالله نجفی و ناصر شکوهی نیا برای فیلم «امتحان»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به محمدرضا دلپاک برای فیلم «سفر به فردا»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن به مهتاب نصیرپور برای فیلم «من ترانه پانزده سال دارم»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به حسین شیدایی برای فیلم «آرزوهای زمین»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به عزت الله انتظامی برای فیلم «خانه ای روی آب»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن به گوهر خیراندیش برای فیلم «ارتفاع پست»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به ترانه علیدوستی برای فیلم «من ترانه پانزده سال دارم»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد به حمید جبلی برای فیلم «خواب سفید»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به رضا کیانیان برای فیلم «خانه ای روی آب»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به بهرام دهقانی برای فیلم «قارچ سمی»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به ناصر چشم آذر برای فیلم «قارچ سمی»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به محمد آلادپوش برای فیلم «ایستگاه متروک»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به کامبوزیا پرتوی و رسول صدرعاملی برای فیلم «من ترانه پانزده سال دارم»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به رسول صدرعاملی برای فیلم «من ترانه پانزده سال دارم»
جایزه ویژه هیأت داوران به ناصر رفایی برای فیلم «امتحان»
جوایز بخش بین الملل:
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر به جک نیکلسون برای فیلم «قول»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به دنیس تانویچ برای فیلم «سرزمین هیچکس»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به تاکاشی کیتانو برای فیلم «برادر»
دیپلم افتخار بهترین فیلم به «دوچرخه پکنی» و «خانه ای روی آب»
جایزه ویژه هیأت داوران به فیلم «منطقه امنیتی مشترک»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به ژان لوک گدار برای فیلم «در ستایش عشق»
بیست و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۱ - دبیر: محمدمهدی عسگرپور
(از بیانیه رسمی هیأت داوران بر ضد صنعت دیجیتال در سینما تا حضور بسیار کمرنگ فیلمسازان شاخص و پیشکسوت)
دبیری این دوره از جشنواره فیلم فجر را هم برای دومین سال متوالی محمدمهدی عسگرپور بر عهده داشت. یکی از شاخص ترین نکات در مورد این دوره از جشنواره غیاب اکثریت فیلمسازان شاخص سینمای ایران بود. البته دوستداران سینمای ایران طی این سال های اخیر به غیبت کارگردانان شاخص سینمای ایران عادت کرده اند و در حالی که هم اکنون در آستانه برگزاری سی و ششمین جشنواره فیلم فجر قرار داریم نیز اکثریت قریب به اتفاق فیلمسازان شاخص سینمای ایران جایشان در این دوره از جشنواره خالی به نظر می رسد. البته هرچند که در این دوره جای فیلمسازان بزرگ و نامی سینمای ایران بسیار خالی به نظر می رسید، اما با حضور جوانان فیلمسازی که در این دوره با فیلم های دیجیتال پای به جشنواره گذاشته بودند این دوره توانست رونق خود را کمابیش حفظ نماید. اما بیم و امیدها در مورد این صنعت نوین و استفاده زیاد آن باعث شده بود تا بسیاری از دلسوزان سینمای ایران نگران آینده سینمای ایران شوند و به همین منظور هیأت داوران این دوره از جشنواره در بیانیه ای رسمی نگرانی خود را از ورود صنعت دیجیتال به سینمای ایران نشان داد و گفت: «این صنعت نگرانی هایی را همچون کاهش کیفیت فنی تصویر، ساده انگاری در تولید و سوء تفاهم در معادلات صنعت سینما در پی خواهد داشت.»
پوستر این دوره از جشنواره هم فضایی انتزاعی داشت و در زمانه خود چندان مورد اقبال قرار نگرفت. یکی دیگر از نکات مهم این دوره ترکیب هیأت انتخاب آثار مسابقه سینمای ایران بود که در آن بر خلاف دوره های پیشین که هنرمندان مسئولیت انتخاب آثار را بر عهده داشتند این وظیفه بر عهده مدیران وقت سینمای ایران سپرده شده بود که همین امر باعث حذف تعدادی از فیلم های مهم سال سینمای ایران شد و قهر تعدادی از دست اندرکاران تولید در سینمای ایران را در پی داشت.
در این دوره از جشنواره ۲۲ فیلم در بخش بین الملل و سینمای ایران با هم به رقابت پرداختند و چندین فیلم نیز در بخش های فیلم های اول و مهمان حضور داشتند؛ در بخش مسابقه سینمای ایران این دوره از جشنواره فیلم هایی همچون: «اینجا چراغی روشن است» به کارگردانی سیدرضا میرکریمی، «دیوانه ای از قفس پرید» به کارگردانی احمدرضا معتمدی، «رقص در غبار» به کارگردانی اصغر فرهادی، «شب های روشن» به کارگردانی فرزاد موتمن، «صنوبر» به کارگردانی مجتبی راعی، «فرش باد» و «گاهی به آسمان نگاه کن» به کارگردانی کمال تبریزی، «نفس عمیق» به کارگردانی پرویز شهبازی، «صورتی» به کارگردانی فریدون جیرانی و «واکنش پنجم» تهمینه میلانی به نمایش درآمدند.
بخش های این دوره از جشنواره عبارت بودند از: مسابقه سینمای ایران، مسابقه سینمای بین الملل، مسابقه فیلم های اول، مسابقه فیلم های کوتاه، مسابقه مستند، جشنواره جشنواره ها، ده فیلم ساز بزرگ قرن، زنگ سینما و نکوداشت؛ داوران بخش مسابقه سینمای ایران این دوره از جشنواره هم به شرح زیر بودند: مهرداد فرید، محمدرضا جعفری جلوه، کامبوزیا پرتوی، مهرداد فخیمی و رسول صدرعاملی؛ همچنین در بخش بین الملل داورانی همچون داریوش مهرجویی، سدومیر کولار، تاد سولاندز، کریشتف زانوسی، رولند جافه حضور داشتند. و مهوش شیخ الاسلامی، محمدرضا اصلانی، فرهاد مهرانفر، بهمن قبادی، کیانوش عیاری و حمید جبلی فیلم های اول و مستند و کوتاه را داوری می کردند.
برگزیدگان این دوره به شرح زیر بودند:
سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند به سودابه باباگپ برای فیلم «کشتی نوح»
لوح افتخار بهترین فیلم مستند به سید مانی میرصادقی برای فیلم «جان مرجان»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول به محمد رسول اف برای فیلم «گاگومان»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه به شهرام شاه حسینی برای فیلم به «طعم خاک»
سیمرغ بلورین بهترین دستاوردهای فنی و هنری به حمید خضوعی ابیانه برای فیلم «اینجا چراغی روشن است»
سیمرغ بلورین بهترین دستاورد فنی و هنری موسیقی به مجید انتظامی برای فیلم «دیوانه ای از قفس پرید»
سیمرغ بلورین بهترین اثر هنر و تجربه به علیرضا امینی برای فیلم «نامه های باد»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به پرویز شهبازی برای فیلم «نفس عمیق»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد به حبیب رضایی برای فیلم «اینجا چراغی روشن است»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن به نیکی کریمی برای فیلم «واکنش پنجم»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به رضا میرکریمی برای فیلم «اینجا چراغی روشن است»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به محمدرضا تخت کشیان برای فیلم «دیوانه ای از قفس پرید»
جایزه ویژه هیأت داوران به کمال تبریزی برای فیلم «فرش باد»
همچنین جوایز بخش بین الملل این دوره از جشنواره بدین شرح به برگزیدگان اهدا شد:
سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه به هانا هیلبورن، داوید ارنویچ و ماتس یوهانسن برای فیلم «در خفا»
دیپلم افتخار بهترین فیلم به الیا سلیمان برای فیلم «مشیت الهی»
دیپلم افتخار بهترین فیلم به مایکل مور برای فیلم «بولینگ برای کلمباین»
سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری یا تکنیکی به برتران تاورنیه برای فیلم «مجوز عبور»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگری به اولیویه گورنه برای فیلم «پسر»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به آکی کوریسماکی برای فیلم «مردی بدون گذشته»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردان به الکس مرادف برای فیلم «بادبادک»
سیمرغ بلورین هیأت داوری به اصغر فرهادی برای فیلم «رقص در غبار»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به برادران داردن برای فیلم «پسر»
بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۲- دبیر: علیرضا رضاداد
(ملی شدن جشنواره فیلم فجر با برگزاری اش در ۶ استان کشور)
یکی از نکات مهم این دوره از جشنواره که به نحوی نقطه عطفی در تاریخ برگزاری سی سال جشنواره فیلم فجر که به عنوان ملی ترین جشنواره ایران اسلامی از آن نام برده می شود برپایی جشنواره در ۶ مرکز استان بود به نحوی که تمامی فیلم های مهم جشنواره برای اولین بار نه تنها در شهر تهران که برای دوستداران سینما در ۶ مرکز استان نیز به نمایش درآمد که یکی از دلایل بزرگ این مهم همزمانی برگزاری این دوره از جشنواره با جشن های ربع قرن پیروزی انقلاب اسلامی بود. جدا از این امر مهم یکی دیگر از نکات کلیدی و مهم این دوره از جشنواره حذف بخش هایی همچون: مرور آثار، بزرگداشت ها و غیره بود و در عوض آن رضاداد چندین رشته مختلف را به رشته های جایزه بگیر این دوره از جشنواره اضافه نمود. همچنین در این دوره از جشنواره بسیاری از نام آوران و قدیمی های سینمای ایران نیز بعد از سال ها دوری حضور داشتند. مسعود کیمیایی فیلمساز مؤلف سینمای ایران بعد از گذشت بیش از ۵ سال از ساخت آخرین فیلم اش با عنوان «سربازهای جمعه» و داریوش مهرجویی نیز پس از مدت ها فترت، یک کمدی شبیه «اجاره نشین ها» با عنوان «مهمان مامان» در جشنواره حاضر بودند.
یکی دیگر از نکات مهم این دوره از جشنواره فیلم فجر حضور تعداد کثیری فیلم های سینمای جنگ بود به نحوی که پس از سال ها بی توجهی به این گونه، در سینمای جنگی کشور فیلمسازان زیادی به سمت و سوی تولید فیلم هایی با محوریت جنگ و هشت سال دفاع مقدس رفته بودند.
اما پوستر این دوره از جشنواره هم کمال تعجب دور از فضای سینما طراحی شده و هیچ نشانی از هنر سینما نداشت و بعد از سال‌ها اگر در جایی آن را مخاطبین ببینند اصلا نمی‌توانند حدس بزنند که این طراحی برای یک جشنواره فیلم بوده است!
حضور فیلم «مارمولک» به کارگردانی کمال تبریزی در این دوره از جشنواره یکی از مهم ترین و کلیدی ترین نکات بود که تا نزدیک به دو سال بعد یکی از جنجالی ترین، حاشیه ساز ترین و پرطرفدار ترین فیلم های جشنواره محسوب می شد و مردم برای دیدن آن ساعت های متمادی پشت در سینماها صف می کشیدند و بلیت های این فیلم با قیمت های بسیار گزافی حتی تا ۵۰ هزار تومان (که با احتساب تورم امروز رقمی بسیار گزاف محسوب می شود) در بازار سیاه خرید و فروش می شد. «مارمولک» بعد از سال ها توانست رونق دوباره را به جشنواره فیلم فجر باز گرداند و باعث ایجاد سانس های متمادی فوق العاده در تمامی سینماهای نمایش دهنده فیلم های جشنواره شود.
در این دوره بیش از ۳۰ فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران با هم به رقابت می پرداختند که از میان آن ها می شود به فیلم هایی همچون: «اشک سرما» به کارگردانی عزیزالله حمیدنژاد، «باج خور» به کارگردانی فرزاد موتمن، «پرده عشق» به کارگردانی جمال شورجه، «دوئل» به کارگردانی احمدرضا درویش، «رسم عاشق کشی» به کارگردانی خسرو معصومی، «روایت سه گانه» به کارگردانی گروهی، «سربازهای جمعه» به کارگردانی مسعود کیمیایی، «شمعی در باد» به کارگردانی پوران درخشنده، «شهر زیبا» به کارگردانی اصغر فرهادی،«قدمگاه» به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور، «گاوخونی» به کارگردانی بهروز افخمی، «مارمولک» به کارگردانی کمال تبریزی، «مزرعه پدری» به کارگردانی زنده یاد رسول ملاقلی پور و «هم نفس» به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده اشاره کرد.
همچنین هیأت داوران این دوره از جشنواره شامل افرادی همچون محمد بزرگ‌نیا، ابوالحسن داوودی، محمد داودی، مجتبی راعی، سید مهدی شجاعی، مینو فرشچی و علی نصیریان بودند. در بخش بین الملل نیز داوران به شرح زیر بودند: یان تروئل، الیا سلیمان، شارل تسون، هلما ساندرز، عادل حسنی، مجید مجیدی، علیرضا شجاع نوری؛ همچنین فیلم های اول و دوم را افرادی همچون سعید حاجی میری، کمال تبریزی، فرهاد توحیدی، احمدرضا معتمدی، مسعود فراستی داوری می کردند و در بخش مستند نیز افرادی همچون مصطفی رزاق کریمی، فرهاد مهرانفر، فرشاد فرشته حکمت داوری آثار را بر عهده داشتند.
برگزیدگان این دوره از جشنواره به شرح زیر بودند:
لوح تقدیر دبیر جشنواره فیلم برگزیده مهمان به علی عبدالعلی زاده برای فیلم «سیزده گربه روی شیروانی»
بهترین فیلم کوتاه داستانی به شهرام مکری برای فیلم «طوفان سنجاقک»
سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه به محسن روزبهانی برای فیلم «دوئل»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به حسن زاهدی برای فیلم «شهر زیبا»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به مسعود بهنام و حمید نقیبی برای فیلم «»دوئل
سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی به مهرداد میرکیانی برای فیلم های «روایت سه گانه» و «قدمگاه»
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس به امیر اثباتی برای فیلم «دوئل»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به مصطفی خرقه پوش برای فیلم «دوئل»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به محمدرضا علیقلی برای فیلم «»قدمگاه
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به بهرام بدخشانی برای فیلم «دوئل»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل به مریلا زارعی برای فیلم «سربازهای جمعه»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به کامبیز دیرباز برای فیلم «»دوئل
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به گوهر خیراندیش برای فیلم «رسم عاشق کشی»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به بهرام رادان برای فیلم «شمعی در باد»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به پیمان قاسم خانی برای فیلم «مارمولک»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به احمدرضا درویش برای فیلم «دوئل»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به داریوش مهرجویی برای فیلم «مهمان مامان»
جایزه ویژه هیأت داوران به رخشان بنی اعتماد برای فیلم «گیلانه»
جایزه ویژه هیأت داوران به پرویز پرستویی برای فیلم «مارمولک»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم برگزیده تماشاگران به کمال تبریزی برای فیلم «مارمولک»
در بخش بین الملل این دوره از جشنواره نیز جوایزی بدین شرح به برگزیدگان اهدا گردید:
دیپلم افتخار به مایکل وینترباتم برای فیلم «در این دنیا»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه به شهرام مکری برای «طوفان سنجاقک»
سیمرغ بلورین بهترین دستاورد فنی و هنری به سیبانوشی تاکاهیده برای فیلم «آینده درخشان»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر به عزت الله انتظامی برای فیلم «»گاوخونی
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به کریستوفر همپتن و رابرت شنکان برای فیلم «آمریکایی آرام»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به کوروساواکی یوشی برای فیلم «آینده درخشان»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به آندری زویاگینتسف برای فیلم «بازگشت»
جایزه ویژه هیأت داوران به بهروز افخمی برای فیلم «گاوخونی»
جایزه ویژه هیأت داوران بین الادیان به کمال تبریزی برای فیلم «مارمولک»
بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۳- دبیر: علیرضا رضاداد
(توجه به آثار معناگرا)
دبیری این دوره از جشنواره فیلم فجر را هم علیرضا رضاداد مدیر کل وقت بنیاد سینمایی فارابی بر عهده داشت.
در این دوره از جشنواره فیلم فجر نیز به جرأت می توان گفت که هیچیک از فیلمسازان مطرح و پیشکسوت سینمای ایران حضور نداشتند و تنها نسل میانی و نسل سوم فیلمسازان آثاری را در این دوره از جشنواره فیلم فجر به نمایش درآورده بودند. در این دوره از جشنواره فیلم فجر فیلم های معناگرا حضور چشمگیری دارند و این ژانر نوپا در سینمای ایران به سبب حمایت های عدیده دولتی بخش بزرگی از فیلم های حاضر در جشنواره را به خود اختصاص می دهد. اما فیلمسازانی که در این دوره از جشنواره فیلم های اجتماعی ساخته بودند هیچیک آنگونه که باید نتوانستند نظرات را به سوی خود جلب نمایند، «زن زیادی» به کارگردانی تهمینه میلانی و یا «سالاد فصل» به کارگردانی فریدون جیرانی هیچکدام در این دوره نتوانستند نگاه ها را به سوی خود جلب کنند و در این میانه تنها فیلم هایی چون: «کافه ترانزیت» به کارکردانی کامبوزیا پرتوی توانست نظرات مثبت منتقدان را به سوی خود جلب نماید.
جدا از این ها یکی دیگر از نکات مهم این دوره از جشنواره جداسازی مراسم اختتامیه بخش بین الملل از بخش اختتامیه سینمای ایران است. از همین سو جنبه «بین المللی» شدن جشنواره فیلم فجر کمی بیشتر نمودار می شود و گویی خود را برای دوران تازه ای در عرصه بین الملل آماده می سازد. جداسازی این مراسم باعث می شود که جوایز زیادی به هر دو بخش اضافه شوند که به خودی خود به دلیل کثرت موضوعی این دوره از جشنواره از جمله برگزاری جشنواره فیلم های معناگرا و یا سینمای آسیا این امر کاری پسندیده محسوب می شود.
در این دوره از جشنواره فیلم فجر ۲۴ فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران به نمایش درآمدند که از میان آن ها می توان به فیلم هایی چون: «باغ‌های کندلوس» به کارگردانی زنده یاد ایرج کریمی، «بشارت منجی» به کارگردانی نادر طالب زاده، «بیدارشو آرزو» به کارگردانی کیانوش عیاری، «بید مجنون» به کارگردانی مجید مجیدی، «پشت پرده مه» به کارگردانی پرویز شیخ‌طادی، «جایی برای زندگی» به کارگردانی محمدرضا بزرگ نیا، «خیلی دور خیلی نزدیک» به کارگردانی سیدرضا میرکریمی، «دیشب باباتو دیدم آیدا» به کارگردانی رسول صدرعاملی، «رستگاری در هشت و ۲۰ دقیقه» به کارگردانی سیروس الوند، «زن زیادی» به کارگردانی تهمینه میلانی، «سالاد فصل» به کارگردانی فریدون جیرانی، «کافه ترانزیت» به کارگردانی کامبوزیا پرتوی، «ما همه خوبیم» به کارگردانی بیژن میرباقری، «ماهی ها عاشق می شوند» به کارگردانی علی رفیعی، «یک تکه نان» به کارگردانی کمال تبریزی و... اشاره کرد.
همچنین در این دوره جشنواره ۱۵ فیلم در بخش فیلمهای اول و دوم با هم به رقابت پرداختند و در بخش بزرگداشت نیز به به عبدالله اسکندری و فرامرز قریبیان پرداخته شد. بخش های این دوره از جشنواره عبارت بودن از: مسابقه سینمای ایران (بلند و کوتاه)، مسابقه سینمای بین المللی (بلند و کوتاه)، مسابقه فیلم های اول و دوم سینمای ایران، مسابقه آثار مستند (چشم واقعیت)، جشنواره جشنواره ها، نمایش های ویژه، مسابقه سینمای معناگرا، سینما و سیاست، جلوه های ویژه بصری سینمای جهان و شب های سینمای صامت
داوران بخش مسابقه سینمای ایران این دوره از جشنواره را نیز افرادی همچون حمید دهقان پور، عزیز ساعتی، فرامرز قریبیان، حسین کرمی، منوچهر محمدی، داریوش مهرجویی و محمدعلی نجفی تشکیل می دادند. داوری بخش بین الملل را نیز افرادی همچون: احمدرضا درویش، آتیلا دورسای، کارن شاه نظرف، علیرضا شجاع نوری، جمشید عثمانف، تام لودی، کولت نوفال بر عهده داشتند. در بخش مسابقه فیلم های اول و دوم نیز افرادی همچون علیرضا رئیسیان، علیرضا سجادپور، محمدرضا هنرمند به قضاوت آثار می پرداختند و داوران بخش مستند نیز افرادی همچون محمد تهامی نژاد، منوچهر طیاب، مجتبی مشیری بودند.
پوستر بیست و سومین دوره، کمی مفهومی تر و البته مرتبط تر با سینما شده است. در تصویر شاهد یک پرنده هستیم مانند بسیاری از پوسترهای قبلی اما با این تفاوت که این پرنده کار دست انسان است و می‌توان حدس زد که جنس‌آن از فلز برنج است. این پرنده روی یک نوار نگاتیو نشسته است.
برگزیدگان این دوره از جشنواره به شرح زیر بودند:
جایزه بین المذاهب به کامبوزیا پرتوی برای فیلم «کافه ترانزیت»
دیپلم افتخار بهترین فیلم کوتاه به امیر حشتمی برای فیلم «تنها صداست»
سیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه به نجف فتاحی برای فیلم «جایی برای زندگی»
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس به امیر اثباتی برای فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به زنده یاد یدالله نجفی برای فیلم «بید مجنون»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به بهمن اردلان برای فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک»
سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی به محمد قومی برای فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به سعید شاهسواری برای فیلم «ما همه خوبیم»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی فیلم به محمدرضا علیقلی برای فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به حمید خضوعی ابیانه برای فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن به لیلا زارع برای فیلم «ما همه خوبیم»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد علیرضا شیخ الاسلامی برای فیلم «پشت پرده مه»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به خسرو شکیبایی برای فیلم «سالاد فصل»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به فرشته صدرعرفایی برای فیلم «کافه ترانزیت»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به پرویز پرستویی برای فیلم «بید مجنون»
سیمرغ بلورین بهترین اثر هنر و تجربه به کیانوش عیاری برای فیلم «بیدارشو آرزو»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به کامبوزیا پرتوی برای فیلم «»کافه ترانزیت
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به مجید مجیدی برای فیلم «بید مجنون»
جایزه ویژه هیأت داوران به محمد بزرگ نیا برای فیلم «جایی برای زندگی»
جایزه ویژه هیأت داوران به کمال تبرزی برای فیلم «یک تکه نان»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به سیدرضا میرکریمی برای فیلم «خیلی دور خیلی نزدیک»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم ایرانی برگزیده تماشاگران به مجید مجیدی برای فیلم «بید مجنون»
جوایز بخش مستند:
دیپلم افتخار بهترین فیلم به مهرداد اسکویی برای فیلم «از پس برقع»
دیپلم افتخار بهترین تحقیق و پژوهش به ارد عطارپور و وحید باقرزاده برای فیلم «منم داریوش»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به ماجد نیسی برای فیلم «مردم زنگ زده»
جوایز بخش اول و دوم:
دیپلم افتخار بهترین فیلم به بیژن میرباقری برای فیلم «ما همه خوبیم»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم به رضا اعظمیان برای فیلم «برای زندگی»
جوایز بخش بین الملل:
سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه به کورالی فارگی برای فیلم «تلگراف»
سیمرغ بلورین بهترین دستاورد فنی و هنری به کیانوش عیاری برای فیلم «بیدارشو آرزو»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر به اورلیش ماتیس برای فیلم «روز نهم»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به دنیس گانسل و مگی پرن برای فیلم «ناپولا»
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به فولکر اشلوندورف برای فیلم «روز نهم»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم بلند به یورگن هاسه برای فیلم «روز نهم»
سیمرغ جایزه ویژه هیأت داوران به کیانوش عیاری برای فیلم «بیدار شو آرزو»
بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر- ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۴- دبیر: علیرضا رضاداد
(از پدیده شدن «چهارشنبه سوری» و «عصر جمعه» تا بزرگداشت خسرو سینایی، گلاب آدینه و مجید انتظامی)
دبیری این دوره از جشنواره کماکان بر عهده علیرضا رضاداد بود. پوستر این دوره از جشنواره شکل و شمایلی ایرانی داشت که در نوع خود قابل ستایش و تحسین بود.
در این دوره از جشنواره ۲۴ فیلم در بخش اصلی با هم به رقابت پرداختند که در میان آنها آثاری چون: «باغ فردوس ۵ بعدازظهر» به کارگردانی سیامک شایقی، «به نام پدر» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، «به آهستگی» به کارگردانی مازیار میری، «پرونده هاوانا» به کارگردانی علیرضا رئیسیان، «تقاطع» به کارگردانی ابوالحسن داودی، «چهارشنبه سوری» به کارگردانی اصغرفرهادی، «زاگرس» به کارگردانی محمدعلی نجفی، «زمستان است» به کارگردانی رفیع پیتز، «ستاره می‌شود» به کارگردانی فریدون جیرانی، «سفر به هیدالو» به کارگردانی مجتبی راعی، «شهر آشوب» به کارگردانی یدالله صمدی، «عصر جمعه» به کارگردانی مونا زندی حقیقی، «کافه ستاره» به کارگردانی سامان مقدم، «هوو» به کارگردانی علیرضا داوود نژاد و «وقتی همه خواب بودند» به کارگردانی فریدون حسن‌پور حضور داشتند. در این میان فیلم های «چهارشنبه سوری» و «عصر جمعه» توانستند به عنوان پدیده های این دوره از جشنواره معرفی شدند.
داوران این دوره شامل پرویز پورحسینی، احمدرضا درویش، سید مهدی شجاعی، فرهاد صبا، رسول‌صدرعاملی، مجید مجیدی و اکبر نبوی بودند. همچنین در این دوره از جشنواره بزرگداشت خسرو سینایی، گلاب آدینه و مجید انتظامی برگزار شد.
برگزیدگان این دوره از جشنواره به شرح زیر بودند:
سیمرغ بلورین بهترین فیلم:به ابراهیم حاتمی کیا برای فیلم «به نام پدر»
جایزه ویژه هیأت داوران به مونا زندی حقیقی برای فیلم «عصر جمعه»
جایزه ویژه هیأت داوران به شاهد احمدلو برای فیلم «چند میگری گریه کنی؟»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم هنر و تجربه به مجتبی راعی برای فیلم «سفر به هیدالو»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم کوتاه داستانی به نقی نعمتی برای فیلم «با او»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول به مونا زندی حقیقی برای فیلم «عصر جمعه»
سیمرغ بلورین بهترین فیلم دوم به محمد نوری زاد برای فیلم «شاهزاده ایرانیم
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به اصغر فرهادی برای فیلم «چهارشنبه سوری»
دیپلم افتخاربهترین فیلمنامه به پرویز شهبازی برای فیلم «به آهستگی»
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه به ابراهیم حاتمی کیا برای فیلم «به نام پدر»
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه اقتباسی به محمد نوری زاد برای فیلم «شاهزاده ایرانی»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به پرویز پرستویی برای فیلم «به نام پدر»
دیپلم افتخار بهترین بازیگر خردسال به سمیر وزیریان برای فیلم «هوو»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به هدیه تهرانی برای فیلم «چهارشنبه سوری»
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به محمد داوودی برای فیلم «زمستان است»
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به هایده صفی یاری برای فیلم «چهارشنبه سوری»
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به محمد رضا درویشی برای فیلم «شهر آشوب»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد به حمید لولایی برای فیلم «چند می‌گیری گریه کنی؟»
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن به مهتاب نصیر پور برای فیلم «به نام پدر»
تقدیر از ترانه علیدوستی برای بازی در «چهارشنبه سوری»
سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس به ایرج رامین فر برای فیلم «شاهزاده ایرانی»
سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی: به مهرداد میر کیانی برای فیلم «به نام پدر»
سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری و میکس به محمد رضا دلپاک برای فیلم «زمان می‌ایستد»
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به یدالله نجفی و ناصر شکوهی نیا برای فیلم «زمستان است»
سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه به محسن روزبهانی برای فیلم «شهر آشوب»
ادامه دارد...
ارسال نظر