به گزارش سینماپرس- مصطفی وثوق‌کیا: سوریه که اکنون در دوران پسا داعش می‌کوشد با ابزار هنر و فرهنگ حقانیت خود را در جنگی که قدرت‌های منطقه‌ای بر آنان تحمیل کردند ثابت کند.

در گفت‌وگویی که هفته گذشته با مراد شاهین رئیس موسسه فیلمسازی وزارت فرهنگ سوریه در دمشق داشتم تاکید کرد که تولید فیلم سینمایی بعد از شروع بحران افزایش یافته است و هم‌اکنون از طریق کار فرهنگی بر روی کودکان خطرات اندیشه تفکیری را گوشزد می‌کنند.

مراد شاهین همچنین از علاقه‌مندی‌اش به ایجاد تولیدات مشترک بین دو کشور را یادآوری کرد و البته تاکید کرد که علاقه‌مند است فیلم‌های ایرانی که در کشورش ساخته شده را اکران کند که البته تلاش‌هایش بی‌نتیجه بوده است!

برای مقدمه بحث، گزارشی از وضعیت تولیدات سینمایی و تصویری و سریال در سوریه ارائه کنید؟  

مقدار تولید فیلمهای سینمایی در سال‌های بحران افزایش یافته است. پیش از سال ۲۰۱۱ در سال، یک یا دو فیلم ساخته می‌شد، ولی بعد از ۲۰۱۱، سالانه ۴-۵ فیلم بلند، ۳۰ فیلم کوتاه در راستای طرح حمایت از سینمای جوانان و ۳-۶ فیلم کوتاه حرفه‌ای ساخته میشود.  

افزون بر این مسئله، مجموعه فعالیت‌هایی نیز توسط موسسه تولیدات هنر هفتم مانند کتاب‌های فرهنگی در زمینه سینما و فصلنامه سینمایی الحیاه و مجله الکترونیکی الافاق انجام می‌گیرد. این خلاصه فعالیت موسسه تولید فیلم سینمایی است که طی سالهای گذشته به صورت چشمگیری رشد کرده است.

علت اصلی این مسئله، نیز آگاهی سران و دولت سوریه نسبت به سینما و نقش آن در دفاع از هویت ملی، فرهنگی و تمدن سوریه در برابر تفکر گمراهی است که این جنگ را علیه ما به راه انداخت. علاوه بر این، سینما، حافظه میهن و ابزاری است که این مرحله را ثبت می‌کند. بدین معنا که این مرحله از طریق فیلم‌های طولانی ساخت این موسسه قابل اطمینان خواهد بود تا اینکه این مرحله در طول تاریخ جاودان بماند و نسل‌های بعد بتوانند این مرحله را بشناسند و از طریق فیلم‌هایی که ساخته می‌شود، این مرحله را مشاهده کنند و عبرت بگیرند.

تولیدات سینمایی یا تلویزیونی ایرانی در سوریه مخاطب دارند؟

طبیعتا سینما ایران، یک سینمای پیشگام است و ملت سوریه به صورت کلی اهمیت جدی به سینمای ایران می‌دهند. هر فیلم ایرانی که در جهان پخش و مشاهده می‌شود، ملت سوریه نیز تمایل به تماشای آن دارند. در نتیجه مردم سوریه، فیلم‌های ایرانی را دنبال می‌کنند و علاقه زیادی به مشاهده این فیلم‌ها دارند تا از طریق فیلم‌های ساخت ایران، شناخت بیشتری از تمدن ایران داشته باشند. در خصوص سریال‌های ایرانی نیز با قاطعیت می‌توانم بگویم که تعداد زیادی از مردم سوریه، پیگیر سریال‌های دوبله شده ایران هستند. به عنوان مثال آخرین فیلمی که دیدم، سریال حضرت یوسف (ع) بود و ملت سوریه نیز به شدت پیگیر این سریال بودند.

قصد ندارید باب همکاری‌های مشترک با ایران را باز کنید؟

طبیعتا این هدف همیشه برای هر گونه همکاری و یا ایده‌ای که ممکن است بین دو کشور ایجاد شود، وجود داشته است؛ خصوصا در برهه کنونی که همکاری کاملی در زمینه‌های سیاسی و نظامی بین دو کشور وجود دارد. به نظر من آنچه جایش در روابط دو کشور خالی است، در زمینه فرهنگی و اجتماعی است و هر گونه همکاری مشترک بین دو کشور برای تولید سریال، نمایش یا هر زمینه فکری، مورد استقبال خواهد بود؛ زیرا ما در زمینه فکری و فرهنگی نیازمندیم که با جمهوری اسلامی ایران تکمیل شویم.

در ایران معدود فیلم سینمایی و تعداد زیادی مستند درباره وقایع منطقه و سوریه ساخته شده است؛ اینها را دیده‌اید؟ قصد استفاده ندارید؟

همان گونه که مستحضرید، روابط سیاسی و نظامی ایران و سوریه به اوج خود رسیده است و در زمینه‌های اقتصادی و تجاری نیز روابط مهمی وجود دارد. ولی روابط فرهنگی که همان تکامل فرهنگی است نیازمند کار و تلاش بیشتر است تا به نوعی، تبادل فرهنگی صوت گیرد و ملت ایران از طریق فیلم‌های سوری یا فیلم‌ها و سریال‌های مشترک با فرهنگ سوریه آشنا شوند؛ فیلم‌ها یا سریال‌هایی که می‌تواند برای اکران، فرصت بهتری در ایران و سوریه داشته باشد. این زمینه نیز نیازمند کار بیشتری است.

 در دوران بحران چند فیلم ایرانی در سوریه تصویربرداری شد. ما مایل بودیم این فیلم‌ها در سوریه پخش شود، ولی تاکنون نامه‌نگاری ما برای پخش این فیلم‌ها در سوریه به جایی نرسیده است، ولی ما واقعا مشتاقیم که از این فیلم‌ها اطلاع پیدا کنیم؛ زیرا من سناریوی یکی از این فیلم‌ها را خواندم. خیلی مهیج بود. به نظرم، زمانی که تولید کنندگان تصمیم بگیرند این فیلم‌ها را پخش کنند، استقبال زیادی از آن خواهد شد؛ زیرا این فیلم‌ها به صورت جامع بررسی می ‌کند و درباره مرحله نخست بحران و مشکلات همه اقشار جامعه سوریه که متأثر از جنگ است، سخن می‌گوید.

اطلاعی از فعالیت جبهه معارض شما در سعودی و قطر و اردن در تولیدات سینمایی و سریالهای تلویزیونی دارید؟

طبیعتا کسانی در  اپوزیسیون سوریه چند فیلم تولید کرده‌اند ولی اغلب این فیلم‌ها، مستند است. همان طور که می‌دانید یکی از این فیلم‌ها نامزد جایزه اسکار شده و در لیست نامزدها قرار دارد. اسم این مستند، «مردی از حلب» است. این مستند تولید دانمارک است و به سود طرف‌های معارض است، ولی این رفتار عجیب نیست؛ زیرا ما می‌دانیم که سیاست آمریکا در همه زمینه‌های زندگی وارد شده است. هنر در آمریکا به صورت کامل در خدمت تبلیغات آمریکایی است و هر کس از تبلیغات آمریکا حمایت کند، آنان از اینکه این فیلم‌ها نامزد جایزه اسکار شوند، حمایت می‌کنند؛ به ویژه فیلم‌های خارجی که به زبان انگلیسی نیست. در حال حاضر، مخالفت با سیاست سوریه نیز در ضمن این بحران قرار دارد. در طول سالهای بحران نیز این مسئله مشخص بود. این رفتار آمریکایی‌ها ما را غافلگیر نکرد. به اینکه با این سیاست رفتار کنند، عادت کردیم. آنان از آنچه که به سودشان است، حمایت می‌کنند. ولی به نظرم، آگاهی مردم شریف منطقه، این فیلم‌ها را رسوا کرده است، همان گونه که فیلم کنونی موجود در مسابقات اسکار نیز رسوا خواهد شد.

چه امکاناتی را برای ساخت فیلم در نظر می‌گیرید؟

موسسه سینما هر امکاناتی را که در خدمت صنعت فیلمسازی –مستند یا فیلم بلند- باشد، در خود دارد. ما تقریبا در هر فیلمی و در همه مراحل تصویربرداری آن کار می‌کنیم؛ به ویژه تکنیک‌های نورپردازی، صدابرداری یا تکنیک‌های فنی. تکنیک‌های مونتاژ کامل، رنگ آمیزی و گرافیک وجود دارد. ما معمولا به خاطر یک مسئله صرفا سیاسی، مسائل مربوط به صدا را در خارج از سوریه انجام می‌دهیم؛ زیرا ما در تکنولوژی دالبی دیجیتال تحریم هستیم و نمی‌توانیم از این تکنیک در فیلم‌هایمان استفاده کنیم.

چه برنامه‌های ویژه‌ای برای ساخت علیه جریان تکفیری دارند؟

آنچه ما در درجه نخست علیه جریان تکفیری در اختیار داریم، تولید فیلم‌های سینمایی است که این اندیشه را از بین برده و از هویت و میراث باستانی سوریه دفاع کند. همچنان مجموعه طرح‌هایی وجود دارد که هم اکنون انجام می‌دهیم که در درجه نخست هدفمان کودکان هستند تا تفکر فرهنگی و احساس هنری در میان آنان تقویت شود. در حال اجرای طرحی هستیم که کودک سوری را در زمینه‌های فرهنگی و هنری فرهیخته کنیم.

هدف ما این است که کودک در مراحل بعدی زندگی، مقداری فرهنگ  و علوم فرهنگی و هنری داشته باشد که بتواند ذهن او را روشن و آزاد کند و قادر باشد در مسائل عقلانیت داشته باشد تا در دام چنین دام‌هایی نیفتد که همان تفکر تفکری است و اخیرا گرفتار آن شدیم. در تلاشیم که این کودکان را به صورت بهتری وارد جامعه کنیم و فرهنگ فکری و هنری بیشتری به آنان بدهیم تا بتوانند در آینده عقل خویش را به کار گیرند و روشنفکر بوده و از قید و بندهای فکری گمراهی که در طبقه معین کوچکی در جامعه سوریه وجود دارد و افراطی‌های اسلام‌گرا هستند، رهایی یابد. در حال حاضر روی این مسئله کار می‌کنیم.

چه میزان از جریان‌های هنری در سوریه مشتاق فعالیت علیه گروه‌های معارض هستند؟

در حال حاضر همین کار را انجام می‌دهیم. همه فیلم‌های سینمایی امروز دو کارکرد دارند: مستند؛ به این معنا که یا مستند هستند یا فیلم‌های بلند. هدف دوم این است که واقعیت رخدادهای سوریه پوشش داده و از رهگذر همایش‌های موجود در جوامع خارجی نمایش داده شده و همه طرف‌های خارجی را رسوا کنیم که اخبارهای دروغ در خصوص رخداد و اقدامات ارتش سوریه در خاک سوریه منتشر می‌کنند.

در پایان رئیس موسسه محصولات سینمایی سوریه سوال کرد که آیا در جشنواره فیلم  فجر ایران فیلم‌های سوری پذیرفته می‌شود که به وی اطمینان داده شد که فیلم‌های سوری در بخش فیلم‌های خارجی می‌تواند اکران شود. همچنین به وی گفته شد برخی فیلم‌ها از وضعیت سوریه توسط کارگردان‌های ایرانی از جمله ابراهیم حاتمی‌کیا ساخته شده است؛ کسی که فیلم «به وقت شام» وی به زودی اکران می‌شود.