سینما در میان هنرهای هفتگانه، عام‌ترین و گسترده‌ترین هنر در کشورمان به شمار می‌رود. هنری که علاوه بر سرگرم‌کنندگی، باعث انتقال مفاهیم فرهنگی و سیاسی می‌شود و فراتر از یک هنر به عنوان ابزاری استراتژیک برای جوامع به شمار می‌رود. با وجود چنین جایگاه مهمی سینمای ایران چند وقتی است که دچار بحث چالشی وجود پول‌های کثیف شده است.
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی معتقد است بحث پول کثیف در سینمای ایران یک مسئله انحرافی است. ابراهیم داروغه‌زاده که در تلویزیون حضور داشت، به مسئله پولشویی در سینما پرداخت و به طور تلویحی آن را رد کرد. داروغه‌زاده در زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر نیز موضع مشابهی در باره وجود پول‌های کثیف در سینما ابراز داشته بود.
معاون سینمایی در برنامه «اختیاریه» تلویزیون با بیان آنکه مسئله پول کثیف در سینمای ایران یک مسئله انحرافی است، می‌گوید: «اگر واقعاً پول‌های زیادِ کثیفی در سینمای ایران وجود دارد و دستگاه‌های نظارتی و قضایی ما رسیدگی نکردند و نمی‌کنند، خیلی بد است. این یک مسئله انحرافی است. کل سرمایه در گردش سینمای ایران حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در سال است. وقتی کسی ۱۱ هزار میلیارد تومان اختلاس کرده است، چطور این میزان را با ۱۰ میلیارد تومان می‌تواند پولشویی کند؟ پولشویی یعنی ما ۱۰ هزار میلیارد پول داریم ببریم جایی چرخشی انجام دهیم و برگردانیم.»
وی در ادامه اظهار می‌کند: «اصلاً بحث پولشویی با پول کثیف دو بحث کاملاً متفاوت است. فردی ۱۱هزار میلیارد متهم به اختلاس است، بانک سرمایه و وزارت آموزش و پرورش متهم اصلی هستند، اما جالب است که تمام رسانه‌ها آن ۱۱ هزار میلیارد و بانک سرمایه و وزارت آموزش و پرورش و … را ول کرده‌اند، چسبیده‌اند به یک پروژه نمایش خانگی که کل این پروژه ۱۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری داشته و اتفاقاً بازگشت سرمایه نیز داشته است و همین را دستاویز کرده‌اند و به سینما توهین می‌کنند که چرا پول گرفتید و فیلم خوب بازی کردید؟! هنرمند سینما باید پول بگیرد و فیلم بازی کند.»
صحبت‌های داروغه‌زاده درباره پولشویی، اما با سخنان دادستان تهران درباره پول‌های کثیف در سینما متناقض است.
حدود یک ماه پیش بود که عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران در یک برنامه رادیویی، به موضوع پولشویی در سینما پرداخت و در پاسخ به سؤالی درباره پول‌های مشکوکی که به سینما وارد می‌شود و یک نمونه آن آقای امامی بود که با او برخورد قانونی شد و اینکه آیا دادستانی در رابطه با پول‌هایی که وارد سینما می‌شود ورود می‌کند؟ می‌گوید: «مهم‌ترین مصداق آن در این زمینه وام کلانی بود که گرفته و خرج شد و سریال خانگی معروفی بود که تولید شد و منحصر به این مورد نیست و ما در گذشته در پرونده‌های دیگری این موضوع را می‌بینیم. اصل اینکه در مسائل فیلمسازی و سینما افرادی می‌آیند و تهیه‌کننده وجوهی را خرج می‌کند، تأیید می‌کنیم و مصداقش همین پرونده‌ای است که اسم بردید البته از دستگاه‌های ذی‌ربط گزارشاتی خواستیم که بیشتر موضوع را واکاوی کنند.» جعفری دولت‌آبادی تأکید می‌کند: «اینکه عده‌ای در حوزه سینما پولشویی می‌کنند را تأیید می‌کنیم؛ کما اینکه چندین پرونده در دادسرا مفتوح است و مهم‌ترین آن همان بود که اسم بردید و منجر به کیفرخواست شده است، اما منتظر گزارشات تکمیلی برای پرونده‌های دیگر هستیم.»
حال چرا در زمانی که یک مقام عالی قضایی بر وجود پول‌های کثیف در سینما صحه می‌گذارد، معاون سازمان سینمایی تلاش دارد تا آن را یک بحث انحرافی بنامد؟
رضا درستکار منتقد سینما درباره وجود پول کثیف در سینما تأکید می‌کند: «پول‌ها از مراجع کثیف آمده و سینمای ما را تحت تأثیر خود قرار داده است.»
درستکار می‌گوید: «فساد در سینما از قبل وجود داشته است و این پدیده ربطی به صنعتی شدن سینما ندارد.» پول‌های کثیف در سینما باعث تداخل در مناسبات سینمایی شده و ساختار سینما را به هم ریخته است.
محمد دیندار منتقد با سابقه سینما نیز درباره نقش مخرب پول کثیف در سینما می‌نویسد: «عمق فاجعه پولشویی در سینما یعنی اینکه هنرمند و عرصه رسانه را به این واسطه از پرداختن و نقد و اعتراض به فساد و رانت و اختلاس بازداشتن و با آلوده کردن هنرمند و سینما به پول‌های کثیف، قفل سکوت بر لبان هنرمند زدن؛ یعنی اینکه جناب تهیه‌کننده، جناب نویسنده و کارگردان، خانم و آقای بازیگر در قبال این پولی که می‌گیری، با هنر خود نه‌تن‌ها پا روی دم اختلاسگران و رانتخواران مگذار، بلکه فیلمی بساز و بازی کن که حواس مردم را از این مسائل پرت کنی. پول کثیف در سینما یعنی رسالت هنر و دغدغه هنرمند نسبت به خواسته‌های مردم و مطالبه عدالت اجتماعی و مقابله با مفسدان اقتصادی تعطیل، یعنی حق‌السکوت و این یعنی تنزل سینما و رونق فیلم‌هایی مبتذل که در پی خواب کردن تماشاگر باشند و کاری به بیداری مخاطبان و نهیب به رانتخواران و آقازاده‌های عافیت‌طلب و ژن‌های خاص نداشته باشند.» به رغم اینکه بارها اهالی سینما از تأثیرات سوء پول‌های کثیف در سینما سخن گفته‌اند، تعجب آور است که در سازمان سینمایی مقامی مانند ابراهیم داروغه‌زاده، حاضر نیست به این مسئله بپردازد. گفته می‌شود داروغه‌زاده یکی از گزینه‌های محتمل تغییرات در سازمان سینمایی است.
*روزنامه جوان
ارسال نظر