به گزارش سینماپرس، مجموعه مستند «سیمرغ» یکی از تولیدات شبکه افق است که با محوریت اقتصاد مقاومتی و توجه به دانشمندان داخلی و شرکت‌های دانش بنیان ساخته شد. این مستند تلویزیونی که برگرفته شده از داستان سیمرغ منطق‌ الطیر عطار و داستان رسیدن سیمرغ به قله قاف و عبور آنان از سختی‌ها است، روایتی متفاوت از فعالیت کاری دانشمندان بومی کشور است که با تلاش خود و با تکیه بر علم و دانش، به مبارزه با تحریم‌ها می‌پردازند. یکی از قسمت‌های این مجموعه مستند «به نام پدر» نام دارد که در نهمین جشنواره مردمی فیلم عمار نیز حضور داشت و توانست یکی از جایزه‌های این مستند را نام خود ثبت کند. محمد تقی رحمتی که تهیه‌کننده و کارگردان این مجموعه مستند ۷ قسمتی است، راجع به شرایط تولید این مجموعه، پژوهش‌های آن و ادامه روند ساخت این مجموعه توضیح داد.

*در مورد ایده شکل گیری مجموعه مستند «سیمرغ» توضیح دهید.

نگاه ما توجه به اقتصاد مقاومتی بود/ معرفی دو صنعت مهم و حساس کشور در تحریم‌ها

اصل مجموعه مستند سیمرغ با نگاه اقتصاد مقاومتی صورت گرفت. دید  ما به این مساله این بود که در ۲ تحریم سنگین اخیر یعنی در سال‌های ۹۱ و ۹۲، با نوسانات ارزی زیادی روبه‌رو بودیم و همین مساله شرایط اقتصادی کشور را دچار تغییر کرد. بر همین اساس، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. با همین رویکرد، تحقیقات خود را برای ساخت یک مجموعه مستند آغاز کردیم. در جریان تحقیقات و اسنادی که از مرکز پژوهش‌های مجلس به دست آوردیم، به این نتیجه رسیدیم که در زمان تحریم، ۲ صنعت بیش‌ترین نوسانات و تغییرات را داشتند؛ یکی صنایع غذایی و دیگری صنایع نفتی بود. صنایع غذایی و کشاورزی بالاترین تورم را داشت چرا که جز خوراک مردم بود و تقاضای بسیار بالایی را داشت. هم‌چنین صنایع نفتی به دلیل این که مواد اولیه صنایع مختلف را تامین می‌کرد، از تقاضای نسبتا بالایی برخوردار بود و تورم زیادی را ایجاد می‌نمود. علاوه بر این، این دو صنعت، از مهم‌ترین صنایع کشور بودند و رابطه مستقیمی با صنعت و تغذیه مردم داشتند. در حقیقت، محور اصلی ما در مجموعه مستند سیمرغ، دو بخش بود؛ صنایع غذایی و کشاورزی و صنایع نفتی.

*چرا دو صنعت نفتی و غذایی را انتخاب کردید؟

حساسیت صنایع پتروشیمی کشور؛ آمریکایی‌ها قبل از این که ما را تحریم مالی کنند، تحریم پتروشیمی می‌کنند

وقتی به تاریخ تحریم‌ها نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که بلافاصله بعد از اعمال تحریم‌ها، در زمینه غذا، علوفه‌های دامی و ... دچار مشکل می‌شویم و از آن‌جا که به صورت دانش‌بنیان وارد این مساله نشده و نگاه علمی بدان نداشته‌ایم، با کوچک‌ترین تحریم، کشاورزی ما دچار مشکلات عدیده می‌شود و ضربه می‌خورد. جالب است بدانید که آمریکایی‌ها قبل از این که ما را تحریم مالی کنند، تحریم پتروشیمی می‌کنند. چرا که می‌دانند با تحریم پتروشیمی، مواد اولیه ما دچار مشکل شده و صنعت ما می‌خوابد. در این‌جا است که اهمیت توجه به اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان شدن صنایع مشخص می‌شود. در زمان تحریم، بسیاری از شرکت‌های چینی با دور زدن قانون تلاش کردند که در این دو حوزه به ما کمک کنند اما دانشمندان ما با فعالیت علمی خود، برگ دیگری از این مساله را نشان دادند.

چالش‌هایی که می‌تواند تبدیل به فرصت شود

دقت کنید که ما می‌توانیم با تبدیل نفت خود به دیگر صنایع پتروشیمی، آن را با ارزش افزوده بسیار بسیار بیش‌تری به فروش برسانیم. بنابراین، این اهرم در دست ما قرار دارد که باید از آن استفاده کنیم ما می‌توانیم درب چاه‌های نفت خود را ببندیم و با استفاده از این اهرم، قدرت خود را به کشورهای منطقه و بیرون آن نشان بدهیم. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، اگر بتوانیم دو صنعت کشاورزی و نفتی را بومی کنیم، دشمن دیگر نمی‌تواند شما را تحریم کند چرا که کاری از دستش ساخته نیست. کاری که دشمن این روزها انجام می‌دهد استفاده از همین ضعف است.

*در مورد دلیل نام‌گذاری این مجموعه مستند توضیح بدهید. سیمرغ اشاره‌ای به داستان منطق‌الطیر عطار است؟

«سیمرغ»، از کتاب منطق‌الطیر عطار گرفته شده است. جایی که هدهد، مرغان مختلف را دعوت می‌کند تا به قله قاف بروند. عده‌ای از آنان بهانه می‌روند و از نشدنی بودن این کار حرف می‌زنند اما ۳۰ مرغ این دعوت را پذیرفته و با گذر از هفت خان به مقصد نهایی می‌رسند. جالب است که عطار وقتی این داستان را تعریف می‌کند، همت عالی این ۳۰ مرغ را مورد ستایش قرار می‌دهد. ما با الهام‌گیری از این نام، می‌خواستیم بگویم که راه ایستادگی در برابر تحریم‌های دشمن و برپا ساختن اقتصاد مقاومتی، از بین خود ما می‌گذرد و خودمان باید این راه را هموار کرده و مجهز شویم.

*در ۷ قسمت ابتدایی این مجموعه به سراغ صنایع نفتی و زیر مجموعه‌های آن رفتید. اهمیت توجه به این بخش در چه بود؟

نمایش پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های علمی کشور اصل هدف ساخت «سیمرغ» / مخاطب ما مسئولین نیز هستند

در خان اول از مجموعه مستند «سیمرغ» به صنایع نفتی و قاچاق آن پرداختیم. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، برای این که اقتصاد ما به سمت مقاومتی شدن برود، باید از قاچاق در امان بماند چرا که از بین بردن این باگ، اولین گام برای اصلاح است و قبل از هر چیز باید مورد توجه قرار گیرد. در همین بخش به سراغ تولیدکنندگان رفتیم و مشکلات آنان را جویا شدیم. باید بگویم که مخاطب ما در این بخش، علاوه بر مردم، مسئولین نیز بودند چرا که آنان باید با مشکلات تولیدکنندگان آشنا بوده و در جهت رفع آن برآیند. در خان دوم «سیمرغ» قصد داریم که به صنایع پایین دستی نفت و پتروشیمی بپردازیم و در بخش بعدی به سراغ صنایع غذایی و کشاورزی خواهیم رفت.

هدف ما از ساخت این مجموعه مستند نمایش پتانسیل‌ها و ظرفیت‌ها است. در حقیقت، قصد داشتیم تا قدرت علمی و اقتصادی شرکت‌های ایرانی را به نمایش بگذاریم. این مساله علاوه بر این که باعث ایجاد انگیزه و نشاط در مخاطب عام می‌شود، به مسئولان یادآوری می‌کند که ما این قدرت و استعداد را داریم و باید از آن استفاده کنیم. کافی است تا اراده کنیم و علیرغم تمام سختی‌ها بلند شویم. در مجموعه مستند «سیمرغ» وارد زندگی کاری تعدادی از مهندسین که قدرت‌های علمی و اقتصادی کشور هستند شدیم. بسیاری از این افراد شناخته نشده‌اند و کسی آنان را نمی‌شناسد اما کارهای بسیار مهمی را رقم زده‌اند.

*برنامه‌تان برای ساخت ادامه این مجموعه چیست؟ خان دوم چه زمانی ساخته می‌شود؟

خان دوم «سیمرغ» به صنایع غذایی و کشاورزی می‌پردازد

تاکنون ۶ قسمت از سیمرغ که مربوط به خان اول آن است ساخته شده است و ۴ قسمت از آن به روی آنتن شبکه افق رفته است. البته بنا به دلایلی، ۲ قسمت از این مجموعه تاکنون پخش نشده است اما مقرر شده است که در پخش مجدد آن، این ۲ قسمت نیز اضافه شده و به نمایش دربیاید. هم‌چنین خان دوم این مجموعه پس از رفع موانع مالی تولید خواهد شد و به زودی به نمایش در خواهد آمد. در این خان، تمرکز ویژه‌ای بر روی صنایع غذایی و کشاوزی خواهیم داشت و بسیاری از ناگفته‌های این صنعت را بیان خواهیم کرد. به نظرم توجه به این دو صنعت، یکی از اولویت‌های بسیار مهم کشورمان در وضعیت فعلی است. این مساله، یک موضوع ملی است و ساخت چنین مجموعه‌هایی باید در اولویت قرار داشته باشد. از همین منظر، شرکت‌های دانش بنیان برای بومی‌سازی دانش و صنعت بسیار مهم هستند.

*مستند «به نام پدر» یکی از قسمت های همین مجموعه بود که در جشنواره عمار به نمایش درآمد و اتفاقا جایزه نیز گرفت. داستان این مستند چه بود؟

محمد تقی رحمتی در مورد مستند «به نام پدر» که در جشنواره عمار جایزه بهترین مستند را دریافت کرد، توضیح داد و گفت: به نام پدر یکی از قسمت‌های مجموعه مستند «سیمرغ» بود که به مساله قاچاق و اثرات مخرب آن می‌پرداخت. در زیر متن و لایه‌های زیرین آن به قدرت متخصصین کشور اشاره می‌شد. این مستند داستانی از مهندس نوید نجات‌بخش است که دست به کار بزرگی زده و دستگاهی را تولید می‌کند که تا پیش از آن، تنها ۳ کشور آن را تولید می‌کردند. شتابنده‌ خطی دستگاه بسیار مهمی در پزشکی است که به کمک آن و با استفاده از اشعه‌های پر قدرت، تومور مغزی را از بین می‌برند. هم‌چنین این دستگاه، کاربرد بسیار مهم دیگری نیز دارد و آن هم استفاده در اداره گمرک به منظور اسکن کانتینرهای ورودی به کشور و جلوگیری از قاچاق کالا است. این مستند موفق شد جایزه جشنواره عمار را دریافت کند. در ابتدایی که این مستند را می‌ساختم، می‌ترسیدم که مبادا انگ سیاسی بودن و چپ یا راستی به ما بزنند. باید بگویم که ایران برای ما از همه چیز مهم‌تر بود و تلاش کردیم که کارمان رنگ و بوی سیاسی نگیرد. اگر مساله سیاسی را وارد می‌کردیم، مخاطب‌ کارمان نصف می‌شد و این اصلا خوب نبود. ما می‌خواستیم که یک کار بدون زبان بسازیم و بگوییم که مهندسان بزرگ ایرانی نهایت تلاش خود را می‌کنند، بدون این که دیده شوند. خوشبختانه استقبال بسیار خوبی از این مستند به عمل آمد و بسیاری از مردم آن را دوست داشتند.

* تسنیم