به گزارش سینماپرس، مرکز مطالعات و تولیدات انیمیشن حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در زمینه تولیدات پویانمایی و تحقیقات در این زمینه مأموریت دارد. این مرکز در سال ۸۵ تاسیس شد و تاکنون دو ویژگی را می‌توان در فعالیت‌های آن مشاهده کرد:

۱. کشف و پرورش استعدادهای پویانمایی کشور

۲. تولید پویانمایی‌های سریالی

از جمله پویانمایی‌های موفق و جریان‌ساز تولید شده در مرکز انیمیشن حوزه هنری می‌توان به سریال «شکرستان» اشاره کرد که در بازارهای خارجی موفقیت‌هایی به دست آورد. چهار سال پیش بود که شاهد تغییراتی در مدیریت این مجموعه هنری بودیم و سید مسعود صفوی پس از ۱۰ سال جای خود را به احسان کاوه داد. همزمان با این تغییرات واژه تلویزیون نیز به عنوان این مرکز اضافه شد و حالا باید آن را به عنوان مرکز مطالعات و تولیدات انیمیشن و تلویزیون حوزه هنری می‌شناختیم.

این تغییرات محدود به عنوان نشد و مجموعه‌های تلویزیونی مختلفی توسط این مرکز تولید گردید؛ مجموعه‌هایی که محور فعالیت آن‌ها بیشتر نوجوانان بودند و از شبکه‌های مختلف صدا و سیما پخش شدند و نسبتی هم با پویانمایی نداشتند.

برخی از این آثار نتوانستند جایی در میان مخاطبان باز کنند مانند «فاز». اما در مقابل فاز آثاری بودند که به دلیل استقبال مخاطب از آنان فصل‌های بعدی‌شان نیز تولید شد مانند اقیانوس آرام. از دیگر مجموعه‌های تولید شده توسط حوزه، آیتم کوتاه هنربین بود که به بررسی آخرین اخبار و رویدادهای حوزه هنر می‌پرداخت. همه این موارد نشان از توان تولیدی مناسب و همچنین توانمندی مدیریت آن در تولید برنامه‌های تلویزیونی دارد، اما با گذشت زمان شاهد تکرار این تولیدات تلویزیونی و کمبود تولید محصولات پویانمایی بودیم. گویی از یادمان رفته که روزگاری حوزه هنری از پیشتازان عرصه پویانمایی بود!

تمرکز بر تولیدات تلویزیونی

این امر تا جایی ادامه یافت که امروزه با وجود گذشت چهار سال از تغییر مدیر عامل این مرکز کمترین میزان فعالیت‌های انیمیشنی در مقایسه با گذشته آن به چشم می‌خورد و بررسی دقیق‌تر فعالیت این مرکز نشان می‌دهد که ظاهراً تمرکز اصلی مرکز بر تولیدات تلویزیونی است که نسبتی با پویانمایی! ندارد، این در حالی است که تا پیش از این مرکز انیمیشن حوزه هنری در کنار مرکز صبای صدا و سیما دو قطب اصلی و پیشرو هنر پویانمایی کشور بودند که حضور جدی و فعالانه در این عرصه داشتند.

حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا این مرکز که روزگاری جایگاه بالایی در انیمیشن کشور داشت و تربیت کننده بسیاری از استعدادهای جوان کشور در این زمینه بود، باید دچار کاستی جایگاه گردد؟ شاید سکوت جامعه هنری انیمیشن و نخبگان این هنر بومی، از علل اصلی ادامه یافتن این وضعیت باشد.

هر چند باید جانب انصاف را در نقد این مجموعه نگه داشت و این را نیز در نظر داشت که هنوز بخش تولیدات کوتاه در مرکز انیمیشن حوزه فعال بوده و موفقیت‌های بسیار چشمگیری نیز به دست آورده است.

از جمله این موفقیت‌ها تولید انیمیشن کوتاه آقای گوزن توسط سیدمجتبی موسوی از استعدادهای جوان کشورمان است.

مدیر عامل مرکز انیمیشن و تلویزیون حوزه هنری اخیراً طی مصاحبه‌ای به فعالیت‌های این مرکز در سال ۹۸ اشاره کرده است. مطالعه این مطلب این ادعا را تأیید می‌کند که نسبت تولیدات تلویزیونی به انیمیشنی مانند فیل و فنجان است. در این مصاحبه به پنج اثر سینمایی یا سریالی پویانمایی اشاره شده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد تنها یکی از آن‌ها به مرحله نهایی رسیده و دیگری در مرحله دوبلاژ است، یعنی در واقع از مواردی که اشاره شد پس از چهار سال، تنها یک سینمایی و یک سریال انیمیشن (دو بعدی) جامه عمل بر تن خویش کرده‌اند و دو مورد مذکور عبارتند از انیمیشن سینمایی لوپتو که هنوز اکران نشده و سریال انیمیشن (دو بعدی) الاغک. بقیه موارد به گفته مدیر عامل در مرحله پیش‌تولید، فراخوان مجری طرح، مذاکرات برای مشارکت و سرمایه‌گذاری است.

راه دشوار اسپانسریابی

درباره چرایی وضعیت تولیدات پویانمایی حوزه هنری باید دلیل اصلی را در اشتغال مرکز انیمیشن حوزه هنری در سایر فعالیت‌هایی که در مصاحبه نیز مورد اشاره قرار گرفته پیدا کرد؛ امری که از نظر مدیر عامل مرکز مهم‌ترین اتفاق در سال ۹۸ برای مرکز انیمیشن حوزه هنری بود. بررسی این موضوع نشان می‌دهد نگاه مدیریتی حاکم بر مرکز انیمیشن حوزه هنری به ایده یافتن سرمایه گذار برای تولیدات انیمیشن علاقه‌مند است.

این حقیقت که در کشورمان بخش خصوصی تمایل چندانی نسبت به سرمایه گذاری در حوزه انیمیشن ندارد را می‌توان با یک بررسی ساده در تولیدات بزرگ انیمیشن صورت گرفته به راحتی مشاهده کرد.

تقریباً بیشتر این کارها توسط نهادهای دولتی یا حاکمیتی ساخته شده یا توسط آن‌ها مورد حمایت چشمگیر قرار گرفته‌اند.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش خصوصی بیشتر علاقه‌مند به سرمایه گذاری در بازار فیلم‌های سینمایی است تا انیمیشن! با این وجود مرکز انیمیشن حوزه هنری اصرار دارد تا رویازی را مهم‌ترین فعالیت مرکز انیمیشن حوزه تلقی کند.
در شرایطی که تاریخ انیمیشن کشورمان چنین چیزی را نشان نمی‌دهد، یعنی به جای برگزاری رویدادها باید به تقویت جریان تولیدی اهمیت داد. در شرایطی که حجم سفارشات انیمیشنی در کشور به اندازه‌ای نیست که بتواند نیاز شغلی جامعه هنری انیمیشن را تأمین کند به نظر می‌رسد برگزاری رویدادها و اختصاص بودجه به آن‌ها توجیه زیادی ندارد.

پوشیده نیست که اگر بر فرض در جریان این رویدادها سرمایه گذار پیدا شود باز هم مدت زمان زیادی لازم است تا تیم تولیدی بتواند به توافق دست یابد و اقدام به تولید اثر کند تا در نهایت چند شغل در انیمیشن کشور ایجاد شود. انیمیشن لوپتو از ابتدای مدیریت جدید به مرکز انیمیشن حوزه در دست ساخت قرار گرفت و تا امروز نتوانسته است اکران شود!

در نهایت باید از سر دلسوزی به حوزه هنری گفت تا دیر نشده طرحی نو برای ترمیم نقایص در مرکز انیمیشن انقلاب اسلامی دراندازد تا از این رهیافت بخشی از مشکلات جامعه انیمیشن نیز مرتفع گردد.

*جوان