به گزارش سینماپرس، اینکه تهران با وجود تهدیدات نظامی امریکا نفتکش‌هایش را به سوی ونزوئلا روانه کرده است و نفتکش‌ها یکی یکی در حال ورود به آب‌های ونزوئلا هستند، باعث ایجاد موجی از شادی در میان مردم و مسئولان ونزوئلایی شده است.

سخنان رئیس‌جمهور و مقامات ارشد ونزوئلا در توصیف حرکت بزرگ تاریخی که رقم خورده، نشان دهنده وسعت و اهمیت اقدام جمهوری اسلامی است، ولی سهم مردم ایران از چنین رخداد بزرگی چه بوده است؟ به نظر می‌رسد این افتخار ملی می‌توانست با ظرافت‌های رسانه‌ای بیشتری به ویژه در سطح رسانه ملی پوشش داده شود. درخواست برای پوشش بیشتر اخبار مربوط به صادرات نفت به ونزوئلا، یکی از خواسته‌هایی است که این روزها از سوی فعالان فضای مجازی مطرح می‌شود.

هادی حاجتمند، کارگردان سینما در توئیتی نوشت: «نداشتن پیوست رسانه‌ای یعنی به ثمر ننشستن حداقل ۸۰ درصد این حرکت اقتدارآفرین تاریخی... کاش چند مستندساز و نویسنده همراه این کاروان بودند، کاش دوربین خبر رسانه ملی هر روز روی این عرشه لایو می‌رفت... کاش نبرد رسانه‌ای فرمانده کاربلدی داشت...»

این انتقاد در حالی صورت می‌گیرد که شبکه‌های برون‌مرزی صداوسیما از جمله پرس تی وی، هیسپان تی وی و العالم که به ترتیب به زبان‌های انگلیسی، اسپانیولی و عربی، برای مخاطبان جهانی اخبار تهیه و مخابره می‌کنند، به طور گسترده‌ای به پوشش اخبار گنج نفتکش‌های ایرانی عازم ونزوئلا پرداخته‌اند.

در گزارش‌های روز گذشته این رسانه‌ها ورود نفتکش‌های ایرانی و اسکورت نظامی آن‌ها از سوی ارتش ونزوئلا و همچنین ابراز خوشحالی مقامات دولتی این کشور از پهلوگرفتن نفتکش ایرانی به چشم می‌خورد.

در مقابل ولی برای افکار داخلی تولیدات چشمگیری که منشأ داخلی داشته باشد، وجود ندارد. آیا این نداشتن استراتژی است یا باید آن را به پای ملاحظاتی دانست که صداوسیما در پوشش رسانه‌ای این رخداد بین‌المللی با آن مواجه است!؟

آنچه می‌توانست برای مخاطب داخلی جذاب باشد

در کنار همه شور و هیجانی که ونزوئلایی‌ها از ورود کشتی‌های ایرانی دارند، می‌توانست مسئله صادرات بنزین به آن کشور و البته ورود امن آن به آب‌های سرزمینی کشور ونزوئلا از یک منظر برای افکار داخلی ایران مهم باشد.

پیش از این جمهوری اسلامی حتی نشان داد که برای حفظ منافع ملی گزینه‌های متعددی را روی میز دارد و حتی تهدیدات نظامی را در همان سطح پاسخ می‌دهد، اما رخدادی که باعث شد حرکت کشتی‌های نفتکش ایرانی به سمت ونزوئلا به چالشی برای امریکا تبدیل شود این است که ایران از ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل برای مقابله با تهدیدات امریکا استفاده کرده است. اطلاع رسانی در این زمینه می‌توانست به آگاهی عموم مردم از راهکارهای مقابله با امپریالیسم کمک کند.

از سوی دیگر پوشش مناسب رسانه‌ای مراوده اقتصادی میان دو همپیمان استراتژیک یعنی ایران و ونزوئلا، به بالا بردن فهم عمومی از دیپلماسی بین‌المللی کمک کند.

اهمیت داشتن یک شریک و همپیمان در آن سوی جهان و اینکه می‌توان با همکاری‌های دوجانبه یا چندجانبه، تحریم‌های ظالمانه را با شکست مواجه کرد، بخشی از توان رسانه برای ایجاد سواد رسانه‌ای در میان مخاطب عام بود که متأسفانه هنوز از آن به درستی استفاده نشده است.

رقابت صداوسیما با شبکه‌های اجتماعی

کاربران ایرانی و ونزوئلایی، تصاویر حضور نفتکش‌های ایرانی در آب‌های ونزوئلا و اسکورت نیروی هوایی و دریایی این کشور از کشتی‌های ایرانی را بارها در فضای شبکه‌های اجتماعی بازنشر کرده‌اند. ترجمه اظهارات مسئولان ونزوئلایی و قدردانی آن‌ها از حمایت ایران از این کشور در شرایط بد اقتصادی، بخش دیگری از محتوای فارسی شبکه‌های اجتماعی درباره صادرات بنزین از ایران به ونزولاست.

کاربران شبکه‌های اجتماعی اخبار نفتکش‌های ایرانی را از شبکه‌های بین‌المللی گرفته و ویدئوها و اخبار آن‌ها را منتشر می‌کنند. ایجاد و تقویت حس دوستی میان کاربران دو کشور، از دیگر ثمرات پوشش اخبار مربوط به ورود نفتکش‌های ایرانی به ونزوئلاست. این رخداد در شبکه اجتماعی توئیتر بیشتر به چشم می‌خورد.

آنچه ژاپنی‌ها انجام دادند!

۶۷ سال پیش، دولت مرحوم مصدق برای شکستن تحریم نفتی و دریایی انگلستان که طاقت ملی شدن نفت ایران را نداشت، مذاکره‌ای محرمانه با ژاپنی‌ها آغاز کرد. نتیجه این مذاکرات به عقد قرارداد صادرات نفت به ژاپن منجر شد. کشتی ژاپنی برای خرید نفت از ایران به راه می‌افتد. مراوده نفتی ایران و ژاپن باعث خشم دولت انگلستان می‌شود و آن‌ها شروع به تهدید می‌کنند.

این خبر برای ژاپنی‌ها آنقدر مهم می‌شود که برای نخستین بار خبرنگار یک رسانه ژاپنی به تهران سفر می‌کند تا مصاحبه‌ای اختصاصی با نخست وزیر ایران داشته باشد. رسانه‌های ژاپنی خبر حرکت کشتی ژاپنی، ورود آن به آب‌های ایران، بارگیری و سپس بازگشت آن به ژاپن را به طور مداوم گزارش می‌کنند.

ژاپنی‌ها در آبادان کنفرانس خبری برگزار و از تجارت نفتی با ایران دفاع می‌کنند و به رغم اینکه انگلیس تهدید به توقیف کشتی می‌کند، این اتفاق رخ نمی‌دهد و با ورود کشتی حامل نفت به ژاپن، عملاً تحریم نفتی ایران با شکست مواجه می‌شود. این رخداد در تاریخ ژاپن آنقدر مهم بود که فیلم سینمایی از آن ساخته شد.

رفتار رسانه‌هـای ژاپنی در نزدیک به ۷۰ سال پیش مـی‌تواند الگـوی خـوبی برای ما ایرانی‌ها باشد.

*جوان