به گزارش سینماپرس، از ماه‌ها پیش و با گسترش شیوع کرونا درکشور و با تاثیرات جدی آن برسینما، زمزمه‌هایی درباره آینده برگزاری جشنواره فجر در سال جاری مطرح شد. مدیران سینمایی ترجیح دادند اظهارنظر جدی را به ماه‌های منتهی به بهمن‌ماه واگذار کنند تا بلکه شرایط تا آن موقع مشخص شده باشد، اما حالا به همان زمان مذکور رسیده‌ایم و در روزهای گذشته مسوولان فرهنگی درباره برگزاری دوره آتی جشنواره فیلم فجر مسائلی را مطرح کردند.

با شیوع کرونا در ایران با فاصله نسبتا کمی سینما هم وارد بحران این بیماری شد. سینماها خلوت و پروژه‌ها معلق شدند. پس از تعطیلی جشنواره جهانی فجر، زمزمه‌هایی درباره جشنواره ملی فجر نیز شنیده شد. البته مسوولان ترجیح دادند نسبت به این موضوع واکنشی قطعی نداشته باشند. تصور این بود که با شروع تابستان بیماری فروکش خواهد کرد و اوضاع روبه‌راه خواهد شد، اما برخلاف تصور اولیه این اتفاق رخ نداد و با آغاز پاییز شاهد اوج‌گیری این بیماری مهلک شدیم. پس در نتیجه برخلاف سال‌های قبل که تابستان و پاییز به‌طور سنتی ایام پیک فیلمسازی برای حضور در جشنواره فجر است، امسال ماه‌های کم‌رونقی را در حوزه تولید پشت‌سر گذاشتیم. البته در همین چندماه هم فیلم‌هایی ساخته شده که با تعلیق و شروع‌به‌کار چندباره ساخته شده است.

اقدامات و اظهارات متناقض
شرایط کرونایی و احتمال تعطیلی این دوره از جشنواره هم فیلمسازان را قانع کرد تا عطای ساخت فیلم در سال جاری را به لقایش ببخشند. البته تابستان گمانه‌زنی‌هایی درباره سرنوشت جشنواره فجر امسال مطرح شده بود. عده‌ای می‌گفتند می‌شود به سبک ونیز و با رعایت حداکثری پروتکل‌ها فجر را برگزار کرد. برخی می‌گفتند آنلاین شود و عده‌ای نیز قاطعانه خواستار تعطیلی جشنواره در شرایط کرونایی بودند. کار به جایی رسیده بود که برخی  اهالی فرهنگ و سینما برگزاری جشنواره با اوضاع فعلی را یک خیانت و خودکشی دسته جمعی عنوان می‌کردند. تا اینکه هفته گذشته دبیرخانه سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در فراخوانی اعلام کرد: همزمان با چهل و دومین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی با هدف معرفی و تقدیر از آثار برگزیده یک سال تلاش سینماگران ایرانی که در این شرایط دشوار چراغ سینمای ایران را روشن نگه داشته‌اند و نیز اعتلای تولیدات سینمایی، صیانت از هویت ملی مبتنی بر آموزه‌های دینی و ایرانی، حمایت از سینمای خلاق و توسعه اقتصاد سینما بهمن‌ماه‌۱۳۹۹ در تهران با ضوابط ابلاغی از سوی ستاد ملی کرونا توسط سازمان امور سینمایی و سمعی بصری برگزار می‌شود. سپس خبر برگزاری نشست مجازی دبیر جشنواره هم منتشر شد.

البته همزمان با این اتفاق سیدعباس صالحی چهارشنبه شب در حاشیه مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش‌وپرورش در جمع خبرنگاران، اظهار داشت:  با توجه به ادامه شیوع ویروس کرونا و این بیماری منحوس در کشور دو نظریه درباره برگزاری سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر مطرح است که یکی برگزاری آن به شکل مجازی و دیگری به تعویق انداختن آن تا زمان دیگری است. به گزارش «آفتاب نیوز» عضو کابینه دولت دوازدهم با ذکر این نکته که ممکن است در زمستان سال جاری به‌خصوص بهمن‌ماه موج کرونایی دیگری را شاهد باشیم، گفت: بنابراین احتمال برگزاری جشنواره بصورت قبل در فضای حقیقی امکان‌پذیر نخواهد بود از این رو این جشنواره در فضای مجازی برگزار خواهد شد. به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی موارد پیشنهادی دراین باره درحال بررسی است لذا به محض تصمیم‌گیری نهایی در اسرع وقت اطلاع‌رسانی خواهد شد. صالحی در عین حال گفت: چنانچه موضوع برگزاری مجازی این جشنواره در بهمن‌ماه محقق نشود به احتمال قوی جشنواره فیلم فجر با تعویق چند ماهه، اوایل سال آینده (۱۴۰۰) برگزار خواهد شد. به گفته وی، هرچند برگزاری مجازی جشنواره آن رونق جشنواره حقیقی فیزیکی را ندارد اما تاثیرات آن کمتر از فضای حقیقی وفیزیکی هم نیست.

سناریوهای مختلف
این اختلاف نظر اساسی بین وزیر و دبیر جشنواره نشان می‌دهد که ظاهرا سیستم فرهنگی هنوز به نتیجه مشخصی در این زمینه دست نیافته است. به نظر می‌رسد بخشی از مدیران فرهنگی باتوجه به سال آخر دولت فعلی ترجیح می‌دهند این رویداد هرطور شده برگزار شود تا از آن به منافع مورد نظر برسند اما بخشی هم باتوجه به تبعات احتمالی برگزاری جشنواره دراین زمینه مردد هستند.

سناریوهای مختلفی برای سرنوشت جشنواره قابل تصور است. اولین نظریه برگزاری جشنواره باتاخیر چندماهه و در بهار سال آینده است. این را وزیر هم گفته و به لحاظ عملی می‌تواند یکی از گزینه‌های مطلوب باشد.

این تصمیم علاوه‌بر کمک به دور شدن از پیک کرونا به تولید و ارسال فیلم‌های بیشتر توسط فیلمسازان نیز منجر خواهد شد. اما گزینه بعدی که احتمالا به لحاظ عملی طرفداران زیادی نداشته باشد، برگزاری به صورت مجازی است.

برگزاری مجازی جشنواره نه به لحاظ هنری ارزشمند است و نه امنیت مناسبی دارد. این احتمال وجود دارد که فیلم‌های منتشر شده به سرقت و در فضای مجازی منتشر شوند. اما دیدگاه بعدی برگزاری جشنواره به صورت حداقلی و با ظرفیت محدود است.

یعنی در این شرایط مسابقه اصلی آن هم با اکران‌های محدود برگزار شود. اکران مردمی لغو یا به صورت حداقلی باشد و از طرفی اکران برای اهالی رسانه هم با ظرفیتی بسیار کمتر از سال‌های قبل باشد. دراین شرایط قطعا خبری از برگزاری نشست خبری فیزیکی هم نخواهد بود. احتمالا بخش زیادی از سؤالات و ابهامات در نشست خبری مجازی دبیر جشنواره مشخص خواهد شد.  
*صبح سینما