به گزارش سینماپرس، یکی از اتفاقات مهم در عرصه فناوری صدا و سیما، علاوه بر HD شدنِ شبکه‌ها،  راه‌اندازی شبکه ۴K است که مدتی به صورت آزمایشی فعالیت می‌کند. برخی از مجموعه‌های پویانمایی همچون "چیا" از این شبکه به نمایش درآمد. اما تنها تلویزیون‌هایی که قابلیت نمایش ۴k را دارند می‌توانستند از کانال ۵۴ تلویزیون‌هایشان این شبکه را دنبال کنند. به تعبیر مشاور معاون توسعه و فناوری رسانه ملی فرکانس شبکه IRIB UHD، اولین شبکه ۴K رسانه‌ملی روی ماهواره قرار دارد و به صورت پخش زمینی از روی کانال ۵۴ سیستم دیجیتال زمینی (DVBT۲) در شهر تهران قابل دریافت است.

شبکه IRIB UHD اولین شبکه فارسی زبان جهان با کیفیت ۴K و فناوری رنگی HDR است، این مجموعه توسط کارشناسان فنی رسانه‌ ملّی با حفظ کیفیت از SDR به HDR تبدیل شد. همچنین این شبکه قابلیت پخش صدای دالبی را هم داراست که انتظار می‌رود تولیدات داخل کشور به این سطح از فناوری صداگذاری نیز ارتقاء یابند. همچنین باید کیفیتِ محتوای سریال‌ها، برنامه‌ها و پویانمایی‌هایشان را آنقدر بالا ببرند که بتوانند به HD شدن و کیفیتِ ۴K طعنه بزند. در واقع اگر از ۱۰ سال قبل این فرآیند HD شدن اتفاق می‌افتد حتماً می‌توانستیم امروز شاهد کیفیت در عرصه ساخت سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیون باشیم.  

تمامی برودکسترهای جهان بدون استثنا، شبکه‌های پیشران دارند که مصداقِ بارز آن در رسانه ملّی همین شبکه ۴K است. کیفیت بالاتری دارند برای گیرنده‌های جدید، امید به آن روزی که محتوای برنامه‌سازان و سریال‌سازان هم به این سطح کیفیت تصویری و بصری برسد.   علی عسکری رئیس سازمان صداوسیما در مراسم آغاز رسمی پخش HD شبکه‌های تلویزیونی، از نخستین شبکه ۴K صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز رونمایی شد. او در این مراسم در سخنانی بر نقش مهم این تجربه در راه‌اندازی پخش به صورت UHD ۴K تأکید کرد و آن را هموارکننده فناوری‌های پخش در آینده برشمرد.

ابوالفضل صالحی مشاور معاون توسعه و فناوری و مدیر راه‌اندازی شبکه ۴K درباره این شبکه تلویزیونی توضیحات کاملی داده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

"عدالت، در توسعه زیرساخت‌های رسانه ملی و دریافت توسط مردم با ملاحظه شرایط اقتصادی جامعه، شرط اساسی توسعه تلقی می‌شود. از سوی دیگر حرکت در مسیر پیشرفت و دسترسی به فناوری‌های روز و حتی فراتر، برای برودکسترهای حاکمیتی امری حیاتی و ضروری است؛ زیرا آینده اقتصاد و صنعت را در جامعه تحت تاثیر قرار می‌دهد. لذا هنر، در مدیریت صحیح آن است که به نحوی تصمیم‌گیری و عمل شود تا هیچ‌یک دیگری را از میدان به در نکند.

از این رو معاونت توسعه و فناوری رسانه ملی سیاست و حرکت صحیح و دقیقی را در این راستا با ملاک قرار دادن ملاحظات مدنظر ریاست سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در دستور کار قرار داده که راه‌اندازی  اولین شبکه ۴K فارسی زبان دنیا به نام شبکه تلویزیونی «فراتر» یا «IRIB UHD» یکی از مهم‌ترین این اقدامات است.

این شبکه تلویزیونی پس از مطالعات فراوان متخصصین رسانه ملی، با کیفیت UHD (۲۱۶۰P)  یا به اصطلاح  ۴K با فناوری رنگی WCG و HDR-HLG، با فناوری صدای محیطی چند کاناله و فناوری فشرده‌سازی HEVC Main ۱۰ (۱۰ بیتی) و نرخ فریم ۵۰ در ثانیه راه‌اندازی شده که بالاترین سطح استانداردهای حال حاضر پخش برودکست را در جهان داراست.

همچنین شبکه فراتر مجهز به فناوری بومی تلویزیون ترکیبی یا HBBTV نیز است که ضمن ایجاد بسترهای تعامل با مخاطبین، جذابیت‌های آن را دوچندان می‌کند.

در ابتدا این شبکه با زحمات بی‌دریغ، جهادی همکاران اداره کل فناوری فضایی و ماهواره‌ای با امکانات موجود راه‌اندازی و بعد از آن با تلاش‌های شبانه‌روزی ادارات‌کل فنی صدا و تصویر، فنی پخش و ارتباطات زمینی، رژی این شبکه در ساختمان پخش به صورت بومی راه‌اندازی شد و از آنجا که سال ۱۳۹۹ به فرموده مقام معظم رهبری(مدظله) سال جهش تولید نام‌گذاری شده، معاونت توسعه و فناوری رسانه با اتکال به خداوند متعال و اتکا به دانش متخصصین داخلی توانسته اصلی‌ترین سامانه‌های لازم برای راه‌اندازی این شبکه را به صورت بومی توسعه داده و شاید اکنون با افتخار بتوان این شبکه را یک محصول بومی و ملی دانست.

از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی شبکه فراتر، تضمین آتیه رسانه ملی با ایجاد انگیزه برای شتاب در افزایش کیفیت فنی دارایی‌های محتوایی رسانه ملی، همچنین ارتقای سطح فناوری در صنعت تولید گیرنده‌های تلویزیون در داخل کشور و نیز ایجاد بستری چابک و مدرن برای بکارگیری آخرین دستاوردهای صنعت صداوتصویر درجهان مانند صدای نسل آینده (NGA) و فناوری‌های نوین تولید محتوی مانند واقعیت ترکیبی (MR,XR) را می‌توان برشمرد.

یکی از مهمترین مسائل این شبکه تعیین استراتژی الزامات رسیدن به حداکثر کیفیت است که این شبکه با دستمایه قرار دادن سند استاندارد فنی تولید و تحویل برنامه تلویزیونی UHD با وضوح (حوزه تولید و آرشیو) که با زحمت اداره کل تحقیقات و جهاد خودکفایی معاونت توسعه و فناوری تهیه شده، در تلاش است که با پیگیری‌های مستمر محتوی الف و ب را به سمت تولید فراتر از HD سوق دهد. همچنین با مطالعات عمیق‌تر برای حفظ کیفیت فنی شبکه در حوزه تأمین برنامه و تولید از مرحله آماده‌سازی تا پخش اقدام به تهیه کتاب راهنمای تحویل محتوا UHD برای شبکه فراتر کرده است.

یکی از بزرگترین چالش‌های راه‌اندازی این شبکه پخش HDR و WCG بود که با توجه به جدید بودن فناوری چرخش از استاندارد BT.۷۰۹ به BT.۲۰۲۰ در ابتدا امری دشوار متصور بود که با مطالعه و پیاده‌سازی چرخه آماده‌سازی این محتوا این چالش تبدیل به یک فرصت برای جذب مخاطب شد.

هم اکنون شبکه فراتر با تلاش متخصصین معاونت توسعه و فناوری رسانه از طریق ماهواره بدر ۵ و همچنین به صورت زمینی در تمامی ۳۱ مرکز استان با تلویزیون یا گیرنده‌های ۴k قابل دریافت است.  مخاطبین عزیز برای کسب اطلاعات بیشتر می توانند به تارنمای شبکه به نشانی IRIBUHD.IR و یا نشانی @IRIBUHD در فضای مجازی مراجعه کنند.