به گزارش سینماپرس وقتی صحبت از فیلم‌ های سینمایی به میان می‌ آید که محوریت قصه آنان اغلب بر پایه حضور یک بازیگر زن در نقش «مادر» است، ناخودآگاه تصویر تعداد کثیری از بانوان هنرمند این سرزمین در اذهان هر ایرانی تداعی می شود. بانوانی همچون زنده یادان: رقیه چهره آزاد، حمیده خیرآبادی، جملیه شیخی، پروین دخت یزدانیان، مهری ودادیان، پروین سلیمانی، مهری مهرنیا، ملیحه نیکجومند، مهین شهابی، نیکو خردمند، ایران دفتری، توران قادری، شهلا ریاحی و... که متأسفانه سال ها است که دیگر در میان ما نیستند و نقش شیرین و زیبای مادران اصیل و مهربان ایرانی را به بازیگرانی سپرده اند که شاید دیدگاه درستی نسبت به جایگاه و شخصیت «مادر» ندارند!

اما جدا از اینکه این بازیگران شاخص و بزرگ سال ها است که در میان ما نیستند و نمی توانند نقش آفرینی در سینما و تلویزیون داشته باشند از بزرگان این هنر نیز استفاده درست و به جایی در آثار سینمایی نمی شود و این پرسش در اذهان به وجود می آید که چرا سال ها است مادر ماندگاری در سینمای ایران خلق نشده است؟

متأسفانه مدت ها است که شخصیت و مقام مادر در سینمای ایران دیگر چندان مورد توجه فیلمنامه نویسان و فیلمسازان نیست و به همین علت سال ها است بازیگری را ندیده ایم که شخصیت اصیل یک مادر ایرانی را به درستی به تصویر بکشد.

در همین رابطه گفتگویی با ۳ تن از بانوان سینماگر خانم ها: آنتونیا شرکا (منتقد)، رقیه توکلی (کارگردان) و مهوش صبرکن (بازیگر) داشتیم و آن ها بهترین «مادر سینمای ایران» را از نظر خود معرفی کردند.

آنتونیا شرکا منتقد سینما در این باره به سینماپرس گفت: گلاب آدینه برای بازی در فیلم «زیر پوست شهر» از نظر من ماندگارترین مادر سینمای ایران است چرا که با همه فشاری که روی او بود و سختی هایش در زندگی در فیلم قربانی نمایش داده نمی شود. مخاطب متوجه مرارت های او هست اما وی همیشه لبخند می زند و سعی می کند اوضاع را تحت کنترل بگیرد و روحیه اش را از دست نمی دهد. من این کاراکتر را دوست دارم چون هیچ وقت ذلیل نشان داده نمی شود و یا ترحم انگیز نیست و به نیت ترحم برانگیختن طراحی نشده است.

وی ادامه داد: زنده یاد چهره آزاد در فیلم «مادر» زنده یاد علی حاتمی یک تمثال و مجسمه است که ما نگاهش می کنیم و به نوعی می پرستیمش! او در این فیلم خیلی نقش فعال و بارزی ندارد و تنها هاله ای از تصوری که ما از مادر در ذهن مان داریم را برایمان تجسم می کند. او مادر پویایی نیست و فعالیت و حرکت خاصی نمی کند اما از آنجا که بیشتر ذهنیت ما پاسخگوی الگوهایی است که از مادر سنتی انتظار داریم شاید این کاراکتر اولین کاراکتری از مادر باشد که در ذهن مان نقش می بندد.

این منتقد سینما متذکر شد: درست است که او سعی می کند بچه ها را آشتی دهد اما به نظر من بیشتر کلاسیک و سنتی و الگویی به وی نگاه شده است در صورتی که می توانست کمی بیشتر پویا و فعال باشد.

شرکا در پایان این گفتگو افزود: مادر فیلم «شیار۱۴۳» نیز یکی از مادران ماندگار است اما او مادری ناامید است و مخاطب با دیدنش امیدوار نمی شود. حتی در جایی او مشاعر خود را از دست می دهد هرچند که حق دارد و نمی توانیم او را محکوم کنیم اما تصویری از مادر قدرتمند ایرانی در ذهن مخاطب به جای نمی گذارد ولی با این همه قابل احترام است.

مهوش صبرکن بازیگر سینما و تلویزیون نیز در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: زنده یادان جمیله شیخی و حمیده خیرآبادی ۲ مادر نمونه ای هستند که آنقدر نقش های شان را طبیعی و زیبا بازی می کردند که همواره در ذهن من ماندگار شده اند و هر وقت عنوان مادر را می شنوم ناخودآگاه یاد آن ها میفتم.

وی ادامه داد: ما واقعاً مثل این ۲ بازیگر که به نوعی پدیده نقش مادر محسوب می شوند را در تاریخ سینما و تلویزیون ایران نداشتیم و همواره برای من این ۲ هنرمند بزرگ الگو بوده اند و هیچ وقت نمی توانم این مادرهای دلنشین ایرانی را فراموش کنم.

رقیه توکلی کارگردان سینما در پاسخ به سوأل سینماپرس گفت: شاید مثل خیلی از افراد دیگر ناخودآگاه وقتی می خواهم مادران ماندگار سینمای ایران را در ذهنم مرور کنم به زنده یاد رقیه چهره آزاد بر می خورم که نقشی ماندگار در فیلم «مادر» زنده یاد علی حاتمی ایفا کرد.

وی ادامه داد: او مادری ایرانی بود با همه مهربانی ها و دغدغه هایش که در آخرین لحظات حیات خود بچه هایش را دور خود جمع می کرد. این فیلم با آن دیالوگ های سراسر درخشانش امکان ندارد از ذهن من پاک شود.

توکلی در پایان این گفتگو افزود: خیلی دوست داشتم مادر دیگری از سینمای ایران نام ببرم اما آن مادر بهترین مثال است. البته ما مادرانی در سینما داشتیم که جذابند حتی لیلای داریوش مهرجویی با اینکه مادر نمی شود خیلی مادری می کند اما با این حال هیچ کس برای من نمی تواند جای مادر فیلم «مادر» را بگیرد.