محمدرضا مهدوی‌پور/ کیفیت و کمیت برگزاری «چهلمین جشنواره فیلم فجر» به عنوان نخستین تجربه اجرایی «دولت سیزدهم» اگر چه با کاستی‌های بسیاری همراه بود و در عین حال مدیران «سازمان سینمایی» سعی می‌کردند تا برای این کاستی‌ها توجیهات مختلفی پیدا نمایند؛ اما صراحت «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی» در پذیرش نقص‌ها و دیدن واقعیت ضعف‌های مدیریتی موجب شد تا ایشان با دیدی منصفانه به آسیب شناسی وضعیت جشنواره و کیفیت تولیدات عرضه شده در این رویداد مبادرت ورزیده و بجای فرافکنی، با شجاعت اعلام کند که «من به جشنواره فیلم نمره ۱۶ می‌دهم!»

به نظر می رسد همه چیز برای برگزاری ایده آل یک «جشنواره فیلم فجر» مهیا است؛ جشنواره‌ای که مطابق با رویکردهای ترسیمی از سوی وزیر ارشاد، پُر از آثار ارزشی و فیلم‌های پُرشمار انقلابی در ژانرهای مختلف و گوناگون خواهد بود

البته رویکرد منصفانه «وزیر ارشاد» در قبول ضعف‌های برگزاری «چهلمین جشنواره فیلم فجر» و پذیرش انتقادات در زمینه فُرم و محتوای آثار عرضه شده در این رویداد سینمایی و ... تنها به نمره‌دهی خلاصه نشد و در همین مقطع زمانی بود که با وجود حرکت کند مدیران «سازمان سینمایی»، گویا شخص وزیر تمرکز ویژه خود را معطوف پیگیری تولیدات سینمایی فاخر و در راستای «مبانی انقلاب اسلامی» ساخت.

در این مقطع زمانی بود که «وزیر ارشاد» اقدام به ترسیم معیاری دقیق برای سنجش فعالیت‌های «سازمان سینمایی» نمود و به صراحت اعلام کرد که: «محک موفقیت همه بخش‌های وزارت، در میزان جلورفت برنامه‌های قرآنی آنها است. در سال آینده اگر بخواهیم در جشنواره فجر امتیاز دهیم بر همین مبناست. منظورمان این نیست که حتماً داستان قرآنی باشد، بلکه باید مفاهیم عمیق قرآنی را آموزش دهد.»

ارایه این معیار دقیق سنجش توسط «وزیر ارشاد» در مقطع زمانی بهمن‌ماه ۱۴۰۰ هجری‌شمسی و دقیقا همزمان با تمرکز ویژه ایشان بر اعتلای جایگاه «بنیاد سینمایی فارابی» از یک نهاد ناکارآمد و بودجه هدر ده در درون ساختار «سازمان سینمایی» به یک مجموعه پُرتحرک همراه بود. مجموعه‌ای که با پیگیری ویژه «وزیر ارشاد» وظیفه پیدا نمود تا به بازوی اصلی تولید فیلم در راستای «اهداف فرهنگی نظام جمهوری اسلامی» مبدل گردد. زیرا ایشان بر این باور بود که: «نقش بنیاد سینمایی فارابی به عنوان نهاد ملی سینما حائز اهمیت است». باوری که سبب شد تا تنها یک هفته پس از برگزاری «چهلمین جشنواره فیلم فجر» به صورتی رسمی شخص «وزیر ارشاد» از «بنیاد سینمایی فارابی» بخواهد تا «با تولیدات فاخر در تراز انقلاب اسلامی، شاهد تولید آثار سینمایی در شأن دیدگاه‌های فرهنگی نظام اسلامی و احکام اسلامی باشیم».

هدف‌گذاری و درخواست صحیح و منطقی «وزیر ارشاد» از «بنیاد سینمایی فارابی» به عنوان اصلی‌ترین زیرمجموعه «سازمان سینمایی» ظاهرا با پیگیری ویژه ایشان و جلب حمایت‌های ویژه ریاست جمهوری و مساعدت و همکاری مجلس شورای اسلامی دراختصاص بودجه‌ای مناسب در سال ۱۴۰۱ هجری‌شمسی قرار گرفت. بودجه‌ای که اگرچه به سبب بی‌توجهی مدیران «سازمان سینمایی» همچنان گزارش شفاف و روشنی در باب میزان تحقق و نحوه هزینه‌کرد آن منتشر نشده و اساسا «مدیران روابط عمومی» در زیر مجموعه‌های این سازمان، هیچ‌گونه تعهد و مسئولیتی برای خود در این زمینه متصور نمی‌باشند!

پس اگر چه متاسفانه سایه سنگین «عدم شفافیت» بر پیکره مدیریتی «سازمان سینمایی» افکنده شده و مدیران این مجموعه بی‌اعتنا به گفتمان «دولت سیزدهم» همچنان از این وظیفه قانونی خود سرباز زده و با فرار از پاسخگویی، نمی‌خواهند میزان برخورداری این نهاد حاکمیتی از «بودجه عمومی کشور» را مشخص نمایند و تعیین کنند که این مبلغ در طی حدود یک سال و نیم حضور «محمد خزاعی» و تیم مدیریتی همراه ایشان در «بنیاد سینمایی فارابی» و «مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی» و «انجمن سینمای جوان ایران» و «سینما شهر» و ... دقیقا صرف چه اموری شده است و ...؛ اما امید می رود شخص «وزیر ارشاد» نسبت به هزینه کرد «بودجه بیت المال» در این نهاد زیرمجموعه «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» به شدت حساس بوده و از این جهت اشراف دقیق حاصل نموده و پیگیر این مهم ‌باشد که با مصرف بی‌جا و حیف و میل «بودجه فرهنگی کشور» فرصتی برای «جریان معارض انقلاب اسلامی» فراهم نشود.

دقت و نظارت کامل بر نحوه مصرف صحیح «بیت‌المال» که در ساختارهای فرهنگی و هنری و در بوروکراسی اداری به آن «بودجه فرهنگی» می‌گویند، تنها با اخذ نوبه‌ای «گزارش عملکرد مالی» و آن هم به صورتی موثق و کاملا متقن ممکن خواهد بود و در این میان برخلاف طیف مدیران بعضا خسته در ساختار «سازمان سینمایی»، ظاهرا این شخص «وزیر ارشاد» بود که از همان روزهای پایانی «چهلمین جشنواره فیلم فجر» شخصا پیگیر ریز فعالیت‌های اقتصادی نهادهای فیلمسازی زیر مجموعه این وزراتخانه بود و سعی نمود تا با برقراری تعادل میان «کیفیت» و «کمیت» تولیدات «ژانر سینمای استراتژیک» در موضوعات مختلف، هدف‌گذاری روشنی برای «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» صورت پذیرد که موجب شود تا ایشان هفت ماه پیش و در تیرماه امسال به بخشی از کوشش‌ها و تلاش‌ها اشاره نموده و بیان دارد: «روزانه این بحث را دنبال می‌کنم. شورای ویژه‌ای را در بنیاد فارابی تشکیل دادیم و همین حالا پروژه‌های متعددی شروع شده است. ان شاالله امسال در جشنواره فیلم فجر همه آن حرف‌هایی را که دربارۀ تولید فیلم‌های فاخر زده‌ایم، جامع عمل می‌پوشانیم و همه پیش‌شرط‌هایش را فراهم کرده‌ایم. یک جشنوارۀ متفاوت و نزدیک به آرمان‌هایی که در حوزۀ فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی دنبال می‌کنیم را شاهد خواهیم بود.»

وعده‌های امید بخش و اطمینان‌ده برای برگزاری شکوهمند «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» آن هم با حجم گسترده‌ای از آثار ارزشی و فاخر و برآمده از «دغده‌های فرهنگی انقلاب اسلامی» و تعریف شده در «ژانر سینمای استراتژیک» و ... تنها محدود به دوران ابتدایی سال گذشته نبوده و ادامه دار بودن این وعده تا امروز حکایت از تحقق حداکثری و مشاهده این واقعیت در کمتر از یک ماه آینده خواهد داشت. امری که «وزیر ارشاد» بر آن تاکید ورزیده و مطرح نمود: «ان شاالله امسال در جشنواره فیلم فجر همه آن حرف‌هایی را که دربارۀ تولید فیلم‌های فاخر زده، جامع عمل پوشاند».

«وزیر ارشاد» با بیان این جمله که «ما برای جشنواره فیلم فجر نگرانی نداریم» سبب شده تا امروز با وجود التهابات ناشی از همراهی تعدادی معدود از سینماگران با اغتشاشات؛ بتواند خبر از تعداد بالای فیلم‌هایی که در «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» به نمایش گذاشته خواهد شد، دهد و وعده جشنواره‌ای با حجم گسترده‌ای از تولیدات سینمایی را داده و رسما بیان نماید: «پیش بینی می‌کنیم جشنواره‌های فجر در بهترین شرایط ممکن برگزار شود»، موضوعی که می تواند هیچ روزنه امیدی برای بدخواهان و معاندان باقی نگذارد.

بنا به گفته «وزیر ارشاد» در چند روز پیش «از سال گذشته سیاست ساخت فیلم‌های ارزشی و انقلابی دنبال شده است و تاکنون ۲۳ فیلم در حال ساخت داریم که بخش عمده‌ای از این تعداد فیلم سینمایی در جشنواره فیلم فجر امسال حضور خواهند داشت». البته «وزیر ارشاد» در هماهنگی با سایر نهادهای فرهنگی و هنری نیز مطرح نمود که «در کنار بنیاد سینمایی فارابی، مجموعه رسانه‌ای اوج، سازمان سینمایی حوزه هنری و سازمان صدا و سیما هم در تولید فیلم فعال هستند و بیش از آن تعدادی که اعلام شده بود، فیلم در دست تولید داریم».

بنابر سخنان «وزیر ارشاد» به نظر می رسد «امسال جشنواره فیلم فجر نسبت به دوره های گذشته از بیشترین تنوع از نظر ژانر و گونه سینمایی برخوردار است». وعده‌های امید بخش و اطمینان‌ده «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» بسیار است و این همه محقق نمی شود مگر به واسطه حمایت‌های همه جانبه و اعتماد کامل موجود در مجموعه «دولت سیزدهم» نسبت به «وزیر ارشاد».

«وزیر ارشاد» از همان یک سال پیش، مطرح نمود که «برخی شبکه‌های معاند خارجی به دنبال تطهیر دوران سیاه پهلوی هستند» از این جهت به صراحت موضع گرفته و به زیر مجموعه‌های مدیریتی خود تاکید داشته «ما در «جهاد تبیین» با همه ابزارهای فرهنگی و هنری در اختیار، مقابل طرح رسانه‌ای آنها می‌ایستیم و به آن غلبه می‌کنیم». پس از این جهت است که با وجود تساهل و تسامح موجود در میان برخی مدیران «سازمان سینمایی» امیدواریم شاهد اکران و عرضه آثار مجعولی همچون فیلم سینمایی «مصلحت» نبوده و قطعا در جشنواره پیش رو نیز هیچ اثری را شاهد نباشیم که به سراغ تصویرسازی از «مظلومیت جماعت سلطنت‌طلب» رفته باشد و در راستای ترسیم این مظلومیت تنها به طیف «سلطنت‌طلب» بسنده نکند و خشونت و تندروی‌های ناجوانمردانه ای برای «نظام» به عنوان عامل رادیکال شدن «چپی‌ها» و «چریک‌های فدایی» و حرکت‌های تروریستی «مجاهدین خلق (منافقین)» معرفی نماید!

انصاف «وزیر ارشاد» و آسیب شناسی مدیریت فرهنگی کشور سبب شده تا وی به چنین باوری برسد و آن را به صراحت بیان نماید که: «اگر نقدی به عملکرد فرهنگی هنری‌مان وارد است به واسطه فاصله‌ای است که با عظمت رخداد بزرگ انقلاب اسلامی داریم». باوری ویژه که سبب شد تا در شرایط انفعال برخی مدیران «سازمان سینمایی» و دقیقا در زمانی که تعداد معدودی سینماگر مزدور و جاخوش‌کرده در خانه‌های پوشالی اقدام به تنظیم و انتشار بیانیه‌هایی نظیر «تفنگت را زمین بگذار» در تقابل مستقیم با «نظام» می‌نمودند و در عین حال برخی مدیران فرهنگی مشغول مذاکره با ایشان بودند و ...؛ شخص «وزیر ارشاد» به میدان آمده و بیان دارد: «با افرادی که فضای عمومی کشور را منفی نمایش می‌دهند، حتما برخورد خواهیم کرد و با کسانی که بخواهند با پاسداران که حافظ امنیت کشور هستند با بیانه‌های بی‌ارزش حمله کنند قطعا بی‌جواب نخواهد بود و اجازه نمی‌دهیم اعتقادات مردم و نهادهای مورد حمایت مردم، مورد آزار لفظی، کلامی و نوشته‌های بی‌ارزش قرار گیرد»! بیانی ویژه که قطعا پیگیری مدیریتی و بازتاب ملموس و محسوس آن را می‌توان در «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» و در میان تولیدات حمایتی «وزارت ارشاد» مشاهده نمود.

این گفته و سخن شفاف «وزیر ارشاد» که «دولت سیزدهم هیچگاه از زبان دولتمردان جمله «به ما مربوط نیست» را نخواهید شنید» را می‌بایست به عنوان پایانی بر حاکمیت «مدیریت ولنگار فرهنگی» در کشور قلمداد نمود. گفتمان و رویکردی که خروجی آن را می‌توان در خلق آثار سینمایی هتاکی در طی دهه‌های اخیر مورد ملاحظه قرار داد. آثاری که بعضا حتی در «چهلمین جشنواره فیلم فجر» آنچنان از ملت مسلمان ایران به عنوان «مردم بازنده» تصویر سازی نمود که مخاطب ضمن پذیرش حضور برخی شخصیت‌های خوب در میان طیف حاکمیت و «نیروهای انقلاب اسلامی» به وجود «فساد سیستمی» معتقد گردد!

«چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» به عنوان شاخصه عملکردی «وزارت فرهنگ و ارشاد دولت سیزدهم» است، همانطور که «وزیر ارشاد» در همان موعد پس از جشنواره چهلم به صراحت متذکر شد «باید تلاش کنیم در جشنواره سال آینده تعداد فیلم‌های با موضوع دفاع مقدس و همچنین فیلم‌هایی که به معرفی دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی می‌پردازد افزایش یابد». تلاشی ویژه که ظاهرا امروز ثمر بخشیده و انتقال ملموس و روشن همین دست‌آوردهای مدیریتی و تبیین اقدامات «وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی» برای مجموعه هیات دولت بوده که سبب شد تا چند روز پیش از این «معاون اول رئیس جمهور» رسما بیان دارد که «امسال جشنواره‌های فجر قوی‌تر و وسیع‌تر از گذشته برگزار خواهد شد».

حال به نظر می رسد همه چیز برای برگزاری ایده آل یک «جشنواره فیلم فجر» مهیا است؛ جشنواره‌ای که مطابق با رویکردهای ترسیمی از سوی وزیر ارشاد، پُر از آثار ارزشی و فیلم‌های پُرشمار انقلابی در ژانرهای مختلف و گوناگون خواهد بود، که البته اگر با بی‌درایتی دبیرخانه این رویداد و خلق ایده‌های اجرایی «غلط» همچون تفکیک اهالی رسانه و منتقدان از صاحبان آثار و میهمانان و جایابی ایشان در مکان دور افتاده «پردیس ملت» و ... همراه نگردد؛ قطعا می‌تواند در تاریخ سینمای کشور ثبت و ضبط شود. ان‌شاء‌الله