«مرتضی شعبانی» که با مستندی سینمایی به نام «فرشته‌ها نمی‌میرند» در بخش نمایش ویژه «چهل و سومین جشنواره فیلم فجر» حاضر شده است، با اشاره به نوع عملکرد فرهنگی و رسانه ای کشور در جریان طوفان الاقصی تصریح کرد: اگر بخواهیم عملکرد مستندسازها، خبرنگاران و عوامل خبری و تولیدی کشورمان را در یک سال گذشته ارزیابی کنیم، به نظرم کارنامه بسیار مثبتی دارند.
این کارگردان و تهیه کننده پیشکسوت سینمای مستند افزود: به‌طور فردی، شخصی و گروهی، هیچ‌جا مثل بچه‌های ایرانی در این مدت، به این اندازه حضور پررنگ و تلاش مؤثری نداشتند. در مقایسه با دیگر کشورها، ما شاهد این بودیم که آنها برای اطلاع‌رسانی دقیق یا تولید فیلم مستند آن‌چنان جدی عمل نکردند، اما بچه‌های ایرانی واقعاً خوب کار کردند.
شعبانی ضعف های عملکرد رسانه‌ای کشور در فرایند طوفان الاقصی را ناشی از بلاتکلیفی نهادهای سیاست گذاری دانست و بیان کرد: وقتی به برآیند کلی نگاه می‌کنیم، مشکل در نهادهایی است که سیاست‌گذاری می‌کنند. به نظر من این نهادها در این مدت بلاتکلیف بودند. به‌عنوان مثال، وقتی در منطقه‌ای گزارش خبری یا مستندی تولید می‌شود، عوامل وظیفه خود را به‌خوبی انجام می‌دهند، اما تصمیم‌گیری درباره پخش یا عدم پخش آن با سردرگمی همراه است.
وی تاکید کرد: حضور بچه‌های ما در منطقه بسیار پررنگ بود. از همان روزهای آغاز جنگ، مثلاً از ۷ اکتبر، گروه‌های مختلف شروع به کار کردند. حتی تلویزیون، که معمولاً انتقاداتی به آن وارد است، در حوزه خبررسانی و اطلاع‌رسانی عملکرد خوبی داشت. خبرنگاران صداوسیما، چه در لبنان، چه در بیروت و چه در سایر نقاط، فعال بودند و کار می‌کردند.
کارگردان مستند «مثلث مرگ» در خصوص دلایل این کم کاری‌ها اظهار داشت: قطعا کم‌کاری وجود داشته و نمی‌توان آن را انکار کرد. مشکلات زیادی در این مسیر وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود. یکی از این مشکلات، عدم شناخت کافی فیلمسازان و هنرمندان از فضای جهان عرب است.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از آنها شناخت دقیقی از تفاوت‌های لبنان، فلسطین، اسرائیل و فلسطین اشغالی ندارند. حتی وقتی صحبت می‌کنیم، می‌بینیم که این مفاهیم برایشان قاطی است. چنین ضعف‌هایی نشان می‌دهد که در زمینه آموزش و آگاهی، باید بیشتر کار کنیم.
شعباتی با بیان این مطلب که مشکلی که وجود دارد این است که حتی در بین رسانه‌ای‌های ما، شناخت و درک عمیقی از فضای منطقه وجود ندارد. تصریح نمود: گاهی حتی مردم عادی هم اشتباهاتی می‌کنند و این ناشی از عدم شناخت و فهم درست محیطی است که قرار است در آن کار کنیم. این ضعف در رسانه‌های ما نیز به‌وضوح دیده می‌شود؛ به‌عنوان مثال، حتی اسامی مناطق را نمی‌توانیم درست تلفظ کنیم. این موضوع نشان می‌دهد که اگرچه آرمان ما فلسطین است و برای آن تلاش می‌کنیم، اما تسلط کافی بر مباحث مربوط به فلسطین در حوزه اطلاع‌رسانی و خبرنگاری وجود ندارد.
وی تاکید کرد: یکی از دلایل این مسئله، کمبود مطالعه و اطلاعات دقیق در این حوزه است. علاوه بر این، مشکل زبان نیز به چشم می‌خورد. خبرنگاران و مستندسازان ما اگر با حوزه انگلیسی‌زبان سروکار داشتند، شاید بهتر عمل می‌کردند. اما در مورد زبان عربی، فهم و درک آن برای بسیاری از افراد دشوار است و این مسئله فاصله شناختی ایجاد کرده است.
تهیه کننده مستند «زنانی با گوشواره های باروتی» زاویه دیدگاه های سیاسی تولیدکنندگان آثار فرهنگی و سینمایی را عامل دیگری در این نقصان عنوان کرد و بیان نمود: حتی در بحث مواضع سیاسی، گاهی شاهد هستیم که درک درستی از سیاست‌های دولت درباره فلسطین وجود ندارد.
او افزود: به‌عنوان مثال، ممکن است مستندسازی به‌دلیل اختلاف‌نظر با مواضع سیاسی دولت، کار خود را جدی نگیرد. این در حالی است که در سراسر دنیا، هر هفته یا هر دو هفته یک‌بار شاهد تظاهراتی علیه اسرائیل و حمایت از فلسطین هستیم. فضای مجازی نیز در این میان تأثیرگذار است. کامنت‌ها و نظرات داخلی نشان می‌دهند که تغییرات مدیریتی بر نگرش‌ها و عملکردها تأثیر گذاشته است.
این سینماکر به اقداماتی که در این زمینه صورت گرفته است اشاره کرد و تصریح نمود: اوایل سال گذشته مراجعه‌هایی به ما برای دریافت اطلاعات درباره فلسطین و ساخت فیلم سینمایی انجام شد. این پروژه‌ها گاهی به سرانجام نمی‌رسند یا با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.
شعبانی در پایان این گفت و گو ضمن بیان این مطلب که در این رابطه باید به محدودیت‌های بودجه و فاصله جغرافیایی نیز توجه کرد. اظهار داشت: وقتی ما فیلمی درباره فلسطین می‌سازیم، مجبوریم تمام دکورها را بازسازی کنیم، زیرا معماری ما هیچ تناسبی با معماری سرزمین‌های فلسطین، غزه یا کرانه باختری ندارد. این تفاوت فرهنگی و معماری، کار ما را پیچیده‌تر می‌کند.
وی افزود: درعین‌حال، بخشی از مستندسازان و فیلمسازان ما تلاش کرده‌اند این موانع را پشت سر بگذارند و قدم‌های مؤثری بردارند، اما همچنان فاصله زیادی با آنچه باید باشد، داریم.
ارسال نظر