علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم رونمایی از سامانه «رأی فجر» در حضور همکار خود در هیأت دولت یازدهم؛ «علی ربیعی» وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی سخنانی ایراد کرد که خواندن آن ها خالی از لطف نیست!

جنتی در بخشی از سخنان خود اظهار داشت:«زمانی که من به وزارت ارشاد آمدم سینماگران زیادی ابراز می کردند که چند سال است که به وزارت ارشاد نیامده اند و حتی برخی از آنان حاضر نبودند فیلم هایشان را به جشنواره بدهند...در یکسال اخیر نشاط به سینما بازگشته است.»

اگرچه برای نخستین بار نیست از این نوع سخنان، تلویحأ از زبان دست اندرکاران سازمان سینمایی و مسئولان ارشد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم علیه  فضای فرهنگی و سینمایی پیش از ایشان و بطور مشخص دوران استقرار و فعالیت دولتهای نهم و دهم جاری می شود، لیکن این استمرار این اظهارات کذب و تحریک آمیز در آستانه برگزاری سی و سومین جشنواره فیلم فجر و در لابلای همه اخبار و رویدادهای شیرین از رونمایی آثار سینمایی همچون دوره های گذشته، خبرنگار سینماپرس را واداشت تا با استناد به آمار موجود در منابع مرتبط با جشنواره فیلم فجر به دنبال آن برود که چه فیلمسازانی طی سال های مدیریت جعفری جلوه و شمقدری بر سازمان سینمایی با جشنواره فیلم فجر قهر بوده و از شرکت در آن امتناع ورزیده اند که آقای وزیر دولت اعتدال همواره بر بازگشت این افراد به عرصه فرهنگ و هنر از زمان روی کار آمدن ایشان و حجت الله ایوبی سخن میگویند و بر آن می بالند؟!

گزارش خبرنگار ما حاکیست بنابر مطالعه آمار موجود در طول ۸ سال فعالیت روسای سازمان سینمایی در دولت های نهم و دهم یعنی از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۹۱ همه ساله جشنواره فیلم فجر با شکوه خاص و مرد انتظار علاقمندان هنر هفتم در کشور برگزار شده و فیلم های زیادی در هر دوره و در بخش های مختلف بنا به میل صاحبان خود حضور داشته اند.

در بیست و چهارمین دوره جشنواره  فیلم فجر در سال ۱۳۸۴ یعنی نخستین سال آغاز بکار دولت نهم ۲۴ فیلم در بخش سودای سیمرغ حضور داشتند که این آمار در بیست و پنجمین دوره جشنواره به ۲۸ فیلم در بخش سودای سیمرغ افزایش پیدا کرد.

همچنین در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر نیز ۲۳ فیلم در بخش اصلی جشنواره حاضر بودند که این میزان در بیست و هفتمین دوره این جشنواره به ۲۵ فیلم ارتقا یافت.

 جالب اینکه در بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر که به دلیل فضای انتخاباتی و حضور شیطنت آمیز عوامل فتنه ۸۸ در بسیاری از برنامه ها و رویدادهای فرهنگی کشور از جمله برخی تهدیدات نسبت به عدم حضور در جشنواره فیلم فجر، شرایط نسبتأ بحرانی بر جامعه حاکم شده بود؛ میزان حضور فیلم ها در بخش اصلی مسابقه به ۲۶ فیلم افزایش پیدا کرد که این میزان در بیست و نهمین دوره این جشنواره به ۳۳ فیلم رسید.

در سی امین دوره جشنواره فیلم فجر نیز ۲۶ فیلم به بخش اصلی مسابقه راه پیدا کردند که این میزان در سی و یکمین دوره برگزاری جشنواره همین میزان یعنی ۲۶ فیلم باقی ماند.

همانگونه که مشاهده می‌شود بر اساس این آمار حداقل از لحاظ «کمی» در تمامی دوره های برگزاری جشنواره فیلم فجر همه ساله فیلم های زیادی متناسب با تراز جشنواره در بخش مسابقه سینمای ایران که بین ۲۰ تا ۲۲ فیلم بوده است، در این رویداد سینمایی حضور داشته اند.

اما از نظر کیفی هم توجه خوانندگان گرامی را به آمار ذیل جلب می‌نماییم:

در بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر آثاری چون «باغ فردوس ۵ بعدازظهر» به کارگردانی سیامک شایقی، «به نام پدر» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، «به‌آهستگی» به کارگردانی مازیار میری، «پرونده هاوانا» به کارگردانی علیرضا رئیسیان، «تقاطع» به کارگردانی ابوالحسن داودی، «چهارشنبه سوری» به کارگردانی اصغرفرهادی، «زاگرس» به کارگردانی محمدعلی نجفی، «زمستان است» به کارگردانی رفیع پیتز، «ستاره می‌شود» به کارگردانی فریدون جیرانی، «سفر به هیدالو» به کارگردانی مجتبی راعی، «شهر آشوب» به کارگردانی یدالله صمدی، «عصر جمعه» به کارگردانی مونا زندی، «کافه ستاره» به کارگردانی سامان مقدم، «هوو» به کارگردانی علیرضا داوود نژاد و «وقتی همه خواب بودند» به کارگردانی فریدون حسن‌پور حضور داشتند.

میزان حضور فیلمسازان شناخته شده در بیست و پنجمین دوره جشنواره نیز قابل تامل است؛ در این دوره هم آثار شاخصی همچون: «آدم» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی، «اتوبوس شب» به کارگردانی کیومرث پوراحمد، «اقلیما» به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور، «بچه های ابدی»، به کارگردانی پوران درخشنده، «پا برهنه در بهشت» به کارگردانی بهرام توکلی، «پاداش سکوت»، به کارگردانی مازیار میری، «پارک وی» به کارگردانی فریدون جیرانی، «سنتوری» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «روز سوم» به کارگردانی محمدحسین لطیفی و... در جشنواره شرکت کردند.

در بیست و ششمین دوره برگزاری جشنواره اسامی فیلم ها و فیلمسازان مطرح و با سابقه ای دیده می شود که در میان آن ها فیلم هایی چون «آتش سبز» به کارگردانی محمدرضا اصلانی، «آن مرد آمد» به کارگردانی حمید بهمنی، «آواز گنجشک‌ها» به کارگردانی مجید مجیدی، «به همین سادگی» به کارگردانی سیدرضا میرکریمی، «جعبه موسیقی» به کارگردانی فرزاد موتمن، «خاک آشنا» به کارگردانی بهمن فرمان آرا، «شب» به کارگردانی رسول صدرعاملی، «فرزند خاک» به کارگردانی محمدعلی باشه‌آهنگر، «کنعان» به کارگردانی مانی حقیقی و «همیشه پای یک زن درمیان است» به کارگردانی کمال تبریزی وجود دارد.

از جمله فیلم های حاضر در بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر نیز می توان به فیلم های «بی پولی» به کارگردانی حمید نعمت الله، «بیست» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی، «پستچی سه بار در نمی زند» به کارگردانی حسن فتحی، «تردید» به کارگردانی واروژ کریم مسیحی، «زادبوم» به کارگردانی ابوالحسن داوودی، «سوپر استار» به کارگردانی تهمینه میلانی، «صداها» به کارگردانی فرزاد مومتن، «عیار ۱۴» به کارگردانی پرویز شهبازی، «ملک سلیمان» به کارگردانی شهریار بحرانی، «وقتی همه خوابیم» به کارگردانی بهرام بیضایی، «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی، «هفت و پنج دقیقه» به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور و... اشاره کرد. 

از میان فیلم های بیست و هشتیمن جشنواره فیلم فجر هم می بایست «آل» به کارگردانی بهرام بهرامیان، «آناهیتا» به کارگردانی عزیز‌الله حمیدنژاد، «به رنگ ارغوان» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا، «بیداری رویاها» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر، «تسویه حساب» به کارگردانی تهمینه میلانی، «چهل سالگی» به کارگردانی علیرضا رئیسیان، «خواب‌های دنباله‌دار» به کارگردانی پوران درخشنده، «طلا و مس» به کارگردانی همایون اسعدیان «طهران تهران» به کارگردانی مشترک داریوش مهرجویی و مهدی کرم پور، «عصر روز دهم» به کارگردانی مجتبی راعی، «کیفر» به کارگردانی حسن فتحی و.. را نام برد.

این در حالی است که در بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم هایی همچون: «جدایی نادر از سیمین» به کارگردانی اصغر فرهادی، «آسمان محبوب» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «اخراجی ها۳» به کارگردانی مسعود ده نمکی، «اینجا بدون من» به کارگردانی بهرام توکلی، «خیابان های آرام» به کارگردانی کمال تبریزی، «راه آبی ابریشم» به کارگردانی محمدرضا بزرگ نیا، «سی و سه روز» به کارگردانی جمال شورجه، «سیزده۵۹ »به کارگردانی سامان سالور، «فرزند صبح» به کارگردانی بهروز افخمی، «گزارش یک جشن» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا و «یه حبه قند» به کارگردانی رضا میرکریمی در جشنواره حضور داشتند.

همچنین در سی امین دوره جشنواره فیلم های «روزهای زندگی» به کارگردانی پرویز شیخ طادی، «ضد گلوله» به کارگردانی مصطفی کیایی، «ملکه» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر، «بوسیدن روی ماه» به کارگردانی همایون اسعدیان، «پذیرایی ساده» به کارگردانی مانی حقیقی، «یک عاشقانه ساده» به کارگردانی سامان مقدم، «یک روز دیگر» به کارگردانی حسن فتحی، «پل چوبی» به کارگردانی مهدی کرم پور، «گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی، «تلفن همراه رئیس جمهور» به کارگردانی علی عطشانی، «آمین خواهیم گفت» به کارگردانی سامان سالور، «بیداری» به کارگردانی فرزاد موتمن، «خرس» به کارگردانی خسرو معصومی، «نارنجی پوش» به کارگردانی داریوش مهرجویی، «بی خود و بی جهت» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی و... به این رویداد فرهنگی حال و هوای دیگری بخشیدند.

جالب اینکه حتی در آخرین دوره مدیریتی دولت دهم بر جشنواره فیلم فجر یعنی در سی و یکمین دوره جشنواره نیز فیلم های مطرح و پرفروش و میلیاردی همچون: « «رسوایی» به کارگردانی مسعود ده نمکی، «حوض نقاشی» به کارگردانی مازیار میری، «استرداد» به کارگردانی علی غفاری، «دربند» به کارگردانی پرویز شهبازی، «قاعده تصادف» به کارگردانی بهنام بهزادی، «هیس دخترها فریاد نمی زنند» به کارگردانی پوران درخشنده و... در جشنواره فیلم فجر حضور داشتند.

این آمار مهم نشان از آن دارد که طی ۸ سال مدیریت مدیران سینمایی در دولت های نهم و دهم سینماگران مطرح کشور با فیلم های زیادی در جشنواره حضور داشته و همه ساله با حضورشان رونق جشنواره را دوصد چندان کرده اند.

طی این مدت ابراهیم حاتمی کیا با ۳ فیلم «به نام پدر»، «به رنگ ارغوان»، «گزارش یک جشن»، اصغر فرهادی با ۳ فیلم «چهارشنبه سوری»، «درباره الی»، «جدایی نادر از سیمین»، فریدون جیرانی با ۲ فیلم «ستاره می شود»، «پارک وی»، عبدالرضا کاهانی با ۴فیلم «آدم»، «بیست»، «بی خود و بی جهت»، «اسب حیوان نجیبی است»، محمدعلی باشه آهنگر با ۳ فیلم «فرزند خاک»، «بیداری رویاها»، «ملکه»، داریوش مهرجویی با ۵ فیلم «سنتوری»، «آسمان محبوب»، «نارنجی پوش»، «چه خوبه که برگشتی»، «تهران طهران»، محمدحسین لطیفی با ۲ فیلم «روز سوم»، «پاریس تا پاریس»، پوران درخشنده با ۳ فیلم «بچه های ابدی»، «خواب های دنباله دار»، «هیس دخترها فریاد نمی زنند»، سامان مقدم با ۲ فیلم «کافه ستاره»، «یک عاشقانه ساده»، تهمینه میلانی با ۳فیلم «سوپر استار»، «تسویه حساب»، «یکی از ما دو نفر» بهرام بیضایی با فیلم «وقتی همه خوابیم»، بهروز افخمی با فیلم «فرزند صبح»، یدالله صمدی با فیلم «شهر آشوب»، بهمن فرمان آرا با فیلم «خاک آشنا» و... در جشنواره حضور داشته و همواره تنور جشنواره را گرم نگاه داشته اند.

این در حالی است که در روند برگزاری جشنواره سی و سوم(امسال) شاهد بوده ایم که بسیاری از این همین فیلمسازان به رغم برخی هیاهوهای آنچنانی برای حضور عادی در عرصه سینما و حتی حضور مسئولان ارشد سینمایی در پشت صحنه فیلمهایشان، اجازه حضور در هیچ یک از بخش های جشنواره را پیدا نکرده اند که از جمله آن ها می توان به عبدالرضا کاهانی، سامان مقدم، بهمن فرمان آرا، محمدحسین لطیفی، یدالله صمدی و... اشاره نمود!

جالب است اینکه برخی از فیلمسازان نام برده شده که طی ۸ سال دوران فعالیت دولت نهم و دهم در سینمای ایران حضور چشمگیری داشته و حتی در جشنواره فیلم فجر دوره های پیشین توسط هیأت داوران مورد تشویق قرار گرفتند، در بسیاری از مواقع از منتقدان دولت و سازمان سینمایی نیز بوده اند، لیکن با همه اختلافات در نظرات و دیدگاهها در فضای دوستی و آرامش فیلم تولید کرده و در چارچوب عدالت و رأفت نظام جمهوری اسلامی ایران مورد حمایت و مشارکت در تولید اثرشان نیز واقع شدند.

با توجه به این امر مهم سوالی که از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش می آید این است که اساسأ منابع اطلاعاتی ایشان چه کسانی هستند و بر پایه چه مطالعه آماری نسبت به بیان اینگونه اظهارات نه چندان عادلانه و منصفانه آنهم برای چندمین بار اقدام می نمایند؟ 

گویا نظر حضرت ایشان! تنها به فیلمساز خاصی است که پس از انتخابات سال ۸۸ در جهت حمایت از فتنه گران جوایز خود را به دفتر جشنواره بازپس فرستاد و گفت: «با شرایطی که در سینمای ایران به وجود آمده است  تا زمانی که شمقدری مدیریت سینما را بر عهده دارد اقدام به ساخت فیلم در سینمای ایران نخواهم کرد»!

جالب این است که جناب آقای وزیر گویا مطلع نیستند همین فیلمساز امسال فیلمی با عنوان «دلم می خواد» را ساخته اند و علیرغم وعده وعیدهای ریاست سازمان سینمایی مبنی بر حضور و بها به پیشکسوتان سینمای ایران فیلمشان را حتی به بخش خارج از مسابقه جشنواره راه نداده اند.

به نظر میرسد جناب جنتی شناخت کافی از روحیات و احساسات سینماگران نداشته و نمی‌دانند حرفه و شغل و درآمد و امرار معاش، بازی های سیاسی و قهر و آشتی های مصلحتی و منفعت طلبانه جماعتی قلیل از اهالی سینما را بر نمی تابد؛ چرخه فرهنگ در هیچ دوره ای تاکنون باز نایستاده است؛ مگر اینکه نگاه روحیه محافظه کارانه و ترس و و انفعال دامن متولیان دستگاه اصلی فرهنگ و هنر کشور را در برگیرد!

آیا بهتر نیست بجای اغراق در عملکرد خویش آنهم بعد از ۱۶ ماه از انتصابات در سازمان سینمایی، کمی آگاهانه و واقع بینانه تر سخن بگوییم و از هیجان سازی پرهیز نماییم؟