تا لحظه انتشار این گزارش هنوز برنامه کاملی از رویدادها و اجراهای زنده سی و سومین جشنواره موسیقی فجر به صورت عمومی منتشر نشده اما در بخش های مختلف این رویداد ملی که امید می رود در دوره فعلی بارقه هایی از موضوع مهم «موسیقی انقلاب» را نیز در درون خود داشته باشد حضور تعدادی از گروه ها و هنرمندان تقریبا قطعی است. البته با توجه به تجربه سال های گذشته این امکان وجود دارد که در دقیقه نود جدول جشنواره دچار تغییر شود و احتمال هرگونه تغییر در نحوه چینش گروه ها و هنرمندان شرکت کننده وجود دارد.

این گزارش نگاهی کوتاه و اجمالی به برنامه های احتمالی سی و سومین جشنواره موسیقی فجر به مدیریت حمیدرضا نوربخش در بخش های مختلف است که بر اساس گفته های رسمی مدیران جشنواره در گفتگو با رسانه ها و نشست های خبری و همچنین شنیده های غیر رسمی تنظیم و تدوین شده است.

معرفی بخش‌های مختلف و تالارهای میزبان

سی و سومین جشنواره موسیقی فجر از چهارشنبه ۲۰ دی تا پایان روز شنبه ۳۰ دی ماه در بخش های «موسیقی ارکسترال»، «موسیقی ردیف دستگاهی»، «موسیقی نواحی»، «موسیقی تلفیقی»، «موسیقی بانوان»، «موسیقی پاپ» و «موسیقی بین الملل» و «بخش پژوهش» در تالارهای وحدت، رودکی، برج آزادی، سالن مرکز همایش های ایرانیان، برج میلاد و بنیاد آفرینش های هنری نیاوران تهران میزبان علاقه مندان موسیقی خواهد بود.

سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران و فرهنگسرای ارسباران که طی سال های گذشته از میزبانان اصلی کنسرت های پرتماشاگر جشنواره به حساب می آمدند، در این دوره از جشنواره به دلایلی که هنوز مشخص نیست، به عنوان میزبان حضور ندارند. البته مرکز همایش های ایرانیان هم که به تازگی به جمع تالارهای برگزاری کنسرت پیوسته به عنوان گزینه جایگزین سالن میلاد پذیرای مخاطبان جشنواره خواهد بود.

اگر مبنای برنامه ریزی های این دوره را بر اساس جدول سال گذشته جشنواره موسیقی فجر ارزیابی کنیم این احتمال وجود دارد که تمرکز اصلی بخش «موسیقی ارکسترال» در تالارهای وحدت، رودکی و برج میلاد، «موسیقی ردیف دستگاهی ایران» در تالار وحدت، تالار رودکی و بنیاد آفرینش های هنری نیاوران، «موسیقی نواحی» در بنیاد آفرینش های هنری نیاوران، برج آزادی و تالار رودکی، «موسیقی بانوان» در بنیاد آفرینش های هنری نیاوران، «موسیقی تلفیقی» در برج آزادی، «موسیقی بین الملل» در تالارهای وحدت و رودکی و «موسیقی پاپ» در برج میلاد و سالن همایش های ایرانیان باشد.

بخش موسیقی نواحی و حضور استادان بزرگ

تعدادی از گروه ها و هنرمندان فعال موسیقی اقوام ایران در چارچوب بخش «موسیقی نواحی» سی و سومین جشنواره موسیقی فجر آثار خود را در تالارهای میزبان این رویداد موسیقایی اجرا می کنند که طبق تازه ترین خبرها احتمال حضور دو گروه «ژن دنگ» به سرپرستی آرزو بابایی و گروه «کیدی» به سرپرستی رومینا تنی از هرمزگان در بخش بانوان وجود دارد.

برگزاری ویژه‌برنامه «شب موسیقی بلوچستان» با حضور گروه «ساحل مکران» به سرپرستی محمد اسحاق بلوچ به همراه چند نوازنده شاخص سراوان و ایرانشهر منطقه بلوچستان، گروه های «ژی» به سرپرستی شهباز شاهین پور از مهاباد با هدف معرفی فرهنگ سورانی، «نی مه» به سرپرستی امیر میرشکاری از بوشهر از جمله برنامه هایی است که احتمال اجرای آنها در جشنواره سی و سوم موسیقی فجر وجود دارد. اجرای گروهی از هنرمندان پیشکسوت استان های هرمزگان، بوشهر و خوزستان از جمله خالو قنبر راستگو، احمدعلی شرفی و تعدادی دیگر در کنار تعدادی از جوانان هنرمند این مناطق به سرپرستی محسن آقایی به همراه اجرای گروهی از جزیره هرمز با انجام حرکات آیینی ویژه برنامه دیگری است که با محوریت موسیقی جنوب ایران در ایام جشنواره موسیقی فجر اجرا می شود.

گروه «دیلمون» به سرپرستی محمود فرضی نژاد از گیلان، گروهی از هنرمندان موسیقی لرستان با هنرمندی محمد باجلاوند پیشکسوت موسیقی نواحی لرستان و همراهی نوازندگان مطرحی چون احسان عبدی پور و بابک پیمانی، گروه «مازرون» از مازندران، گروه «مخام چیلر» از منطقه ترکمن صحرا با هنرمندی طواق سعادتی و گروهی از هنرمندان موسیقی خراسان و گروه «عاشیقلار» به سرپرستی احمد ملکی علیشاه از آذربایجان نیز از جمله مجموعه هایی هستند که احتمال حضورشان در جشنواره موسیقی فجر امسال تقریبا قطعی شده است.

گروه «جوانان شش اقلیم» نیز از دیگر گروه هایی است که با هدف حضور جوانان مستعد موسیقی نواحی در رویدادهای ملی تشکیل شده است و بنا دارد در ایام برگزاری جشنواره به اجرای برنامه بپردازد که یکی از ویژگی های بارز این مجموعه حضور تعدادی از استادان مطرح موسیقی اقوام ایران از مناطق لرستان، بختیاری، ترکمن، کردستان، خراسان و آذربایجان به عنوان نوازنده است.

بخش موسیقی انقلاب اسلامی به مناسبت فجر سی و نهم

بخش موسیقی انقلاب اسلامی هم یکی از بخش های بحث برانگیز و مغفول مانده جشنواره موسیقی فجر است که طی سال‌های گذشته چه در دوره مدیریت حمیدرضا نوربخش و چه در دوره های پیش از آن محل بحث و نقد اصحاب رسانه و برخی از هنرمندان فعال این حوزه بوده و سوال این است که چرا مدیران و سیاستگذاران این رویداد مهم موسیقایی که با مناسبت دهه فجر انقلاب اسلامی برگزار می شود، آنچنان که باید به تولید و عرضه آثاری مرتبط با موضوع انقلاب در این جشنواره اقدام نمی کنند، اما گویا در سال جاری دبیرخانه جشنواره موسیقی فجر تصمیم گرفته برنامه هایی را نیز در این حوزه برای مخاطبان و علاقه مندان تدارک ببیند.

طبقه گفته مدیر سی و سومین جشنواره موسیقی فجر، در این دوره ۶ اجرا به برگزاری کنسرت هایی در حوزه موسیقی انقلاب (که هنوز محل اجرای آنها مشخص نیست) اختصاص دارد که بر این مبنا چند گروه موسیقی های نوستالژیک دهه های اول انقلاب را اجرا می کند و بخش کرال نیز اضافه شده و قرار است آثار جاودانه مرتبط با پیروزی انقلاب اسلامی توسط سه گروه کر اجرا شود.

معرفی گروه ها و هنرمندان شرکت کننده در بخش بین الملل

بخش بین الملل سی و سومین جشنواره موسیقی فجر نیز در سال جاری با هماهنگی هایی که ستاد جشنواره با آژانس های بین المللی حوزه موسیقی انجام داده شاهد حضور تعدادی گروه ها و هنرمندانی از کشورهای اروپایی و کشورهای دیگر با تمرکز روی موضوع «ایران فرهنگی» خواهد بود.

طبق آخرین اطلاعات در این دوره از جشنواره فرانچسکو کفیسو نوازنده ایتالیایی ساکسیفون، مانوکچه نوازنده درامز از فرانسه، پرویز شهید خان از کشور هندوستان، همایون سخی از افغانستان، ارکان اوگور از ترکیه، گروه آی سو از اتریش، ریکاردو ری برو از پرتغال، کوارتت کلنگ از آلمان، تریو سوشان از فرانسه و هنرمندانی از کشورهای چین، صربستان، اسلوونی، سنگال به اجرای برنامه می پردازند.

احتمال حضور همه پرطرفدارها در بخش موسیقی پاپ

موسیقی پاپ یکی از پرمخاطب ترین بخش های جشنواره موسیقی فجر طی سال های اخیر بوده که همیشه سر بودن یا نبودن آن در جشنواره انتقادات و نکات زیادی مطرح شده است.

معرفی گروه های شرکت کننده در این بخش نیز روایت مفصلی است که تا زمان صدور مجوزهای لازم از مراجع مربوط دولتی و انتظامی به هیچ عنوان نمی توان از قطعیت حضورشان در جشنواره صحبتی کرد و در بسیاری از موارد این اتفاق افتاده که نام خواننده در جدول جشنواره منتشر شده و حتی بلیت فروشی نیز انجام گرفته، اما ساعتی قبل از اجرای کنسرت به گروه اعلام شده که اجرای زنده آنها میسر نیست.

به هر ترتیب برای برگزاری بخش «موسیقی پاپ» جشنواره سی و سوم فجر تاکنون از سینا شعبانخانی، حامد همایون، امید نعمتی (به صورت مستقل)، زانیار خسروی، بهنام بانی، محمد علیزاده، محسن یگانه، رضا صادقی، اشوان، فرزاد فرزین، ماکان بند، هوروش بند، مازیار فلاحی، رضا یزدانی، پازل بند، امید حاجیلی، مهدی جهانی، امیرعباس گلاب، بابک جهانبخش و تعدادی دیگر از هنرمندان به عنوان گزینه های احتمالی نام برده می شود که باید دید در روزهای منتهی به جشنواره چه نام هایی در جدول جشنواره به صورت رسمی منتشر خواهد شد.

خصوصی ها و دولتی ها در بخش «موسیقی ارکسترال»

در بخش موسیقی ارکسترال هم که یکی از بخش های استراتژیک جشنواره موسیقی فجر به حساب می آید، تاکنون حرف و حدیث های فراوانی برای گروه های شرکت کننده شنیده شده است. از جمله یکی از این احتمالات، اجرای ارکستر سمفونیک صدا و سیما است که در این زمینه هنوز هیچ منبع رسمی چه از سوی دبیرخانه جشنواره و چه از سوی دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما خبر را تایید نکرده است.

ارکستر ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان، ارکستر سمفونیک تهران به رهبری شهرداد روحانی، ارکستر «نیلپر» به رهبری نوید گوهری، گروه کر آوازی تهران به رهبری میلاد عمرانلو، ارکستر فیلارمونیک کردستان به رهبری مهدی احمدی هم از جمله مجموعه هایی هستند که از آنها به عنوان گزینه های احتمالی مجموعه های ارکسترال حاضر در جشنواره یاد می شود.

اطلاعاتی از بخش موسیقی ردیف دستگاهی و تلفیقی موجود نیست

«موسیقی ردیف دستگاهی» و «تلفیقی» دو بخش اصلی جشنواره موسیقی فجر هستند که هنوز نام گروه مشخصی از این دو بخش در منابع غیر رسمی برای حضور در جشنواره منتشر نشده  اما طبق گفته دست اندرکاران برگزاری جشنواره قرار است تعدادی از هنرمندان برگزیده جشنواره موسیقی جوان و جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی در آغاز اجراهای رسمی جشنواره به اجرای برنامه بپردازند.

حضور پژوهشگران اروپایی در بخش پژوهش

بخش پژوهش سی و سومین جشنواره موسیقی فجر نیز همچون سال گذشته با رویکردی دانشگاه محور به مدیریت امیرعباس ستایشگر برگزار می شود.

در این بخش که هنوز مجموعه ای به عنوان میزبان آن معرفی نشده، علاوه بر حضور سه پژوهشگر ایرانی با موضوعات محوری متفاوت، سه پژوهشگر از کشورهای آلمان، اتریش و لهستان نیز به ارایه مقالات خود که به گفته دست اندرکاران این بخش دارای موضوعات ویژه ای است، می پردازند.

بخش پژوهش سی و دومین جشنواره موسیقی فجر سال گذشته نیز به مدیریت امیرعباس ستایشگر در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

جزییات داوری جایزه «باربد» جشنواره سی و سوم

جایزهٔ باربَد نیز عنوان تندیسی است که از ۲ سال گذشته با حضور گروه جدید مدیریت جشنواره به برگزیدگان اهدا می‌شود.

جایزه بهترین آلبوم موسیقی ایرانی، بهترین آلبوم موسیقی نواحی سال، بهترین آلبوم موسیقی کلاسیک سال، بهترین آلبوم موسیقی ایرانی سال، بهترین آلبوم موسیقی فیوژن سال، بهترین آلبوم موسیقی پاپ سال، بهترین آلبوم موسیقی تلفیقی سال در حوزه جایزه «باربد» به برگزیدگان هر بخش همراه با جوایز نقدی در مراسم اختتامیه اهدا می شود. در این بخش آثار منتشرشده در بازه زمانی مهر ۹۵ تا مهر ۹۶ مورد ارزیابی هیات داوران قرار گرفته است.

ماجرای پرحاشیه فروش اینترنتی بلیت ها

فروش اینترنتی بلیت کنسرت های جشنواره ها گرچه در نگاه اول موضوع اصلا پیچیده ای نیست، اما مخاطبان موسیقی خوب می دانند که مکانیزم فروش اینترنتی یکی از پرچالش ترین و پرحاشیه ترین بخش های جشنواره موسیقی فجر به ویژه در ۲ ساله اخیر بوده، به طوری که عمده تمرکز بسیاری از رسانه ها در دوره های اخیر روی همین موضوع بوده و بعضا هم پیش آمده که این نقطه از جشنواره سرمنشا بروز اختلافات بسیاری میان اهالی موسیقی شده است.

به هر ترتیب آن طور که شواهد پیداست اغلب سامانه های رسمی فروش اینترنتی کنسرت پیشنهادهای خود را به دبیرخانه جشنواره ارایه داده اند، اما حالا باید دید که حمیدرضا نوربخش مدیر سی و سومین جشنواره موسیقی فجر به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم گیری فعالیت های جشنواره موسیقی فجر که به گفته خودش تمامی امور جشنواره ناظر بر تصمیمات اوست کدام سامانه یا سامانه ها را به عنوان سامانه رسمی فروش بلیت جشنواره موسیقی فجر معرفی می کند.

هم اکنون در سایت رسمی سی و سومین «جشنواره موسیقی فجر» به غیر از درج مطلب «فراخوان رسانه ها برای پوشش خبری سی و سومین جشنواره موسیقی فجر» مطلب دیگری بارگذاری نشده است؛ موضوعی که باید مدیران جشنواره نظر به اهمیت برگزاری یک رویداد ملی و بازتاب آن در مجامع بین المللی هر چه زودتر فکری به حال آن کنند.

*خبرگزاری مهر