یازده سال پس از ساخته شدن فیلم «سه زن» سومین فیلم منیژه حکمت که بیشتر به عنوان تهیه کننده در سینمای ایران شناخته می شود تا کارگردان در جشنواره سی و ششم به روی پرده امده است. جاده قدیم البته بر خلاف لایه ظاهریش که فیلمی است در حوزه درام اجتماعی و تا اندکی روانشناسانه ، دارای زیر متن و لایه پنهانی است که تلاش می کند برخی مضامین و موضوعات سیاسی را در درون خود بگنجاند و شاید همین جای گذاری این شعارها در متن قصه سبب شده تا وی از تمرکز بر روی قصه اصلی منحرف شده و در نتیجه تعداد زیادی آدم با تعداد زیادی داستان و داستانک در فیلم داشته باشیم بدون اینکه چرایی برای حضور و وجودشان و برای مطرح ساختنشان در فیلمنامه وجود داشته باشد.

قصه البته می توانست به یک درام اجتماعی آسیب شناسانه بدل شود و یکی از مهمترین آسیب های اجتماعی جامعه کنونی ما را روایت کند: زورگیری و تجاوز به زنان! اما همانگونه که در سطور بالا ذکر شد، ظاهرا این خط و تم اصلی و ساده که می توانست با ساختاری جذاب تماشاچی را جلب و جذب کند اسیر برخی دیگر از ذهنیت های منیزه حکمت شده و به گونه ای او مسیر را اشتباه پیموده است. تقابل سه نسل سنتی، میانه و جدید متشکل از آقا بزرگ و بهرام و خسرو و شیدا و دیگران، وجود ادمه های فرعی بیش از اندازه لازم در داستان، قصه کارخانه بهرام، عروسی خسرو، مسایل شیدا، مادرجون و مهرو و قصه بانکی که مینو مدیرش است و بسیار قصه های دیگر موازی با قصه اصلی و صد البته آدمهای آفریده شده کوچک و بزرگ مرتبط با این قصه ها سبب شده تا به نوعی کار از دست نویسنده رها شده و به همین دلیل در ده پانزده دقیقه پایانی فیلم به ناگاه مینو تمام آسیب های روانی ناشی از تجاوز و زورگیری را به راحتی به فراموشی می سپارد و دوباره تبدیل به همان زن قدرتمند مدیر و مدبر می وشد و بر می گردد و همه کارها و امور را راست و ریست می کند و در انتها نیز اعتراف می کند که مورد تعرض قرار گرفته و تمام.

ساختار نیز متاثر از متن به شکلی آشفته است و البته باید ذکر کرد که آشفتگی فیلم به مشکلات فیلمنامه، چند پارگی آن، عدم شخصیت پردازی مناسب کاراکترهای اصلی و فرعی و در نهایت به مشکلات ناشی از فضای ذهنی شعار زده سیاسی منیژه حکمت باز می گردد. فیلم اگرچه از یک دوجین چهره های سرشناس سینما و تئاتر بهره می برد که شاید می توانستند فروش فیلم را تضمین کنند اما با توجه به فیلمنامه و ساختار فعلی جاده قدیم، احتمالا منیژه حکمت نباید به فروش خوب آن دلخوش باشد. مگر اینکه قدرت فیلمیران در اکران به کمک فیلم بیاید و جاده قدیم بتواند به هر ضرب و زوری از این کارزار رها شود.

* نساء نیکو