امروز زادروز یکی از محبوب ترین بازیگران و کارگردانان سینمای طنز و کمدی ایران مهران مدیری است که تقریباْ همه مردم ایران با آثار او خاطره دارند. مهران مدیری را می توان تأثیرگذارترین فیلمساز حوزه طنز در سینما و تلویزیون چند سال اخیر دانست چرا که پس از او آثار طنز در تلویزیون شکل و شمایل دیگری به خود گرفتند و برخی همکاران او که سال ها در کنارش به فیلمنامه نویسی، بازیگری و... مشغول بودند در سینما فعالیت خود را در حوزه سینمای کمدی ادامه دادند. به همین دلایل می توان مدیری را صاحب یک موج در این حوزه دانست.

به بهانه زادروز این بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون که این روزها مجموعه «دورهمی» به کارگردانی و اجرای او از شبکه نسیم پخش می شود به مقایسه دنیای طنز و کمدی در سینما و تلویزیون پرداختیم و با ۲ تن از هنرمندانی که در حوزه طنز فعالیت دارند گفتگو کردیم که در ادامه این مقاله می توانید این دو گفتگو را مطالعه کنید.

************************************

ابراهیم وحیدزاده نویسنده و کارگردان سینما در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: تفاوت بین سینمای کمدی ایران و جهان بسیار زیاد است به گونه ای که تنها شباهت ما با کشورهایی که در حیطه طنز فعالیت گسترده و کامل تری دارند به این برمی گردد که هر دو در یک حوزه فعالیت می کنیم و فیلم می سازیم. در هالیوود امکانات وسیعی وجود دارد و محدودیت های موجود در کشور ما برای آنها تعریف نشده است، به همین دلیل طبیعتا سینمای طنز و کمدی در هالیوود مطمئناْ موفق تر از سینمای ایران خواهد بود.

وحیدزاده تصریح کرد: طنز و شوخ طبعی همیشه طعنه ای به تابوها و خط قرمزها زده که این تابوها و خط قرمزها در کشور ما بیشتر از دیگر کشورها است و از طرفی هالیوود و اروپا دارای بازاری جهانی هستند که نگرانی چندانی برای آنها در بازگشت سرمایه وجود ندارد اما در ایران علاوه بر کمبود امکانات و محدودیت ها نگرانی بسیاری برای بازگشت سرمایه وجود دارد و همه این مسائل باعث شده تا سینمای طنز و کمدی ما به سطح پایینی نزول پیدا کند.

وی افزود: با این حال شاهد هستیم که استقبال بیشتری در کشور ما نسبت به سینمای طنز در مقایسه با دیگر ژانرها وجود دارد چرا که به نظر من ایران امروز مملوء از مردمی است که دلمشغولی های اقتصادی و اجتماعی بسیاری دارند و دائماْ در تلاش برای فراموش کردن این مشکلات هستند به همین دلیل از آثار سطحی طنز نیز استقبال بیشتری نسبت به سایر آثار می شود چرا که مردم به دلیل مشکلات فراوانی که در زندگی شان وجود دارد بیشتر به سرگرم شدن و فکر نکردن گرایش دارند تا ساعاتی بتوانند ذهن خود را به یک قصه سرگرم کننده و از طرفی مفرح بسپارند.

این کارگردان خاطرنشان کرد: به همین دلایل است که سینما و تلویزیون ایران در حوزه کمدی و طنز ضعیف عمل می کند و ما شاهد آثار بهتری از کشورهای دیگر هستیم. البته فیلمسازان بزرگی در سینمای ایران تجربیات خوبی را در این حیطه ارائه دادند که از جمله آنها می توان به ناصر تقوایی، یدالله صمدی و داریوش مهرجویی اشاره کرد که متأسفانه فعالیت آنها در این حوزه چندان تداوم نداشت و پس از ساخت آثار موفق و خوب از سوی این فیلمسازان دوباره شاهد ظهور فیلم های ضعیف کمدی بودیم.

کارگردان فیلم سینمایی «شام عروسی» در ادامه اظهار داشت: باید از طنز و کمدی در سینما و تلویزیون حمایت شود و اگر این حمایت صورت گیرد می توانیم شاهد ساخت فیلم های خوبی در سینما و تلویزیون باشیم که می توانند در خارج از کشور نیز دیده شوند. متأسفانه در سال های اخیر شاهد بودیم که اساس کار در تلویزیون انجام کارهای نازل است و گویا تلویزیون به فرمولی رسیده که در آن ساخت آثار ضعیف و خنثی می تواند بی دردسرتر و بهتر باشد. طنز با نقد اجتماعی، سیاسی و ... همراه است و برای بهتر شدن شرایط باید خط قرمزها کمتر شوند.

************************************

پیمان عباسی فیلمنامه نویس سینما و تلویزیون در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: سینما و تلویزیون ایران را در حوزه طنز و کمدی نمی توان با جهان مقایسه کرد. غالب کمدی در جهان به سه شوخی عمده با محوریت مسائل سیاسی، مذهبی و جنسی مربوط می شود و وجود خطوط قرمز در سینما و تلویزیون باعث شده که فیلمسازان مطرح و موفق سینما و تلویزیون کمتر به سراغ این ژانر بروند.

عباسی تصریح کرد: فیلمنامه نویسان در ایران به ناچار به سمت گشایش فضاهایی پیش می روند تا خط قرمزها را دور بزنند تا بتوانند حرف های تازه ای زده باشند. طی سال های اخیر شاهد هستیم که اگر اثری توانسته در گیشه و بین منتقدان موفق عمل کند همه چیز به خلاقیت فردی صاحب اثر برمی گردد.

وی افزود: موفقیت بیشتر فیلم های کمدی در گیشه نسبت به دیگر فیلم ها نشان می دهد که جامعه ما به اینگونه آثار نیاز دارد و متأسفانه باید بپذیریم که ما جامعه ای عصبانی و تا حدی افسرده داریم و باید توجه ویژه ای نسبت به آثار طنز در کشورمان وجود داشته باشد. در سینما و تلویزیون باید فضاها بازتر شود تا ما شاهد قدرتمند شدن سینمای طنز و کمدی در ایران باشیم و در غیر اینصورت به هیچ وجه سینمای کمدی ایران با سینمای جهان قابل قیاس نیست.

این فیلمنامه نویس در ادامه اظهار داشت: اگر خطوط قرمز در سینما و تلویزیون کمتر شوند مطمئنا در دوره ای کوتاه شاهد ساخت آثار سخیف خواهیم بود اما به مرور این اتفاق باعث باعث پویایی سینمای کمدی ما می شود. اگر تاریخ کمدی را در جهان مرور کنیم به این نتیجه می رسیم که همیشه سینمای کمدی یک ستاره داشته اما پس از جیم کری سال ها است که هیچ ستاره ای در این حوزه خلق نشده و به نوعی سینمای کمدی در سطح جهانی نیز سال هاست که پیشرفت چندانی نداشته است و این تنها مربوط به ایران نمی شود. سینمای کمدی در حال حاضر در همه جای دنیا به سمت آثار فاخر پیش نمی رود.

نویسنده فیلم سینمایی «توفیق اجباری» در پایان گفت: در بین آثار کمدی در سینمای ایران من بیش از همه آثار پیمان قاسم خانی را می پسندم که از نظر من وی فیلمنامه های خوبی در سینما و تلویزیون ایران داشته که به فیلم تبدیل شده اند. محمدرضا هنرمند نیز از کارگردانان مورد علاقه من در این حوزه است و بازیگرانی چون رضا عطاران و جواد عزتی نیز از نظر من بازیگران متفاوتی در سینمای کمدی و طنز ایران نسبت به دیگر بازیگران هستند.