به گزارش خبرنگار سینماپرس شب گذشته برنامه تلویزیونی «راز» به سراغ حاتمی کیا کارگردان فیلم سینمایی «چ» رفت تا به مناسبت سالروز شهادت آوینی در مورد این فیلم و حاشیه های آن با وی به گفت و گو بنشیند.

حاتمی کیا در برنامه تلویزیونی «راز» گفت: نه در فیلم «چ» بلکه در همه فیلم هایم این سوال ایجاد میشود که آیا به این فکر می کنیم که با توده ای از مخاطبین روبرو بشویم این آرزوی ما هست اما نمی تواند خیلی دغدغه ما باشد. مثل سبدی است که به رودخانه نیل بیاندازیم باید. توکل کنیم به خدا با این امید که با توجه به دانسته ها و تجربیاتمان جذابیت را کسب کند تا به مرکز برسد.

وی افزود: اما چیزی باید مرود توجه قرار داد اینست که ما از فیلم چه می خواهیم محتوا یا فرم؟ و اینکه این پیام درست ابلاغ بشود. یک سری فیلم ها هست که در لحظه برای ما اتفاق می افتد و همان لحظه تماشا مهم است و سرگرمی معرفی می شود و بعضی فیلم ها هست که در طول زمان اهمیت دارد و به عنوان منبع قابل رجوع ساخته می شود، من امیدوار بودم فیلم «چ» همینطور باشد.

وی در مورد فیلم سینمایی «چ» و نگاه کارگردان به این فیلم توضیح داد: «چ» یک ریسک بود با توجه به شناخت های متفاوت افراد از جنگ و این شخصیت من باید به سراغ جنگ با این شناخت ها بروم و نفوذ کنم در افرادی که با این شخصیت در ارتباط بوده اند و تبلیغاتی که از چمران یک چهره ساخته است تا به چهره ای مستقل از چمران برسم و نمی شد به این فکر کنم که آیا مخاطب با او همراه می شود یا نه؟

حاتمی کیا در مورد مقطع زمانی انتخاب شده برای این فیلم اظهار داشت: من معمولا دنبال جایی میروم که درباره آن کم صحبت شده است. برای من مسئله جنگ خیلی انگیزه شخصی نبود، امریکا هم جذاب نبود. دوران مصر و لبنان خیلی جذاب بود که از خانواده و چهار فرزند می گذرد، احساس کردم دوران اول انقلاب، دوران حلقه مفقود است که بسیار از آن کم گفته شده جنگ چنان با قدرت و پر رنگ آمد که ما سریع برویم سراغ مسئله.

وی اذعان داشت: گاهی از من می پرسند که چرا اسم فیلم «چ» هست. انشاالله بقیه به تکمیل کردن آن بپردازند. در تحقیقات ما یک خط کشی بسیار قشنگ دراماتیک است این موقعیت که در آن بحران اجتماعی مطرح است و بعد جنگ بین آدم هایی است که آرمان خواهند. من معتقدم که با آنها بیشتر می توانم ارتباط برقرار کنم.

وی تصریح کرد: چه انقلابی چه ضد انقلابی مسئله بسیار مهمی که واقعا اعتقاد دارم دوران بعد از جنگ انگار حلقه پاک شده است. همیشه این برای من مسئله بوده است که من وقتی وارد تاریخ می شوم چه بخشی از تاریخ را باید بگویم تا چه چیزی را برای زمان حال بیان کند. همه فیلم های من برای این سوال جواب دارند. چمران وقتی برای ما چمران شد که همه فقط یک عکس از او می بینند. یک تفنگ به دوش دارد و چریک و جنگجو است. در حالی که تنها این نبوده. چمران وقتی وارد پاوه می شود برای ختم به خیر کردن ماجراست که من فکر می کنم حرفی است که ما الان باید بزنیم.

حاتمی کیا ادامه داد: من وقتی از این منظر نگاه می کنم نمی دانم که تا چه حد به مقصود نزدیک می شوم اما من هدفم هست که با بحث روز نزدیک باشم.

حاتمی کیا در مورد حاشیه هایی که فیلم های وی ایجاد کرد توضیح داد: من «دیده بان» را که می ساختم درست وقتی بود که ایران قطعنامه را قبول کرد و شرایط هم بد بود. از نظر روحی روانی ما وضعیت خوبی نداشتیم. مرصاد که پیش آمد از طریق این تعرض بود.من در فیلم «دیده بان» سعی کردم به آن بپردازم. برای «مهاجر» واکنش داشتم که به نظر میاید جامعه دارد یادش می رود که عده ای هزار و دویست کیلومتر این همه نیرو داشتند می جنگیدند. من یکی یکی میت وانم فیلم ها را برایتان مثال بزنم. که بر اساس آن شرایط واکنش داشتم نسبت به این که یک راه حل را باید دید.

وی افزود: فیلم «چ» کاملا احساس من نسبت به وضع موجود و این که برگردیم به آن داشته هایمان و آن چیزی که داشته ایم را یک بار دیگر نگاه کنیم. یکی می گوید پنج هزار نفر یکی می گوید ۱۰ هزار نفر نیرو ریختند آنجا. از همه جا آمده اند که آنجا را محاصره کنند که اینجا خط مقدمه برای جدا کردن کردستان از ایران یعنی پاوه.من فیلم های زیادی ساختم که هیچ وقت جایزه نگرفتند مثلا «بوی پیراهن یوسف» یا «برج مینو»و ..... اما مساله این است که سکان داران سینما فراموش کرده اند که ما باید نسبت به چنین مسایلی حساس باشیم. مراکزی که باید حساسیت به خرج دهند حساس نیستند و من به اینها واکنش نشان دادم که تعبیر به این شد که چون جایزه نگرفتم اینگونه رفتار می کنم.

کارگردان فیلم سینمایی «از کرخه تا راین» اظهار داشت: خدا را شکر می کنم که مقام معظم رهبری هم به این مطلب اشاره فرمودند و با صراحت هم بحث فرهنگ را مطرح کردند و خدا کند  که دوستان موضوع را تنها با یک ابلاغیه تمام نکنند. الان بهترین فرصت است که مسئولان درباره این موضوع بحث و تحلیل  کنند.

حاتمی کیا تصریح کرد: من مسئله ام صرفا سینما نیست و قبل از سینماگر بودن خودم را جزو این نهضت می دانم. چون از این منظر نگاه می کنم مساله ام این چیزهاست که گفته شد.  مثلا من نقدها را که دنبال می کنم می بینم  نقادها مساله شان این نیست انگار دارند درباره کوبا حرف می زنند که یک چمرانی بوده و ... انگار دارند درباره بورکینافاسو حرف میزنند اما ما داریم درباره کشورمان حرف می زنیم کشوری که همین الان ببینید چه شرایطی داریم چیزی که تصور می کردیم که به محض اینکه درها باز شود و باب مذاکره باز شود به سرعت باید همه چیز حل شود. ولی تازه دارد مسایل رو می شود قضیه پیچیده تر از این حرف هاست. من قبول دارم دنیای آرمانی و جامعه آرمانی معمولا دشمن کم ندارد و دشمن های بزرگی هم دارد این نشان بزرگی ما است خب این موضوع در کجای سینمای ما معلوم است و جلوه دارد؟ این ها ربطی به فیلمساز ندارد ربطی به همکاران من ندارد. این را مشخصا سکان داران فرهنگی باید پاسخگو باشند.

حاتمی کیا با تاکید براینکه فیلم «چ» بازگشت به انقلاب است گفت: من معتقدم سینمای ما باید وارد شرایطی بشود که مسایل انقلاب رامطرح کند. این جمله برای اهل «عشق سینما» شاید ناراحت کننده باشد من خودم هم تا حدودی جزو عشق سینماها هستم اما وقتی تصمیم باشد سینمای انقلاب کمرنگ شود زیر بیرق نیستم الان مسایلی در جامعه ماست، که به سرعت در رزق مردم تاثیر می گذارند چرا این ها در سینمای ما نیست.

وی ادامه داد: باید سینمای دفاع مقدس تحلیل شود و نترسیم. من خودم زمان جنگ لباس سپاه به تن داشتم و با این لباس احوالاتی دارم و برای این لباس جنگیدم و گریه کرده ام، من فیلمساز و برخی از بچه ها تهیه کننده شدند به اعتبار یک خون این اتفاق افتاده. ما باید به هم جواب بدهیم و گول این اتفاقات سطحی را نخوریم. چه می شود که فیلم ده نمکی اینهمه فروش می کند؟ باید تحلیل کنیم و به من فیلمساز هم یاد داده شود. نمی شود سینمای اینچنینی را برانیم یک گوشه و از آن طرف دوستان وارد سینمای حوزه انقلاب نمی شوند خب زنده باد سینمای جشنواره ای. باید هم این اتفاق که الان رخ داده است بیافتد. با کمترین بودجه فیلم هایی می سازیم که آنور هم کلی کیف می کنند و تورهای آنچنانی می گذارند. یک فیلمساز که در داخل ایرن به زور کار کرده است ممکن است چهل تا جشنواره برود.

حاتمی کیابا تاکید بر خالی بودن جای شهید اوینی   در این بازه زمانی  گفت: آنچه که از آقا مرتضی چه به عنوان سینمای دفاع مقدس چه مستند برجا ماند به شدت به عنوان روایت فتح تاثیر گذار بود و چه مقالاتی که هنوز هم که هنوزه ما به آنها رجوع می کنیم آثاری ماندگارند به نظر من آقا مرتضی منشوری بود که انوار زیادی از خود ساطع می کرد در همه زمینه ها. متاسفانه احساس می کنم خیلی از بخش ها را نادیده گرفته ایم کاش بتوانیم بفهمیم آقا مرتضی از شکم مادرش اینطوری به دنیا نیامده بود، او آفاق انفس گذرانده و از خطاها گذشته و مسیرهایی را آزمایش کرده تا شده است آقا مرتضی. او از جنس و نفس آدم است. یعنی انتخاب گر است که ما باید این ها را درباره او بگوییم و بیشتر توضیح بدهیم. متاسفانه فرهنگ رسمی به اینها نمی پردازد.

حاتمی کیا در صحبتهای پایانی خود به نو اندیشی، صعه صدر و آموختن هایش از شهید اوینی اشاره کرد و افزود: الان ما چند کلمه حرف میزنیم آقایان برداشت های دیگری می کنند. تحملمان کنید از ما نشنوید دیگران جور دیگری به شما خواهند گفت.

انتهای پیام/ف/ن