به گزارش سینماپرس، دفاع مقدس به عنوان یک حماسه ماندگار در تاریخ معاصر ایران همچنان ابعاد و وجوه مختلفی دارد که بسیاری از آنها ناگفته و مغفول مانده است. چه بسیار از سردارانی که حتی نامشان هم برای مردم و به خصوص نسل جوان ناآشناست و چه حماسه ها و از خودگذشتگی هایی که در این واقعه عظیم رخ داده و همچنان کسی از آنها خبر ندارد. مقاومت ۳۴ روزه جوانان و رزمندگان خرمشهر در برابر هجمه دشمن بعثی و حماسه هایی که در این مقطع زمانی در تاریخ به ثبت رسیده، تا به امروز دستمایه ساخت آثار نمایشی ماندگار و خاطره انگیزی شده است، چه در سینما و چه تلویزیون. در سینما شاخص ترین فیلم بی گمان «روز سوم» محمدحسین لطیفی است و در تلویزیون هم سریال های «خاک سرخ» و «کیمیا» را داریم. همه این فیلم و سریال های مذکور و دیگر آثار مشابه به طور مشخص بر این ۳۴ روز مقاومت دلیرانه در برابر حمله ارتش صدام متمرکز بوده اند.
سریال «در میان خاکستر» که این شب ها برای نخستین نوبت پخش، روی آنتن شبکه آی فیلم است، در کنشی متفاوت، قصه خود را در برهه زمانی میان سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ خرمشهر روایت می کند؛ سال های پرالتهابی که پیش از این کمتر نویسنده و کارگردانی به سراغش رفته بود. شاید در باور عامه، التهاب در خرمشهر از شهریور سال ۵۹ و با یورش همه جانبه ارتش صدام آغاز شده است، تاریخ اما می گوید که شهر خرم جنوب، پیش از این مقطع زمانی نیز با چالش ها و نارسایی های فراوانی دست و پنجه نرم می کرده است. مهم ترین چالش، غائله حزب خلق عرب و گروهک های همسو بوده است که داعیه استقلال داشته اند و خواهان جدایی خوزستان و تجزیه ایران. این برهه به شدت حساس تاریخی، تا پیش از سریال «در میان خاکستر» کمتر مورد توجه قرار گرفته بود از بابت ساخت آثار نمایشی.
سریال «در میان خاکستر» و کارگردان و عوامل جوان و بی ادعایش به شکل هوشمندانه و عامدانه دست بر روی این مقطع گذاشته و در ورای روایت زندگی شهید مهدی آلبوغبیش، به مناسبات سیاسی، اجتماعی، قومیتی و فرهنگی در این بازه زمانی پرداخته اند، برای ثبت در تاریخ و تنویر افکار عمومی، خاصه نسلی که به شکل فیزیکی درگیر انقلاب و دفاع مقدس نبوده و این مقاطع حساس را درک نکرده است. «در میان خاکستر» البته که از مقاومت مثال زدنی ۳۴ روزه مردم و جوانان خرمشهر در برابر ارتش بعث عراق نیز غافل نمانده و در محمل بازتاب نقش آفرینی شهید آلبوغبیش، به این حماسه تاریخی نیز پرداخته است.
از دیگر سو، همان آثار نه چندان پر تعداد ماضی که با محوریت مقاومت خرمشهر ساخته شده است، شاید به علت محدودیت ها و مضائق زمانی و چارچوب های فیلمنامه، از میان مدافعان خرمشهر بیشتر به شهدایی مانند شهید محمد جهان آرا پرداخته اند. سریال «در میان خاکستر» از این منظر هم قابل ارزش گذاری است که به یکی دیگر از سرداران و مدافعان خرمشهر تمرکز کرده که پیش از این، آنچنان که باید و شاید و شایسته بوده، معرفی نشده است. شهید مهدی آلبوغبیش معلم بوده و حکم بزرگتر جوانان خرمشهر را داشته است. او که ر پیش از انقلاب از جمله مبارزین خرمشهر بوده، پس از انقلاب نیز با پیوستن به سپاه پاسداران، چه در غائله حزب خلق عرب و آشوب ها و ناآرامی های برآمده از آن و چه در موسم تجاوز دشمن بعثی، در کنار شهدایی همچون محمد جهان آرا نقش اساسی را در بسیج و سازماندهی جوانان و رزمندگان شهر برای حنثی کردن فتنه های دشمن داخلی و دفع تهاجم دشمنان خارجی داشته است. سجاد امیریزدانی در مقام نویسنده و کارگردان «در میان خاکستر» کوشیده تا علاوه بر انعکاس فعالیت های فرهنگی و مبارزاتی شهید مهدی آلبوغبیش، با ورود و پرداخت به زندگی خصوصی و خانوادگی این شهید، بار دراماتیک سریالش را نیز بالا ببرد تا مبادا اثرش تک بعدی شود و رنگ و بوی کلیشه ای پیدا کند.
«در میان خاکستر» سریالی بی ادعا است با بازیگرانی جوان و کمتر شناخته شده که البته همه ریشه تئاتری دارند. جوانان مستعدی که می خواهند علاوه بر بازنمایی بخشی از تاریخ پر افتخار دفاع مقدس، توانایی های خود را نیز به اثبات رسانده و مسیری روشن را برای آینده حرفه ای خویش ترسیم کنند.
سریال «در میان خاکستر» این شب ها و برای مرتبه نخست از شبکه آی فیلم در حال پخش است. هر چند پخش این مجموعه نمایشی با توجه به محتوا و مضمونش، در مناسبتی مرتبط مانند هفته دفاع مقدس می توانست موضوعیت بیشتری داشته باشد، اما تماشایش در این روزها هم خالی از لطف نیست. شبکه آی فیلم نیز با پخش این سریال بار دیگر نشان داده که علاوه بر اهتمامش به نمایش آثاری با محوریت دفاع مقدس، حامی هنرمندان جوان، خلاق و مستعد است.

*محسن محمدی