«مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» در گفتگو با خبرنگار سینماپرس به تشریح وضعیت کمی و کیفی «چهل و دومین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر» پرداخت و بیان داشت: به دلیل اتفاقات خاص سال گذشته چهل و یکمین دوره جشنواره تئاتر فجر، علی رغم تمامی زحماتی که کشیده شد؛ به صورت صد درصدی آنگونه که انتظار می رفت رقم نخورد. اما بعد از جشنواره چهل و یکم، تمام دست اندرکاران جشنواره و دبیر محترم به این نتیجه رسیدند که ما بتوانیم جشنواره چهل و دوم را بالاخص در بخش اجرا و محتوا به سمتی هدایت کنیم که دو چیز برای ما اهمیت بالایی داشته باشد. یکی فرم و دیگری محتوا. یعنی تکنیک اجرا و دیگری محتوای آثار مورد توجه قرار گیرد.

«ریاست جشنواره چهل و دوم تئاتر فجر» خاطر نشان کرد: بحمدالله جشنواره امسال، جشنواره بسیار خوبی بود. اگرچه که رسیدن به آنچه که مطلوب همه است کمی زمان می‌برد. مستحضر هستید در دو سال قبل کرونا باعث شده بود که هنرمندان ما چند سالی تولید نداشتند. و ما در این دو سال مجددا تئاتر را احیا و زنده کردیم. با هنرمندان و همه کسانی که دلسوخته تئاتر هستند، چراغ تئاتر را روشن نگه داشتیم. البته جریاناتی نیز بوجود آمد که سعی بر خاموش کردن این چراغ داشت. ولی به هر حال هنرمندان این اجازه را ندادند.
«دکتر کاظم نظری» همچنین با اشاره به اضافه شدن بخش‌های جدید به جشنواره امسال متذکر شد: امسال ما دو بخش بسیار مهم در جشنواره داریم، یک بخش هویت ملی ما است که حدود چهارده اثر از شخصیت های مطرح کشور که چهره های ماندگار کشور هستند. افراد اثر گذار فرهنگی و انقلابی کشور هستند، کار وجود دارد. از طرف دیگر با موضوع غزه که کشور های مختلف نسبت به اقدام شنیع اسرائیل واکنش نشان دادند. هنرمندان ما نیز واکنش نشان دادند و ما چهارده اثر نیز با موضوع غزه در جشنواره داریم.
ایشان در ادامه افزود: ما برای این جشنواره از حدود نه ماه قبل جلسات متعددی را با همکاری معاونت امور استان های وزارتخانه با مدیر کل ها داشتیم. در مرحله نخست، از اعضای شورای سیاست گذاری مرحله استانی خواستیم که در محتوا و کیفیت کارهای استانی دقت کنند. همین مسئله باعث شد که امسال در چهار منطقه ای که جشنواره تئاتر را برگزار کردیم؛ واقعا کار های خیلی خوبی در مناطق شاهد باشیم. بخشی از جشنواره که بعد از هشت سال تعطیلی در دوره چهل و یک و چهل و دوم جشنواره فجر برگزار شد. البته به دلیل اندک بودن سهمیه، از هر منطقه ای که حدود چهارصد هنرمند و بیش از نه استان شرکت کرده بودند؛ سه کار انتخاب شود. بطبع آثار منتخب به لحاظ محتوای اجرا، کارهای بسیار خوبی بودند. یکی از پارامتر هایی که نشان دهنده کیفیت اثر هست، میزان استقبال مخاطبان و مقدار بلیط های فروخته شده است که ما مقدار استقبال این آثار را بسیار خوب شاهد بودیم.
مدیر و رئیس پیشین «دانشکده رادیو و تلوزیون دانشکده صدا و سیما» ادامه داد: بخش دانشگاهی نیز دومین بخشی است که به دوره چهل و دوم افزوده شده است. مستحضر هستید که بخش تئاتر دانشگاهی ما که دانشجویان عزیز چند سالی به دلیل کرونا و تغییر و تحولاتی که در وزارت علوم پیش آمده بود؛ جشنواره تئاتر دانشگاهی وجود نداشت. و ما با همکاری رؤسای دانشگاه ها هفته تئاتر دانشگاهی را راه اندازی کردیم. که در این هفته تئاتر دانشگاهی کارهای برگزیده، نشست ها، کارگاه ها و اساسا گروه هایی که به هر دلیلی فعال نبودند. در دانشگاه ها آنها را فعال کردیم. اعضای هیئت علمی را با دانشجو ها همراه کردیم و کارهای منتخب دانشگاه ها را وارد بخش دانشگاهی کردیم. بخشی که در سال های گذشته وجود نداشت. از جمع بندی این موارد، چنین نتیجه گیری می شود که جشنواره امسال نسبت به جشنواره های پیشین نیز متفاوت بوده است.

وی در ادامه به ترکیب حضور جوانان و پیشکسوتان تئاتر در این دوره از جشنواره اشاره نمود و بیان داشت: در این دوره بزرگان و پیشکسوتان تئاتر کشور نیز در جشنواره حضور داشتند. نمایش سایلنت، هملت، سایلنت که در این اجرا در کنار چند هنرمند جوان، پیشکسوتان تئاتر اهواز نیز به هنر نمایی پرداختند؛ نمونه ای از این مقوله است. و مزیتی است که برای جشنواره فراهم کرده.

این مدیر ارشد فرهنگی همچنین در خصوص برنامه های آینده «اداره کل هنرهای نمایشی» گفت: یکی از برنامه های آتی اداره کل هنرهای نمایشی معرفی شخصیت های ملی کشور در حوزه هنر های نمایشی است. ما قصد داریم تا از این طریق کمک کنیم تا از طریق اجرا ها مروج و مبلغ زحمات این شخصیت های بزرگ باشیم.

«مدیرکل هنرهای نمایشی» در خصوص بودجه و هزینه‌های «جشنواره چهل و دوم» نیز اظهار داشت: هزینه های جشنواره امسال کاملا مشخص است و همراهی های خوبی از سوی وزارت ارشاد صورت گرفته. و به لحاظ مالی مشکلی برای برگزاری جشنواره وجود ندارد. هجده میلیارد هزینه جشنواره امسال بوده است و همه تلاش ما بر این بود که در هزینه ها صرف جویی صورت بگیرد و این هزینه به خود هنرمندان بازگردد. یک نمونه از کار های صورت گرفته، هزینه غذای هنرمندان است. به جای این که هزینه اضافه به هتل دار داده شود؛ کارت هایی به هنرمندان داده شده است که از طریق آن می‌توانند در هر مکانی و در هر زمانی غذای مورد علاقه خود را میل کنند.
وی در خصوص معیار های تخصیص بودجه به آثار این دوره از جشنواره گفت: حدود شصد و سه درصد شرکت کنندگان جشنواره، از شهرستان و سی و دو درصد هنرمندان از تهران مجموع شرکت کنندگان جشنواره را تشکیل داده اند. به طبع بیشترین هزینه های جشنواره صرف هنرمندان شهرستانی شده است. و به این طریق بیشترین هزینه جشنواره برای شهرستان ها بوده است. همچنین بودجه ای که به هر اثر داده شده است به تناسب تعداد شخصیت ها، مسافتی که دوستان تا محل برگزاری دارند، نوع کار و این که کیفیت کار به چه شکلی است تخصیص بودجه به اجراهای مختلف بستگی داشته.

«مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» در بخش دیگر این گفتگو به اقداماتی که در دست کار این اداره کل اشاره نموده و بیان داشت: به هر حال در دو سال اخیر که مسئولیت تئاتر کشور را بر عهده بنده گذاشتند. تمام تلاش من بر این بود که بتوانیم همه بخش های تئاتر را زنده نگه داریم. علی رغم تمامی کمبود های مالی و تحریم های ظالمانه کشور های غربی که مشکلاتی برای اقتصاد کشور بوجود آوردند. ما اقتصاد تئاتر را با کار خوب و با خلاقانه هنرمندان ایرانی سر پا نگه داشتیم.
ایشان سپس به موضوع تدوین «سند تئاتر» وارد شده و اظهار نمود: ما در اداره کل هنر های نمایشی به دنبال تهیه سند تئاتر هستیم که در این صورت تمامی دستگاه ها را با تئاتر همراه می کند. راه اندازی گیشه تئاتر و انجمن نمایش، اقدام دیگر اداره کل است. همچنین ما به دنبال راه اندازی مرکز تئاتر ملی ایران هستیم. که به فرهنگ و هویت ایرانی در تئاتر توجه بیشتری داشته باشد.

متولی ارشد تئاتر کشور در ادامه به موضوع تغییر عنوان تشکیلاتی مجموعه تحت مدیریت خود از «اداره کل» به «سازمان» پرداخت و بیان داشت: تبدیل اداره کل هنرهای نمایشی به سازمان یک پروسه طولانی مدت و عظیمی است. البته ما به دنبال بزرگ کردن میز اداره کل نیستیم. ولی به هرحال بیش از بیست هزار نفر هنرمند در کشور مشغول فعالیت هستند. البته آمارهای ما پنجاه هزار نفر است. ولیکن دوستان معتقد هستند یک سری از هنرمندان هنرآموز هستند. بنا به هر جهت باید یک تشکل این موارد را سازمان دهی کند. با یک بودجه چهل میلیاردی یا پنجاه میلیاردی نمی تواند جوابگوی این جمعیت عظیمی باشد که مطالبه گر هستند و به هر حال اثر هنری تولید می کنند. سالیانه حدود دو هزار نمایش در سطح کشور در حال برگزاری است. نمایشی که دو ساعت اوقات فراغت مردم را تامین می‌کند. توجه داشته باشید که تئاتر فرهنگ ساز است. اگر میخواهیم فرهنگ جامعه را بهینه کنیم، اگر میخواهیم سینمای کشور را توسعه دهیم باید دوستان ما که در حوزه فرهنگی مسئولیت دارند، و عزیزانی که در کمیسیون مجلس مسئول هستند به حوزه تئاتر بیشتر توجه کنند. در همه جای دنیا این توجه وجود دارد. همه جای دنیا دولت از تئاتر حمایت می کند. اما در کنار این حمایت به اقتصاد تئاتر نیز فکر می کنند. هر دو بال برای پرواز هنرمند تئاتر نیاز است. یکی دولت و دیگری اقتصاد.
«دکتر کاظم نظری» سپس با اشاره به این موضوع که: تئاتر هنری است ماندگار که از ابتدای تمدن بشری وجود داشته است. مقام معظم رهبری بارها تاکید کرده اند، اگر قصد بیان مطلبی را دارید آن را با هنر بیان کنید زیرا ماندگاری هنر به مراتب بیشتر است؛ افزود: باید یک تشکیلاتی مانند سازمان سینمایی وجود داشته باشد. تشکیلاتی که موجب حمایت، رشد و توسعه زیرمجموعه خود می شود. این اتفاقات زمانی محقق می شود که برای چنین تشکیلاتی ردیف بودجه تعریف شود. دولت حمایت کند. شما میزان بودجه سینما ملاحظه بکنید؛ سپس بودجه تئاتر را بررسی کنید. تعداد آثار تولیدی تئاتر را نیز در مقایسه با سینما بررسی کنید.
ایشان افزودند: یک تئاتر شش الی نه ماه طول می کشد تا تولید شود در صورتی که یک فیلم سینمایی با ده روز پیش تولید و بیست روز فیلمبرداری تولید می شود. و این درحالی است که در تئاتر نیز همان بازیگر، کارگردان، متن، صحنه و عناصر زیبا شناسی وجود دارد منتها در یکی یک ماهه و در دیگری نه ماهه به نتیجه می رسد. ما نیز اصراری بر سازمان شدن نداریم، حتی تبدیل شدن اداره کل به بنیاد نیز که یک بودجه مستقل داشته باشد برای حمایت رشد تئاتر کفایت می کند.
این مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به موانع این اتفاق و بیان این مطلب که: در ابتدا باید وزارت خانه چنین اراده ای را بکند؛ بیان داشت: در مرحله بعد این مسئله وجود دارد که باید دولت از چنین اتفاقی استقبال کند. به علت گستردگی و فربه بودن بعضی از بخش های دولت، سازمان مدیریت کشور از ایجاد یک سازمان جدید امتناع می‌ورزد. این در حالی است که تئاتر جدا به یک سازمان مستقل نیازمند است.

«دکتر کاظم نظری» در پایان این گفتگو به مزایای ویژه تبدیل شدن «اداره کل هنرهای نمایشی» به «سازمان هنرهای نمایشی» پرداخت و اظهار نمود: اگر تئاتر وزن و جایگاهی در دولت داشته باشد که از ردیف بودجه دولت بهره ببرد؛ می‌تواند اقداماتی نظیر توسعه و نگهداری سالن های تئاتر برنامه ریزی کند. آموزش داشته باشد. به تربیت نیروهای انقلابی و متخصص بپردازد. کسانی که بتوانند بنویسند، کارگردانی کنند، طراحی صحنه کنند. یک سری از هنر های ما در حال از بین رفتن است. به دلیل اینکه ما شرایط نگه داری و ثبت آنها را نداریم. ما حتی شرایط تاسیس یک موزه را نیز برای هنرهای نمایشی نداریم. سینما یک موزه اختصاصی دارد ولی تئاتری که از قدمت بیشتری برخوردار است از داشتن یک موزه نیز محروم است. تمامی این عوامل دست به دست هم می دهد تا تئاتر به یک سازمان نیاز داشته باشد.