«کتایون اعظمی» گوینده و صداپیشه مطرح عرصه دوبلاژ در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس ضمن بررسی دلایل و عوامل افول دوبلاژ، بالاخص در طی یک دهه اخیر اظهار داشت: من فکر می‌کنم که به دلیل بی‌توجهی مسئولین تصمیماتی گرفته شد که به تدریج به مشکلاتی در صنعت دوبله منجر شد. یکی از تصمیمات مهم این بود که فیلم‌های دوبله‌شده دیگر در سینماها به نمایش درنیایند و خرید فیلم‌های خارجی متوقف شود.

وی افزود: این تصمیمات به‌ویژه از طریق کمیسیون‌هایی که در خانه سینما شکل گرفت، اتخاذ شد. آنها به این نتیجه رسیدند که نمی‌خواهند رقابت میان سینمای داخلی و خارجی ایجاد شود، و به همین دلیل تصمیم به حذف این اکران‌ها گرفتند و بیشتر به سینمای داخلی توجه کردند. این سیاست‌ها باعث شد که دوبله فیلم‌ها بیشتر محدود به فیلم‌های ویدیویی و تلویزیونی شود و مردم دیگر نتواستند در سینماها فیلم‌های دوبله‌شده ببینند.

اعظمی در انتقاد نسبت به تصمیماتی که در سال های اخیر، هنر گفتارگردانی را تضعیف کرده است بیان کرد: در سال‌های اخیر، تحولاتی در این زمینه به وجود آمد. دوبله از انحصار انجمن گویندگان خارج شد و مهاجرت از وزارت ارشاد به وزارت کار صورت گرفت. این تغییر باعث شد که گروه‌های جدیدی از گویندگان جوان وارد عرصه دوبله شوند.

وی ادامه داد: حالا این افراد می‌توانند با نشان دادن نمونه‌کارهای خود، به‌عنوان یک انجمن جدید فعالیت کنند. این گروه‌ها عمدتاً روی انیمیشن‌ها کار می‌کنند، که متاسفانه کیفیت آن‌ها در سطح پایین‌تری قرار دارد.

این صداپیشه، رویکرد پلتفرم ها را مسبب این وضعیت دانست و بیان کرد: پلتفرم‌هایی که امروزه دوبله فیلم‌ها را انجام می‌دهند، کیفیت کمتری را ارائه می‌دهند و معمولاً ترجیح می‌دهند کارها را با هزینه کمتر انجام دهند. این باعث شد که تعداد زیادی از کارها به شهرستان‌ها ارسال شود، جایی که گروه‌های تازه‌کار با قیمت‌های پایین‌تری کار می‌کنند.

وی افزود: در تهران هم تعداد زیادی از گروه‌ها با ارائه قیمت‌های ارزان‌تر توانسته‌اند پروژه‌های بیشتری را جذب کنند. به این ترتیب، حجم زیادی از پروژه‌ها به سمت گویندگان شهرستانی رفت، جایی که در آن‌ها نیز تفاوت قیمت‌ها قابل توجه بود.

صداپیشه بازیگرانی چون امیلی بلانت، هیلاری سوانک و اوا گرین در انتقاد نسبت به سوء استفاده این انجمن ها از علاقه مندان به هنر دوبلاژ اظهار داشت: شخصی که وارد این پلتفرم‌ها می‌شود، با مبلغ بسیار کمی شروع می‌کند، ولی دلیل صرف این مبلغ کم این است که او و چند نفر دیگر این مبلغ را بین خودشان تقسیم می‌کنند. دیگر گویندگان هیچ دستمزدی دریافت نمی‌کنند. در واقع، به آنها گفته می‌شود که دوره‌های آموزشی ما را ببینید و از آن‌ها هزینه می‌گیرند. بعد با وعده‌های مختلف مثل اینکه ما شما را به کار خواهیم برد و ... آنها را جذب می‌کنند، که البته در نهایت می‌برند. اما بدون دستمزد!

وی تاکید کرد: من با آقای خسروشاهی اولین کارگاه دوبله را هم راه‌اندازی کردیم. هزینه‌ای که بچه‌ها در بیرون برای این کار می‌دهند، به راحتی دو برابر هزینه کلاس ماست. چرا؟ چون آنجا ضمانت شغلی وجود دارد. اما وقتی کار بدون دستمزد باشد، جوانانی که خیلی علاقه‌مند هستند، خوششان می‌آید که بگویند در فیلیمو و فیلم‌نت هستم! اما این روند به مرور زمان باعث می‌شود که متوجه شوند از آنها سوء استفاده می شود.

او افزود: در نهایت این گویندگان به آرامی کنار گذاشته می‌شوند، تا فرصت برای کسانی که بعد از آن‌ها می‌آیند فراهم شود. در نهایت، یک حجم زیادی از کارهای روانی بدون سندیکا به راه می‌افتد و هر پلتفرم برای خودش یک یا دو گوینده ثابت دارد که کار دیگر گویندگان را جذب می‌کنند. در نتیجه، کیفیت کار به شدت پایین می‌آید.

کتایون اعظمی با بیان این مطلب که من به عنوان کسی که رابط نسل قدیم دوبله با نسل جدید هستم، به شدت معتقدم که جوان‌ها باید به طور عادلانه فرصت کار پیدا کنند. بیان کرد: اما اگر کیفیت کار خوب نیست، باید پلتفرم ها شرایط منصفانه‌ای برای توزیع حجم کار به گویندگان داشته باشند و بر اساس آن، ارزیابی از کیفیت صورت گیرد. اما متاسفانه در حال حاضر، قیمت اولویت دارد نه کیفیت. بنابراین، فیلم‌ها و سریال‌های شاخص به انجمن‌ها تعلق می‌گیرد، اما حجم کار به سمت دیگران می‌رود. این روند به این شکل است که کیفیت کار به شدت پایین آمده است.

این هنرمند عرصه دوبلاژ همچنین در خصوص چالش های جذب صداپیشه در انجمن گوندگان ایران تصریح نمود: در مورد انجمن، باید بگویم که تلویزیون تا چند سال پیش مسئول جذب گویندگان بود، اما فیلترینگ آن‌ها حرفه‌ای نبود و بیشتر به سفارش‌ها توجه می‌شد. اکنون انجمن وارد عمل شده و خود فیلترهایی دارد که در آن بچه‌هایی که از بیرون می‌آیند، باید مورد ارزیابی قرار بگیرند.

«کتایون اعظمی» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: من شاهد هستم که نسل جدیدی وارد دوبله می‌شود که به هیچ وجه علاقه‌ای به سینما، ادبیات سینما، تئاتر یا هنرهای نمایشی ندارد. آن‌ها فقط به میکروفون و جذابیت کاریزماتیک آن توجه دارند. در حالی که ما در گذشته واقعاً به این جایگاه احترام می‌گذاشتیم. حالا اما با وجود دیوایس‌ها و شرایط جدید، وضعیت تغییر کرده است.