«حامد عزیزی» گوینده سینما، تلویزیون و رادیو در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس، ضمن انتقاد از عملکرد نهادهای نظارتی بر دوبله آثار سینمایی منتشر شده از پلتفرم های نمایش خانگی به تشریح شیوه کار نظارت قبل از تغییر ساختاری آن پرداخت و بیان کرد: از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، کمیته انقلاب اسلامی واحدی فرهنگی تأسیس کردند که مسئولیت صدور مجوز انتشار فیلم‌های خارجی را بر عهده داشتند. این یک واقعیت مستند است. اگر به سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ بازگردیم، خواهیم دید که در آن زمان، نوارهای ویدئویی به‌تازگی وارد کشور شده بودند و صدور مجوز پخش آن‌ها نیز بر عهده همین نهاد بود؛ نهادی که به‌صورت رسمی مجوز صادر می‌کرد و روی سند کلوپ دارها مهر تأیید می‌زد.

وی افزود: با گذر زمان و تغییر دولت‌ها، از جمله در دوران وزارت فرهنگ آقای خاتمی، هرچند در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی دگرگونی‌هایی به وجود آمد، اما همچنان صدور مجوز و نظارت بر نمایش فیلم‌های خارجی در انحصار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باقی ماند. این رویه تا سال ۱۳۹۵ ادامه داشت؛ یعنی به مدت ۳۵ سال ساختاری مشخص، پاسخ‌گو و منظم برای این حوزه وجود داشت.

این عضو ارشد انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم در ادامه تاکید نمود: حال این پرسش اساسی مطرح است که چگونه ممکن است نهادی که طی بیش از سه دهه فعالیت منظم و کارآمد داشته، به‌یک‌باره کنار گذاشته شود، آن هم بدون ارائه هیچ‌گونه جایگزین مشخص یا نظام‌مندی؟

او تصریح داشت: سیستم کار در آن زمان به چه شکل بود؛ بر فرض من در آن سال‌ها صاحب یک مؤسسه فرهنگی و رسانه‌ای بودم. محتوا را دوبله تولید کرده، به نهاد مربوط ارائه می‌دادم، مجوز دریافت می‌کردم و سپس اقدام به توزیع آن می‌نمودم. این روند درست همانند فرایند نشر کتاب بود. به‌عنوان مثال، کتابی مانند «کتاب آشپزی خانم رزا منتظمی» همین رویه را طی کرد، اکنون هم همان رویه پابرجاست، چرخ را از اول اختراع نمی‌کنند، کتاب خانم منتظمی تنها یک ناشر دارد و برای آن، یک مجوز کافی است. اما در ساختار فعلی، مشاهده می‌شود که یک محتوای دوبله شده با یک عنوان (مثلا سریال آخرین از ما) تا ۴٠ ناشر دارد؛ مسئله‌ای که نه‌تنها در کشورهای پیشرفته، بلکه حتی در کشورهایی با نظام‌های اجرایی ضعیف نیز بی‌سابقه است.

این دوبلور با سابقه با بیان این مطلب که پس از سال ۱۳۹۵، آن سازوکار سنتی و درست به‌کلی دگرگون شد، آقایان چرخ را از اول اختراع کردند، و جای خود را به ساختاری مبهم و چندپاره داد؛ اظهار داشت: ساختاری که بدون نیاز به مجوز برای یک محتوای واحد هرکسی هرکاری دلش می‌خواهد می‌کند. پیش‌تر، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واحدی تحت عنوان نظارت و ارزشیابی فعالیت می‌کرد که طی آن تیمی از بازبینان محتوایی، کیفیت آثار را بررسی کرده و مجوزهای لازم را صادر می‌نمودند. در هر هفته، میانگین ۳۰ تا ۵۰ عنوان اثر دوبله شده توسط این گروه بررسی می‌شد؛ حتی اگر مجموع بازبینی‌ها به ۱۰۰ ساعت می‌رسید، با وجود یک تیم ۱۰ نفره، به‌راحتی قابل مدیریت بود. معمولاً آثار هر هفته در روزهای یکشنبه گردآوری شده و فرآیند صدور مجوز تا چهارشنبه به پایان می‌رسید.

عزیزی در ادامه گفت و گو با انتقاد از شیوه کار و عملکرد نهاد ناظر در سال های اخیر، اظهار داشت: آقایان ساترایی وجود چرخ را نادیده گرفته و زیر درشکه فرهنگی بجای چرخ دوار مکعب مستطیل قرا دادند، حالا اگر بخواهیم به نقش ناظران در آن فرایند بپردازیم، می‌توان گفت که وظیفه آن‌ها نظارت بر محتوای تولیدشده بوده است.

وی تاکید کرد: به‌طور خاص، ناظران بررسی می‌کردند که آیا فیلمی که قرار است منتشر شود، حاوی مضامین نامناسبی همچون بی‌حیایی، بی‌شرفی، ترویج مسائل جنسی یا بی‌احترامی به ارزش‌های اخلاقی است یا نه. اتفاقی که در کشورهای پیشرفته‌ای چون آمریکا یا اروپا، هم می‌افتد و نظارت و درجه بندی می‌شود، آنها دایره محاط را مکعب نکردند و انتظار هم ندارند مکعب زیر درشکه بچرخد. این کشورها سیستم درجه‌بندی محتوای خود را به دقت تنظیم کرده‌اند و نظارت دقیق‌تری دارند.

وی افزود: برای نمونه، در ایالات متحده، سازمان "Motion Picture Association of America" (MPAA) وظیفه درجه‌بندی محتوا را بر عهده دارد. شما می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت این سازمان، اطلاعات بیشتری کسب کنید. این سیستم به‌طور دقیق در مورد مجوز پخش محتوا تصمیم‌گیری می‌کند و به‌طور معمول، برای آثار با محتوای شدید، از جمله خشونت یا مسائل جنسی، درجه‌بندی سنی تعیین می‌شود.

صداپیشه شخصیت «پو» در انیمیشن «پاندای کونگ فو کار» مطرح کرد: با وجود این شرایطی که ساترا گذاشته است که هرکس هرچه توانست دوبله کند ما اگر دیدیم اخطار می‌دهیم! یعنی ما آزاد تر از آمریکا هستیم؟! هرکی با هر کیفیتی کار دوبله کرد ما کاریش نداریم بذارید همه نون بخورن، گوینده های حرفه‌ای هم مردند مردند، مهم نان خوردن همه هست، حالا آماتورها ۱٠٠ شغل هم داشته باشند باشد، از آنجا پول دربیاورد از اینجا هم پول دربیاورد!!

وی متذکر شد: این اسمش مغلطه به سبک ساتراست، شما برو الان یک ماست بندی بزن ببینم صنف ماست بندها بدون مجوز از صنف و وزارت بهداشت و اماکن به شما اجازه ماست بندی می‌دهد، ضمن احترام به همه ماست بندهای عزیز، ساترا اعتبار دوبله را از ماست بندی هم پایین تر آورده!

عزیزی با بیان این مطلب که عملکرد ساترا در این موقعیت به هیچ عنوان قابل توجیه نیست؛ تصریح نمود: نهادی که جز اصراف منابع مالی بیت المال مردم شریف ایران، به هیچ دردی نمی‌خورد. نظارت به مدت ۳۵ سال دست وزارت ارشاد بود. شما کیفیت را می‌دیدید، بهترین دوبله‌ها با ممیزی درست می‌آمد برای خانواده. همین تیم ساترا که الان مستقر است، قبلاً در شبکه تماشا بودند. عملکردشان را دیدید؟ تنها اتفاقی که این نهاد رقم می زند به باد دادن منابع مالی است که البته با زبدگی و درایت، با توجیه های فراوان دولت و مجلس را مجاب می کنند تا میلیاردها تومن اعتبار بگیرند. مدیران ۱۰۰ درصد غیرفرهنگی ولی پر مدعا!

وی افزود: کاشفان چرخ‌های مکعب مستطیلی، مغزهای زنگار بسته، مدیران روز شنبه، می ایستند تا اگر چیزی خوب شد بگویند ما بودیم، به محض بد شدن زیر همه چیز میزنند، داروغه های بی یال و قدرت که حتی توان زنده کردن مطالبات مالی هنرمندان را ندارند، گروهی که زیر بار هیچ چیز نمی‌روند و در واژه نامه آنها کلمه هیچ هم بی معناست.

او ادامه داد: صبح را شب کنیم و شب را صبح، پول ما که می‌رسد بحمدالله و دام ما پر دنبه است، دیگر لق چرخ دایره ای!، چرخ چرخ است چه مکعب چه مدور، هزار بار با اینها صحبت کردم، جز خویشتن خویش، دیگران هیچ جایشان نیست، فقط بلدند بگویند گیس فلان بازیگر زن ایرانی بیرون است و فلان سال شهرام شب پره نمیخوانده بلکه بهنام بانی بوده، عوض کنید، توقیف کنید، بگیرید، ببندید، ممنوع کنید.

این فعال عرصه گویندگی و صدا بیان کرد: بی‌شک آنکه این نهاد را بنا نهاد بزرگترین خیانت را به فرهنگ و جامعه صنفی هنرمندان کرد، تلویزیون را چه به ابداع چرخ؟ آنهم مکعب؟ تلویزیون یعنی رانت، فامیل بازی، رفیق بازی و ممنوع الکاری!

وی افزود: رخ ایلان ماسک می‌گیرند منتهی نه از آفریقای جنوبی که از دیار سبزوار، بوقت موسم محرم تا اربعین حسینی علیه السلام هم سر کار نیستند، چون همه باید به پیاده روی برسند، مراجع هم آمد، بیجا کرد، چرا نیامده پیاده روی؟، به شهرالرمضان هم که می‌رسیم، ۲ ساعت اینور دیرتر و ۲ ساعت آنور زودتر آمد و شد می‌کنند، کار ملت؟ این حرف‌ها چیست! ملت خودشان روزه دارند!، خوب وضعی است، من هم شاید اگر روزی به چنین جایگاهی می‌رسیدم، صندلی را ۴ دست و پا می‌گرفتم تا از دستش ندهم، بهترین روش هم وسط بازی است، درست شد؟ من بودم، خراب شد؟ ما نبودیم! پس فردا هم که عید است و کل فروردین تعطیل است، کل سال ۳ ماه و نیم نیستند، اگر منتقدانه هم حرف بزنی در لیست سیاهی، جوری با هنرمند برخورد می‌کنند که گشتاپو را آرزو میکنی!

«حامد عزیزی» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: این نابسامان وادی ۱۰ ساله در دی ان ای DNA اش، عدم پاسخگویی است، عدم رعایت حال و معاش هنرمند، عدم وجود گوش شنواست، این وادی عدم را به ارشاد بدهید تا همه چیز به روز اولش برگردد، اگر این عدم فروشان کار بلد بودند، حاصل زراعت ۱۰ ساله شان بیابان شوره زار نبود.