به گفته پدر عقاد؛ مصطفی در سن ۱۹ سالگی وقتی عازم آمریکا می ‌شود تنها چیزی که از پدرش می‌خواهد نسخه‌ا ی عالی از قرآن مجید بوده است و اما به گفته خودش تنها کتابی که با خود برگردانده همین مجلد کلام‌الله بوده است. او خود را مقید به تلاوت قرآن و عمل به آن می‌ دانست.

عقاد؛ در ۲۵ سالگی کار در تلویزیون را آغاز کرد و به سبب تسلط به زبان انگلیسی از همان ابتدای کار به نگارش فیلمنامه و ارائه طرح‌های تلویزیونی و سینمایی پرداخت. طرح‌هایی که عمدتا برای کانالNBC انجام می‌گرفت.

عمده فعالیت‌های پس از فارغ ‌التحصیلی مصطفی عقاد به کار در تلویزیون می ‌گذرد. اما عقاد در ابتدای سال ۱۹۷۴ پایه‌ گذاری بزرگ ‌ترین اثر سینمایی زندگی ‌اش را انجام داد. او در ۴۴ سالگی ساخت فیلمی را شروع کرد که از نوجوانی آرزویش را در سر می ‌پرورانید.

این اتفاق با پیدا شدن تهیه کنندگانی از چند کشور آغاز شد و عقاد با وسواس به انتخاب بازیگران پرداخت. فیلم محمد رسول‌الله (ص) با عنوان اصلی «رسالت»   در یک اکران سراسری بی‌ مانند و با یک برنامه‌ ریزی درست و حساب شده به نمایش درآمد. 
    
 در ۹ مارس سال ۱۹۷۷ نمایش سراسری در آمریکای شمالی و در ۸ جولای همان سال اکران اروپایی فیلم در فرانسه آغاز شد و در مجموع چیزی حدود ۲ سال اکران این فیلم ادامه یافت تا زمانی که در اکتبر سال ۱۹۷۹ اکران به ترکیه رسید.
    
 سازنده فیلم محمد رسول الله(ص)، در حین ساخت و سازش، کاری ابتکاری نیز انجام داد. عقاد یک ورسیون انگلیسی و یک نسخه عربی از فیلم تهیه کرد. نسخه عربی در واقع بازیگرانی داشت که عمدتا عرب زبان بودند و کیفیت کار در پایان به گونه‌ای بود که با نسخه انگلیسی به همراه بازیگران نامی و بین المللی برابری می‌کرد.

فیلم ۱۷۷ دقیقه‌ای محمد رسول‌الله(ص) اگرچه با بودجه‌ای معادل ۱۰ میلیون دلار ساخته شد و اگرچه برای سود ساخته نشده بود؛ اما در واقع بسیاردر گیشه مورد استقبال قرار گرفت و برای جوایز بسیاری در جشنواره‌های سینمایی نامزد شد که یکی از مهم ترین این نامزدی‌ها، نامزدی جایزه اسکار بهترین موسیقی برای این فیلم بود.

دیگر ساخته جاودانه مصطفی عقاد «شیر صحرا» معروف به عمر مختار است. فیلمی که عقاد در سال ۱۹۸۰ ساخت و بسیار مورد توجه قرار گرفت، فیلم ۲۰۶ دقیقه ای عمر مختار که با بودجه‌ای حدود ۳۰ میلیون دلار ساخته شد به مانند اکران پیوسته و سراسری و بسیار موفق «محمد رسول الله(ص) » با استقبال پرشکوه و بی‌حدی روبه رو شد.
    
«عمر مختار» در ۱۷ آوریل ۱۹۸۱ در آمریکای شمالی به طور سراسری به اکران رسید و از ۲۵ سپتامبر همان سال اکران اروپایی‌ اش با نمایشی در سینمای فنلاند ادامه یافت و بعد از ۴ سال در اکتبر ۱۹۸۵ نمایش فیلم به سینمای ترکیه رسید.

مصطفی عقاد پس از این ۲ پروژه نفس‌گیر که از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۲ وقت و عمرش را بر سر آنها گذارده بود، به تهیه کنندگی در سینما و تلویزیون ادامه داد. جان کارپنتر (او را با فیلم های هالووین به یاد بیاورید) عمده فیلم‌های خود در ژانر ترسناک را با تهیه کنندگی عقاد به سرانجام رسانید.
    
یکی از آرزوهای دیرین مصطفی عقاد در واقع شاید اصلی‌ترین آرزوی عقاد که تا زمان درگذشتش از آن صحبت می‌کرد؛ ساختن فیلمی با موضوع صلاح‌الدین ایوبی بود. عقاد برای به نتیجه رساندن این پروژه به تهیه کنندگان پرنفوذی نیاز داشت چرا که هزینه تولید این فیلم چیزی حدود ۱۰۰ میلیون دلار برآورد می‌گردید. سرانجام مصطفی عقاد؛ در ۱۱ نوامبر ۲۰۰۵ در پی یک حادثه تاسف بار تروریستی و انفجار بمب در محل اقامتش در هتلی در اردن درگذشت.

در رابطه با سینما مصطفی عقاد با امرالله احمئدجو از سینماگران برجسته کشورمان گفتگویی داشتیم که در ادامه این مقاله می توانید این گفتگو را مطالعه کنید.

************************************

امرالله احمدجو کارگردان سینما و تلویزیون در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: فیلم های زیادی درباره شخصیت های آزاده ای مثل نلسون ماندلا، گاندی، مالکوم ایکس یا چگوارا ساخته شده که برخی از این فیلم ها در تاریخ سینما نیز جایگاه خاصی دارند و همه آنها فیلم های تحسین شده ای هستند، مصطفی عقاد نیز با ساخت فیلم «شیر صحرا» که درباره زندگی عمر مختار شخصیت انقلابی لیبیایی است توجهات بسیاری را به خود جلب کرد اما با وجود اینکه فیلم او دارای ساختاری مناسب و فیلمنامه ای خوب بود مثل دیگر فیلم ها در بین منتقدان دیده نشد و از نظر من این مسأله به خود شخصیت عمر مختار برمی گردد و اینکه فیلم «شیر صحرا» مثل آثاری از این دست چندان مورد استقبال قرار نگرفت دلیل بر ضعیف بودن این فیلم نیست و من فکر می کنم از آنجا که عمر مختار شخصیتی محلی بود این اتفاق برای این فیلم رخ داد.

احمدجو خاطرنشان کرد: مصطفی عقاد فیلمساز مسلمانی بود که به اولیای شیعه تعلق خاطر داشت و به ائمه احترام می گذاشت، او به عنوان یک مسلمان فارغ از شیعه یا سنی بودن فیلم «رسالت» را ساخت و نشان داد که یک مسلمان واقعی است. آن چیز که عقاد در فیلمش روایت کرد به گونه ای بود که هیچ اختلافی بین شیعیان و اهالی سنت به خاطر فیلم رخ نداد.

وی افزود: فیلم «رسالت» که در ایران به «محمد رسول الله» شهرت دارد توسط تهیه کننده های هالیوودی ساخته شده و بازگشت سرمایه و موفقیت در گیشه مهمترین اصلی است که تهیه کننده های هالیوود به آن توجه دارند. مطمئنا پیش از ساخت این فیلم پیش بینی موفقیت آن در گیشه از سوی کارشناسان صورت گرفته بود و مصطفی عقاد با توجه به این مسأله و با هدف تعریف قصه ای از صدر اسلام به سراغ این فیلم رفته که البته موفق نیز عمل کرده است و اینکه کارگردان این فیلم یک مسلمان بوده به خودی خود اتفاق خوبی است.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» در ادامه اظهار داشت: فیلم «رسالت» علاوه بر موفقیت در گیشه در بین منتقدان نیز تحسین شد و این نشان می دهد که عقاد یک فرد با استعداد در سینما و متفکری مسلمان است. باید این نکته را نیز در نظر گرفت که هالیوود هیچگاه بدون برنامه ریزی و بدون شناخت به یک کارگردان برای ساخت چنین اثر بزرگی اعتماد نمی کند و مطمئناْ عقاد نسبت به همه کارگردان های دوره خود امتیازاتی داشته که توانسته کارگردانی چنین فیلمی را بر عهده گرفته و آن را به خوبی بسازد.

این کارگردان خاطرنشان کرد: ارتباط عقاد با دانشگاه الزهرا و علمای دینی آن زمان و از طرفی اشرافی که بر موضوع داشت می تواند یک امتیاز بزرگ برای اعتمادی که به او شد باشد اما این مسئله که وقتی فیلمی درباره پیامبر (ص) می بینیم و می دانیم که کارگردان این فیلم مسلمان است برای ما از لحاظ روانی می تواند جذاب و قابل اعتماد باشد. مطمئنا هر مسلمانی ترجیح می دهد یک مسلمان راجع به بزرگان دینش نظر دهد و قصه آن ها را تعریف کند.

وی در پایان گفت: امیدوارم مسلمانان در سراسر دنیا از موقعیت خود استفاده کرده و عقاید اسلامی خود را در زبان سینما و هنر به خوبی مطرح کنند. ما به وجود فیلمسازانی چون مصطفی عقاد نیاز بیشتری داریم. باید مدیریت خوبی صورت گیرد و فیلم هایی شبیه به «رسالت» و «عمر مختار» بیشتر ساخته شوند.