کانال آی فیلم عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست و چه بسا انگیزه بیشتری برای تولیدات رسانه‌ای در رقابت با رسانه‌های رقیب و همسایه دارد. به همین بهانه با «کیوان نژادسیفی» مدیر کانال عربی شبکه‌آی فیلم به گفت‌وگو نشستیم تا به بازخوانی تمهیدات این شبکه برای ماه رمضان امسال بپردازیم.

با توجه به تغییر و تحولاتی که به مناسبت ماه رمضان در برنامه‌سازی و کنداکتور شبکه‌های تلویزیونی کشورهای اسلامی رخ می‌دهد این اتفاق در شبکه‌های عربی به چه ترتیبی صورت گرفته است؟

واقعیت این است که در کشورهای عربی، ماه رمضان بسیار مورد توجه بوده و آداب و رسوم مرتبط با آن به شکل پررنگی در این کشورها برگزار می‌شود. در واقع شاهد یک جشن عمومی در این ماه در کشورهای عربی هستیم. بالطبع در این فضا، شبکه‌های عربی هم تمهیدات و تدارکات ویژه‌ای را در نظر می‌گیرند. خودشان معتقدند ماه رمضان ماه رقابت شبکه‌ها و سریال‌هاست. جالب این‌که از یک ماه قبل از ماه رمضان به انواع تبلیغات محیطی و رسانه‌ای درباره این سریال‌ها می‌پردازند و در این زمینه هزینه زیادی می‌کنند. در واقع ماه رمضان برگ برنده شبکه‌های عربی برای تولیدات نمایشی و رسانه‌ای آنهاست. در نهایت می‌توان گفت در ماه رمضان، کشورهای عربی یک جشن و جشنواره تلویزیونی برپا می‌کنند.

طبیعتا در چنین فضایی تولید برنامه‌های جذاب از سوی شبکه‌های ما در سطح منطقه در یک شرایط رقابتی و تنگاتنگ با آنها قرار می‌گیرد و توجه بیشتری را طلب می‌کند.

دقیقا همین‌طور است. به همین دلیل ما تلاش کردیم تا کنداکتور ویژه‌ای ببندیم. در همین راستا تلاش کردیم بهترین برنامه‌ها بویژه در بخش مجموعه‌های نمایشی را انتخاب کنیم که قدرت رقابت با شبکه‌های عربی و جذب مخاطب را داشته باشند. از جمله سه سریال پخش اولی را که تازه دوبله‌شان انجام شده است، در دستور پخش قرار دادیم. به همراه نمایش دو سریالی که مردم با آن خیلی خاطره داشتند و جزو سریال‌های پرطرفدار و پرمخاطب بود مثل سریال حضرت یوسف(ع) که به‌رغم این‌که بارها پخش شده اما همچنان به عنوان سریال درخواستی مطرح است و مخاطبان بالایی دارد. ضمن این‌که نگاه ویژه‌ای به فاصله زمانی افطار تا سحر داشتیم و کنداکتور برنامه را براساس زمان افطار تا سحر کشورهای عربی تنظیم کردیم. مبنای تنظیم زمانی ما هم براساس ساعت مکه است که در جهان عرب به‌عنوان محور و مبنای زمانی مطرح است. یکی دیگر از برنامه‌های پخش اولی ما «شوخی با ستارگان» بوده که آن را به سوریه فرستادیم تا به لهجه شامی دوبله شود. خوشبختانه این برنامه با استقبال خوبی از سوی مخاطب همراه شد؛ بویژه این‌که قسمت‌های مربوط به بازیگران شناخته شده و محبوب را برای دوبله و پخش انتخاب کردیم که به شدت مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. این برنامه در قالب یک برنامه ده دقیقه‌ای هر شب پخش می‌شود. برنامه جدید دیگر برنامه «آشپزی ایرانی» است که از تولیدات شبکه سحر بوده و ما آن را به عربی دوبله کردیم. این برنامه در هر قسمت به یکی از رستوران‌های تهران رفته و یک غذای ایرانی را معرفی می‌کند. یک برنامه دیگر ما هم یک برنامه قرآنی است که در جهت ترویج فضای معنوی ماه رمضان در نظر گرفته شده است. این برنامه که در مصر تولید شده یک ساختار مستند ـ نمایشی دارد و به زندگی قاریان معروف مصری می‌پردازد. این برنامه با مشارکت شبکه‌ آی‌فیلم ساخته شده است. در کنار این برنامه‌ها یک برنامه هم به کودکان اختصاص دادیم. ما در آی‌فیلم برنامه کودک نداریم اما به‌خاطر این‌که کودکان نگاه ویژه‌ای به ماه رمضان و مناسبات آن دارند تلاش کردیم به نیازهای این طیف از مخاطبان هم پاسخ دهیم لذا یک‌ساعت در روز برای کودکان برنامه پخش می‌کنیم که از آن جمله برنامه شکرستان است که آن را به عربی دوبله کردیم و بسیار هم مورد توجه مخاطب قرار گرفت. یک انیمیشن مصری هم به اسم «قصص الانسان» پخش می‌کنیم که این برنامه هم با اقبال مواجه شده است.

در میان مجموعه‌های نمایشی و سریال‌ها به‌غیر از سریال یوسف، مجموعه دیگری هم پخش می‌شود؟

بله. سریال معمای شاه را هم برای اولین بار روی آنتن بردیم که مورد توجه مخاطبان عربی زبان قرار گرفته و بازتاب‌های مثبتی داشتیم و یکی از سریال‌های پربازدید و پرمخاطب ما تا کنون این مجموعه بوده است.

ظاهرا برخی از بازیگران ما در کشورهای عربی به محبوبیت بالایی رسیدند و طرفداران زیادی دارند؟

خیلی زیاد. بتازگی نماینده مجلس عراق در ایران مصاحبه‌ای انجام داده و درباره محبوبیت بازیگران سریال‌های مختارنامه و یوسف نزد عراقی‌ها حرف زده است. ما تاکنون چندین بار هفته فیلم ایران در عراق را با همکاری آی‌فیلم و دفتر سازمان صداوسیما در عراق برگزار کرده‌ایم. چند بازیگر ایرانی هم سفرهایی به عراق داشته‌اند و بازیگرانی مثل فریبرز عرب‌نیا، فرهاد اصلانی یا خانم‌ها فریبا کوثری و نسرین مقانلو با استقبال و تشویق شدید مردم مواجه شدند که نشان می‌دهد سریال‌های ما بویژه سریال‌های تاریخی از محبوبیت بالایی برخوردار است؛ ضمن این‌که برخی مشترکات تاریخی و دینی هم در اقبال به این سریال‌ها تاثیر می‌گذارد. مثلا فیلم‌هایی که درباره مسائل عراق و فلسطین ساخته شده به‌شدت مورد توجه این طیف از مخاطبان است. جالب این‌که بسیاری از مخاطبان عرب بر اساس محبوبیتی که بازیگران ایرانی دارند درخواست سریال می‌کنند مثلا می‌گویند سریالی از شهاب حسینی پخش کنید. واقعیت این است که این مجموعه‌های نمایشی فارغ از آن سویه نمایشی و سرگرمی‌اش، به‌عنوان یک ابزار موثر در دیپلماسی فرهنگی و سیاسی نقش تاثیرگذاری دارند.

آیا در رمضان امسال و مناسبت‌های آن، مستند هم در نظر گرفتید؟

بله، یک مستند ده دقیقه‌ای درباره آداب و رسوم رمضان که روزانه پخش می‌شود. در واقع این مستندها به‌عنوان میان برنامه به نمایش در می‌آید.

به غیر از سریال آیا فیلم تلویزیونی مناسبتی هم پخش می‌کنید؟

ما در طول سال فیلم سینمایی یا تلویزیونی را به شکل هفتگی پخش می‌کنیم اما در ماه رمضان به جهت استقبالی که از سریال‌ها صورت می‌گیرد و در واقع خود مخاطب خواهان پخش سریال است، پخش فیلم را تعطیل کردیم. شبکه‌های عربی هم در این یک ماه غالبا فیلم پخش نمی‌کنند و تمرکزشان روی سریال است. ما امسال یک درام تاریخی مثل معمای شاه و یک درام دینی مثل سریال یوسف و یک درام اجتماعی مثل «زیر پای مادر» را با دوبله جدید داریم. در کنار اینها سریال «یادآوری» را به‌عنوان سریال درخواستی پخش می‌کنیم.

یکی از برنامه‌های ثابت آی فیلم عربی، میان‌برنامه‌های آن است. در این باره هم توضیح دهید؟

میان برنامه‌های ما در این ماه نیز مناسبتی و متناسب با حال و هوای رمضانی است از جمله تواشیح‌های عربی و ایرانی یا کلیپ‌های مختلف رمضانی، یا دل‌نوشته‌هایی که در شبکه‌ آی‌فیلم تولید شده است. شعار ما هم در آی‌فیلم عربی در این ماه «رمضان کریم» است که به‌عنوان لوگو از آن استفاده می‌شود. پخش تلاوت‌های قرآنی معروف، آیتمی به اسم «وحی‌نما» که تلاوت‌های معروف قرآنی با تصویری مثلا از سریال مرتبط با آن آیه همراه می‌شود که کلیپ‌های تاثیرگذاری هم از کار درآمده نیز از همین زمره‌اند. ضمن این‌که امسال هر کانالی، کنداکتور مستقل خود را دارد.

-سیدرضا صائمی