به گزارش سینماپرس، مراسم نکوداشت زنده یاد خسرو سینایی توسط موزه سینما و با همکاری انجمن دانش‌آموختگان مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی باغ فردوس شب گذشته ۳۱ مرداد در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد.

در ابتدای این مراسم علی لقمانی که اجرای مراسم را بر عهده داشت، گفت: من معتقدم فیلمسازان به ۲ صورت می‌توانند کار کنند ابتدا اینکه تولید کنند و تمام شود و دوم اینکه فیلم را خلق کنند تا ماندگار شود. ممکن است با برخی از فیلم‌های محمدرضا اصلانی، منوچهر طیاب و … هم سلیقه نباشیم اما به هیچ وجه فیلم‌هایی نیستند که قابل اعتنا نباشد زیرا این فیلم‌ها همیشه با خود چالش به همراه دارند.

مرثیه گمشده خسرو سینایی یک اثر فرهنگی واقعی است

وی ادامه داد: به گفته محمد ابراهیم باستانی پاریزی در کتاب «شاهنامه آخرش خوش است»، تنها فیلم معتبری که استادانه در فضای مستند با موضوع جنگ جهانی دوم ساخته شده فیلم «مرثیه گم شده» خسرو سینایی است در واقع «مرثیه گم شده» یک اثر فرهنگی واقعی است.

لقمانی بیان کرد: یکی از موارد دردناکی که به خسرو سینایی در ساخت «قطار زمستانی» گفته شد، این بود که لطفا مخاطب عام را نیز در نظر بگیرید. حاصل در نظر گرفتن مخاطب عام می‌شود فیلم‌هایی که فروش بالایی دارند اما سال بعد در خاطر کسی نمی‌ماند. امثال فیلم‌هایی مانند «مرثیه گم شده» هر چقدر هم که زمان می‌گذرد و به آن رجوع می‌شود، چالش جدیدی ایجاد می‌کنند.

سینایی در سینما شرافتمندانه زیست

در ادامه رسول بابارضا رئیس هیات مدیره انجمن دانش‌آموختگان مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی (باغ فردوس) گفت: خسرو سینایی هنرمند، شاعر، آهنگساز و از همه مهم‌تر معلمی بود که شرافتمندانه در فضای سینمای ایران زیست و آثار شریفی را خلق کرد. معلمی که با دیگر اساتید باغ فردوس به این مکان هویت بخشیدند و آن ساختن هویت آموزشی برای باغ فردوس بود که تا امروز ادامه پیدا کرده است. اساتیدی مانند خسرو سینایی هویتی با نام و نشان «بچه‌های باغ فردوس» را به وجود آوردند که سال هاست در سینمای ایران قابل تشخیص و شناسایی است.

سینایی بنیان‌گذار پرتره‌های مستند بود

در بخش دیگری از این مراسم محمدرضا اصلانی مستندساز پیشکسوت سینما نیز گفت: رفتن خسرو سینایی حیف بود ما یکی از دوست‌داشتنی‌ترین چهره‌های سینما را به دلیل بیماری کرونا از دست دادیم. او از کسانی نبود که به آخر کار خود رسیده باشد بلکه پروژه‌های اصلی خود را به دست گرفته بود و آینده خوبی برای او وجود داشت و این آینده خوب در چنین فردی، شخصی نبود بلکه برای همه ما بود و مرگ او ضایعه ملی بود. چیزی که می‌توانست منجر به یک حاصل فرهنگی برای یک ملت و تاریخ باشد از دست رفت و این چیزی است که من را متاثر می‌کند.

اصلانی مطرح کرد: سینایی بنیان‌گذار پرتره‌های مستند ایران بود. او بیش از ۱۰۰ مستند ساخت که همه دارای مفاهیم عمیق بودند و باید توجه داشته باشیم که این مداومت و مقاومت برای ساخت فیلم، خود یک جنگ است؛ در واقع او با جنگ خود جنگی را راه انداخت.

خسرو سینایی؛ یک استاد آکادمیک به معنای واقعی

در ادامه این مراسم شهاب‌الدین عادل استاد دانشگاه گفت: خسرو سینایی روحیه منظم و مسئولیت‌پذیری در کلاس‌های درسش داشت و دلش می‌خواست کلاس‌هایش همیشه با نتیجه همراه باشد. در واقع یک استاد آکادمیک واقعی بود و زمان صحبت، جمله‌ای خارج از چارچوب علمی نمی‌گفت و همیشه دانشجویانش از لحن و دانش او تعریف می‌کردند. به نظرم تجربه، مهم‌تر از تدریس است و او تجربیات خود را به خوبی منتقل می‌کرد و تاثیر عمیقی روی دانشجویان داشت. این گونه بود که صمیمیت ما دانشجویان با او در سال‌های بعد نیز در امور مختلف ادامه پیدا کرد. سینایی نگاه انسانی را عینا زندگی می‌کرد.

در ادامه همایون امامی مستندساز پیشکسوت سینما و نویسنده کتاب «یک عمر، یک راه، یک عشق؛ خسرو سینایی» نیز گفت: خسرو سینایی در شرایطی دوربین خود را به دست گرفت و مستند را شروع کرد که دهه ۴۰ و ۵۰ بود و اختناق سیاسی فضای خاصی ایجاد کرده بود. بارها می‌شنیدم که گفته می‌شد «سینایی موضع‌گیری سیاسی ندارد» و او را کنار می‌گذاشتند در حالی که این ویژگی بسیار مهم او بود.

نگاه سینایی به مقوله جنگ برایم عجیب بود

حبیب احمدزاده نویسنده، کارگردان و مستندساز نیز در این مراسم گفت: اولین باری که «مرثیه گمشده» خسرو سینایی را دیدم نگاهش به مقوله جنگ برایم عجیب بود چرا که خود زندگی در جنگ را تجربه کرده بودم. در سال ۸۱ درباره صادق هدایت تحقیق و پژوهش می‌کردم و ۷۰۰ صفحه نتیجه تحقیقم را به زنده یاد سینایی نشان دادم و بدین طریق با او بیشتر ارتباط گرفتم که به مستند «گفتگو با سایه» منجر شد. سینایی در دوره کتاب بزرگ شده بود، او به من لطف داشت و با اینکه از ۲ نسل متفاوت بودیم هیچ‌وقت دچار چالش نمی‌شدیم و سعی کردیم جامعه را بهتر کنیم. بزرگ‌ترین تفاوت ما این بود که او روی پرده، شخصیتی از خودش بود.

احمدزاده بیان کرد: بزرگ‌ترین دستاورد یک انسان این است که بتواند مانند دوی امدادی انسانیت خود را به دیگران منتقل کند و خسرو سینایی این گونه بود و من امروز خودم را مدیون مرد بزرگی می‌دانم که جرأت کرد با تمام توهین‌هایی که به او شد، درباره صادق هدایت فیلمی بسازد.

سیاوش دولت‌سرایی مدرس و کارگردان نیز به عنوان نماینده اولین دوره تدریس خسرو سینایی در باغ فردوس گفت: اینکه کار بلد باشید یک بحث است و اینکه بتوانید در جایگاه دیگر به عنوان معلم تدریس کنید بحث دیگری است. استاد سینایی هم فیلمساز خوبی بود و هم معلمی سخنور و با دانش بود. وقتی شروع به صحبت می‌کرد بسیار شیوا و خیلی خوب مطلب را به انتها می‌رساند.

در ادامه بخش‌هایی از گفتگوی تاریخ شفاهی زنده یاد خسرو سینایی برای حاضران پخش شد.

در این مراسم افرادی همچون محمدرضا اصلانی، محمدرضا دلپاک، نظام الدین کیایی، مهدی مسعودشاهی، همایون امامی، شهاب الدین عادل، حبیب احمدزاده، ارد عطارپور، رسول بابارضا، رهبر قنبری، علی لقمانی، شیوا کاظمی، قاسم قلی پور، هادی محمدی، همایون علیخانی، سیروس حسن پور، رستم ایران نژاد، پیمان جعفری، آنتونیا شرکا، سیاوش دولت‌سرایی، انسیه نجفی، محمود یارمحمدلو، عباس عطریان، محمدرضا مهراندیش، جواد طاهری، مهدی سرشار، رضا صیامی زاده، سید محسن موسویان، امیرهادی اسماعیلی، کاظم اخوان، بهرام خداویسی، مهرداد دفتری، صادق حدادی، محسن شهابی، رضا نجفی، جهان آذری، حسین شکری، منوچهر صفرخانی، غلامرضا حسینی زاده، حسن کریمی، غلامرضا ساغرچیان، امیر دهنوی، ابوالفضل کریمی، امیر هوشنگ دانایی، پرویز کلانتری، محسن خستو و … حضور داشتند.