به گزارش خبرنگار تلویزیون سینماپرس، در سالی که گذشت در مناسبت های مختلفی همچون نوروز، ماه مبارک رمضان، ایام محرم و صفر و دهه فجر سریال هایی از  تلویزیون پخش شد. سال هاست که از سوی کارشناسان و برنامه سازان، بر لزوم برنامه ریزی بلند مدت برای تولید آثار مناسبتی تاکید می شود اما همچنان این سریال ها با برنامه ریزی نامناسب و گاه در فاصله نزدیک به آن مناسبت تولید می شود و همین امر تاثیر نامطلوبی بر کیفیت این آثار می گذارد.

در ایام نوروز سال 91 شبکه های مختلف تلویزیونی سریال هایی را متناسب با فضای بهار بر روی آنتن بردند که از جمله آن می توان به پخش سریال «چک برگشتی» از شبکه یک، «سیر و سرکه» از شبکه دو، «دست بالای دست» از شبکه سه و «فراموشی» از شبکه تهران اشاره کرد.

مجموعه تلویزیونی «چک برگشتی» به کارگردانی سیروس مقدم داستانی اجتماعی را با رگه‌هایی از طنز روایت می کرد. امیر جعفری، هدایت هاشمی، ریما رامین‌فر، هومن برق‌نورد، یوسف صیادی، علی صالحی، امیر حمیدزاده، بهاره رهنما و … بازیگران این سریال بودند. انتخابات مجلس و دغدغه های یک کاندیدای نمایندگی نیز یکی از بسترهای اصلی قصه بود که انتخاب چنین فضایی از طرف نمایندگان مجلس نیز مورد توجه قرار گرفت. داستان این سریال درباره فردی به نام لطیف بود که پس از آزادی از زندان، برای امرار معاش به دنبال شغل مناسبی می‌گردد ولی به هر کجا که می‌رود با در بسته مواجه شود تا اینکه با یک کاندیدای نمایندگی مجلس آشنا می شود. این سریال به خاطر انتخاب بستر داستانی که انتخابات مجلس بود، رنگ و بویی سیاسی نیز به خود گرفته بود.نویسندگی این سریال را سروش صحت و امیرحسین صفایی برعهده داشتند. «چک برگشتی» دوبار در سال ۹۱ بر روی آنتن رفت که بازپخش آن از 12 اسفند از شبکه یک صورت گرفت.این سریال در میان مخاطبان پربیننده ترین سریال نوروزی شد.

«سیر و سرکه» به کارگردانی غلامرضا رمضانی و نویسندگی غلامرضا رمضانی، هادی مقدم دوست، ‌حسین مهکام و شهرام شکیبا در قالب طنز اجتماعی در ۱۵ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای در همین ایام از شبکه دو سیما نمایش داده شد. شخصیت اصلی این سریال سریال پیرزنی ـ با بازی پری امیر حمزه ـ بود که قرار است برای دیدار فرزندش به خارج از کشور برود و آماده‌سازی مقدمات سفر، زندگی ساده پیرزن را دستخوش تغییراتی می‌کند.

محمود پاک‌نیت، آناهیتا اقبال‌نژاد، علی سلیمانی، ابراهیم آبادی، پروین قائم مقامی، مه‌لقا باقری، بهاره مشیری، خاطره مسلمی از جمله بازیگرانی بودند که در این سریال نقش داشتند اما «سیر و سرکه» در مواجهه با مخاطبان شبکه دو سیما، نمره موفقیت دریافت نکرد.
سریال «دست بالای دست» به کارگردانی محسن یوسفی  با عنوان قبلی «به سوی خوشبختی» نیز در این ایام از شبکه سه سیما پخش شد. جواد عزتی، یوسف تیموری، بهاره افشاری، رضا فیض نوروزی، هایده حائری، خشایار راد، فرشید زارعی فر، علیرضا جعفری، زهره مجابی، مجید مشیری، سعید پیردوست، آیدین خطایی، رویا افشار، فتحعلی اویسی، سمانه پاکدل، عباس محبوب و مریم سرمدی بازیگران این سریال بودند که در رقابت تنگاتنگ با مجموعه «چک برگشتی» و به گفته سازندگانش، به اثر پُر بیننده نوروزی تبدیل شد. 

مجموعه دست بالای دست بر اساس فیلمنامه خشایار الوند و امید برادران داستان دو برادر به نام سیامک (یوسف تیموری) و سعید(جواد عزتی) را بازگو می‌کرد که هر یک از راهی متفاوت قصد ترقی و پیشرفت داشتند. سازندگان اثر در روایت قصه زندگی این دو شخصیت، آدم های دیگری را هم وارد داستان کرده بودند و موفق به ایجاد تعلیق در داستان شده بودند.

«پدر ناخوانده» به دست «فراموشی» سپرده شد
 
سریال نورورزی «فراموشی»  که نام قبلی آن «پدر ناخوانده» بود نیز در این ایام به کارگردانی سعید سلطانی از شبکه پنج نمایش داده شد. این سریال داستان مردی بازاری و ثروتمند به نام حاج نقی ـ با بازی محمد کاسبی ـ را روایت می کرد که به تنهایی در شهرستان زندگی می کرد. او در آستانه نوروز، در انتظار دیدار فرزندانش بود امّا هرچه منتظر ماند خبری از آنان نشد. به همین دلیل حاج نقی که دلتنگ و نگران فرزندانش بود تصمیم گرفت راهی پایتخت شود تا با آنان دیدار کند. برزو ارجمند و رضا داودنژاد نقش پسران حاج نقی را داشتند. این سریال نیز با وجود تلاش های سازندگانش، به پدیده ایام نوروز تبدیل نشد.

ماه رمضان از راه می رسد
بلافاصله پس از پایان تعطیلات نوروزی، شبکه های مختلف تولید آثار نمایشی برای ماه رمضان را آغاز کردند. در رمضان سال 91، سریال های «رازپنهان» از شبکه یک، «چمدان» از شبکه دو، «خداحافظ بچه» از شبکه سه و «شاید برای شما اتفاق بیفتد» از شبکه تهران نمایش داده شد. در این مناسبت و برخلاف سال های قبل، هيچ يك از شبكه‌هاي تلويزيوني به سراغ داستان‌هاي ماورايي نرفتند و تلويزيون در کنار برنامه های رمضان، پوشش گسترده مسابقات المپيك 2012 را نیز در دستور کار خود قرار داد که این مساله، رضایت مخاطبان را به دنبال داشت. 
ادعای یک روزنامه نگار درباره زد و بند تهیه کننده با مدیر شبکه
سریال «راز پنهان» به کارگردانی و نویسندگی فلورا سام و تهیه کنندگی مجید اوجی در این ایام از شبکه یک نمایش داده شد. این سریال داستان دو دوست قدیمی را روایت می کرد که پس از سال‌ها یک بار دیگر طی یک اتفاق همدیگر را پیدا می‌کنند و دیدار آن دو پس از سال‌ها، زمینه‌ساز اتفاقاتی جدید می‌شود.

اواسط پخش این سریال بود که نویسنده صفحه سینما و تلویزیون روزنامه وطن امروز با انتشار گزارشی با عنوان «خرده‌لابی‌های زن و شوهری» مدعی شد سریال مناسبتی شبکه یک با «زد و بند» میان تهیه‌کننده و مدیر شبکه ساخته شده است. علیرضا پورصباغ در این مطلب  عنوان کرده بود ‌در سال های اخیر و در ايام و مناسبت‌های کاملاً نزدیک به هم، زوج فلورا سام و مجيد اوجی «به صورت متناوب و با سرعتی مثال‌زدنی سریال‌های آبکی و نازل تولید می‌کنند و به واسطه لابی محکمی که با مدیر شبکه دارند، آن را به پخش می‌رسانند و پخش سریال‌هایی نازلی نظیر «تا رهایی»، «راز‌پنهان»، «ناز و نیاز» و «توطئه فامیلی» تنها فایده‌ای که دارند، افزایش مخاطبان فارسی‌وان است. این سریال‌های نازل که پیرنگ‌های کلیشه‌ای و نازلی دارند، عمدتاً سبب ریزش مخاطب و کاسته‌شدن منزلت رسانه ملی می‌شوند.»انتشار این یادداشت منجر به واکنش از سوی تهیه کننده سریال و مدیر شبکه یک شد که هر کدام از آنها برای بررسی این ادعا به بررسی راه های شکایت از این روزنامه نگار پرداختند که با مذاکزاتی که میان طرفین انجام شد دلخوری های صورت گرفته برطرف شد.

ویترینی شلوغ از بازیگران

مجموعه طنز تلویزیونی «چمدان» به کارگردانی خسرو ملکان در یک فرصت طولانی هفت ماهه برای ماه رمضان تولید شده بود. ملکان پس از 13 سال، با مجموعه «چمدان» به تلویزیون بازگشت. حضور 75 بازیگر از نقاط قابل توجه این سریال بود و سریال داستان یک چمدان را روایت می کرد که دست به دست می چرخد و ماجراهای جالبی را خلق می کند. این سریال برای شبکه دو سیما ساخته شد و در زمان نمایش آن، یکی از هفته نامه ها با انتشار نقدی بر سریال «چمدان»، محتوای این اثر نمایشی را وهن و توهین به روحانیت دانست. نویسنده این مطلب با تاکید بر این نکته که «سالهاست که تصویر روحانیت انقلابی در سینما با شکل متعالی و قصه های متفاوت عرضه نمی شود طبق فرمول های مرسوم روشنفکر زده در سیما و سینما قصه هایی که در مورد روحانیت روایت شده به قالب اسوه های جاری در تاریخ انقلاب نزدیک نشده و تصویری که رسانه ملی و سینما از روحانیت ارائه کرده تصویری کاملا غیر واقعی است».

انتقاد بهزیستی از تلویزیون

سريال «خداحافظ بچه» به كارگرداني منوچهر هادي و نویسندگی سجاد ابوالحسنی پرمخاطب ترین سریال رمضان 91 شد. این سریال از شبکه سه سیما نمایش داده شد و  داستان مرتضی و لیلا، زوج خوشبختی را روایت کرد که در آرزوی تولد فرزند هستند امّا وقوع حادثه‌ای زندگی آرامشان را به هم می‌ریزد. 

علیرضا افخمی که ماه رمضان سال گذشته مجموعه تلویزیونی«پنج کیلومتر تا بهشت» را در همکاری با داوود هاشمی  تهیه کننده سریال روانه آنتن شبکه سه کرده بود به عنوان مشاور پروژه و ناظر کیفی با «خداحافظ بچه» همکاری داشت. پخش این سریال نیز خالی از حاشیه نبود و سازمان نظام پرستاری به دلیل نشان دادن چهره نامناسبی از نظام سلامت کشور به این سریال انتقاد کردند.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری در گفت و گویی تاکید کرد: «سریال «خداخافظ بچه» بدون توجه به معیار‌ها و استانداردهای حرفه‌ای ارتباط با بیماران ساخته شده، حیثیت جامعه پزشکی و پرستاری را زیر سئوال برده و چهره نامناسبی از نظام سلامت کشور را در داخل و خارج کشور به نمایش گذاشته است.»


شبکه تهران هم مجموعه «شايد براي شما هم اتفاق بيفتد» را برای ماه رمضان  و ماه محرم به صورت اپیزودیک تولید کرد. راما قویدل،احمد معظمی و محمود معظمی کارگردانانی بودند که در ساختن این مجموعه همکاری کرده بودند. سری اول این مجموعه در سال 1389 ساخته و پخش شد و سری دوم آن هم در سال 1390 ساخته و در ماه رمضان پخش شد. در ابتدای پخش این سریال برخی از منتقدان به دلیل اشاعه خرافه آنرا مشابه سریال ترکیه ای «کلید سرار» خواندند اما مجموعه های جدید«شايد براي شما هم اتفاق بيفتد» از کیفیت و استقبال بیشتری در میان مخاطبان برخوردار بود.

 «یه تیکه زمین» تنها سریال محرمی
 
مجموعه تلویزیونی «یه تیکه زمین» به کارگردانی مهدی کرم پور که از شبکه دو سیما نمایش داده شد، تنها سریال ماه محرم تلویزیون در سال 1391 بود. این سریال به کارگردانی مهدی کرمپور ساخته شد و برای بسیاری از مخاطبان، فضای کلی داستان تداعی کننده سریال های دیگری بود که «علی اکبر محلوجیان» نویسندگی آن را به عهده داشت. تصنیف سریال که توسط «محمد اصفهانی» خوانده می شد، بخش به یادماندنی این سریال بود.

میرباقری دیر رسید
 
قرار بود مجموعه «یلدا» در نیمه اول محرم از شبکه یک پخش شود، اما سازندگان سریال نتوانستند تولید آن را به پایان برسانند و در نهایت پخش این سریال به نیمه دوم ماه صفر موکول شد. برای رساندن سریال به پخش در ایام محرم، کار با دو گروه کارگردانی پیش رفت و داوود میرباقری در کنار حسن میرباقری ـ کارگردان اصلی ـ کار را پیش برد.  البته در این فاصله شبکه پخش کننده سریال در حال تغییر بود و شبکه سه نیز کاندیدای پخش این سریال شد.
سریال قصه یک تعزیه خوان را روایت می کرد که پس از مرگش، میان فرزندانش اختلاف هایی رخ می دهد. سریال انتظار مخاطبان از داوود میرباقری را برآورده نکرد و در ارزیابی رسانه ها نیز این اثر نمره ضعیفی گرفت. 

دست خالی شبکه سه در دهه فجر

در ایام دهه فجر تلویزیون سریال های «خاطرات مردناتمام» از شبکه یک و «روح الله» از شبکه دو نمایش داده شد. قرار بود شبکه سه سیما سریال «پروانه» به کارگردانی جلیل سامان را برای پخش در ایام دهه فجر آماده کند که به پخش نرسید. در این ایام دلخوری هایی هم از لو رفتن بخش هایی از قصه توسط روابط عمومی معاونت سیما پیش آمد و اعتراض هایی از سوی کارگردان سریال مطرح شد که باعث توقف کار و بازنویسی سریال و تغییر قصه شد؛ به نحوی که مخاطبی که با این داستان لو رفته مواجه شده بود، با داستان تازه و متفاوتی روبرو شود. 
«خاطرات مرد نا‌تمام» نیز در این ایام از شبکه یک سیما نمایش داده شد. این سریال روایت تاریخ معاصر ایران و سال های پس از شهریور 1320 بود که به عنوان دومین ساخته کارگران آن ـ صادق کرمیار ـ با واکنش نسبی مثبتی از سوی ماخطبان مواجه شد.

در ایام دهه فجر سریال «روح الله» از شبکه دو نمایش داده شد که پخش آن خالی از حاشیه نبود. این سریال به تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی و کارگردانی راما قویدل در  ۱۳ اپیزود مقابل دوربین رفت اما به دلیل مشکلات مالی تنها هفت اپیزود از آن ساخته شد. سعید نعمت الله فیلمنامه «روح الله» را بر اساس خاطرات مستندی که در کتاب های مختلف درباره امام (ره) نگارش شده، نوشته و شخصیت های اصلی این سریال مردم و نوجوانانی بودند که از نقاط مختلف به دیدار امام خمینی (ره) می آمدند.

در ارزیابی کلی کارنامه سیما در زمینه آثار مناسبتی، سال 1391 را می توان سالی با نمره متوسط برای کارنامه سیما در تولید آثار مناسبتی دانست.

انتهای پیام/ ع. ت ـ ب. ب

گزارش از گروه تلویزیون خبرگزاری سینمای ایران