به گزارش خبرنگار سینماپرس سینمای مستند یکی از مهمترین گونه های سینمایی در سراسر جهان است چرا که این سینما سعی دارد به بازگویی حقایق بپردازد و از این رو می تواند تأثیرات مثبتی را در میان مخاطبان به وجود بیاورد. اهمیت و کاربرد فیلم مستند به عنوان یک رسانه موثر روشن است. سینمای مستند با مناسبات اقتصادی سر و کار ندارد، سینمای مستند بازتاب دهنده توجه و حساسیت شخص هنرمند است به یک پدیده واقعی و عینی؛ انگیزه اصلی ساخت فیلم مستند ایجاد تغییر است و ایجاد این تغییر اکثراً به واسطه عدم رضایت از شرایط حاکم به آن وضع یا موقعیت است.
بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای دستیابی به منافع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و... حکومت های خود مبادرت به تولید فیلم های مستند کرده و از آنجا که فرهنگ تماشای فیلم مستند در کشورهای شان امری جا افتاده است مردم خود را با خواسته های خود در هر زمینه ای همراه و همسو می سازند اما متأسفانه در جمهوری اسلامی ایران هرگز چنین اتفاقی نتوانسته رخ بدهد که دلایل آن بسیار متعدد و پیچیده است. متأسفانه به نظر می رسد طی سالهای اخیر روند مستندسازی در سینمای کشور با مدیریت و هدایت مدیران مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان متولیان اصلی سینمای مستند، به گونه ای شده است که کمتر رضایت عمومی در آن دیده می شود؛ باند بازی، جناح گرایی و ایجاد حلقه ای معدود از سینماگران به عنوان مشاوران این مرکز باعث شده تا عموم سینماگران در آن جایی نداشته باشند.
سینمای مستند کشور ما امروزه سرشار از آثار نازل اجتماعی شده که بیشتر به مذاق غربی ها و جشنواره های ضد مواضع جمهوری اسلامی ایران خوش می آید و تمامی این اتفاقات به دلیل آن است که افرادی اداره مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را در دست گرفته اند که دغدغه ای برای پرداختن به مسائل استراتژیک و ارزشی در قالب سینمای مستند ندارند و تنها از شبه روشنفکران و روشنفکرمآبان برای تولید آثار مستند دعوت می کنند که نتیجه آن جز ویرانی ارزش ها و فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی چیز دیگری در پی ندارد و تنها دشمنان ما را خوشحال می کند!
در همین رابطه ۴ تن از سینماگران و کارشناسان برجسته سینمای مستند آقایان: وحید چاووش، شاهرخ کیوان نیا، رضا برجی و شفیع آقامحمدیان با ما به گفتگو نشستند که ماحصل این گفتگوها برای اطلاع بیشتر مخاطبان گرامی در ذیل نقل شده است.
چاووش: جماعت روشنفکر مرکز گسترش را ملک شخصی شان می دانند و حاضر نیستند به فیلمسازان ارزشی میدان دهند/ مستندساز مستقل از همه جا رانده شده است!
وحید چاووش مستندساز مطرح سینما و تلویزیون همزمان با برگزاری جشنواره سینماحقیقت در رابطه با وضعیت مستندسازی در سینمای کشور گفت: جماعت روشنفکر، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی را ملک شخصی شان می دانند و حاضر نیستند به فیلمسازان مذهبی میدان بدهند و این جماعتی که ارزش ها را قبول ندارند اما داعیه حزب الهی بودن و ارزش مدار بودن را دارند این نهاد را تسخیر کرده اند اما در بیلان کاری شان هیچ نشانی از این روحیه دیده نمی شود! متأسفانه آنچه ما از عملکرد مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی شاهدیم این است که مسئولان آن ها طی سال های اخیر فیلم های ضعیف بچه مذهبی ها را برای حضور در جشنواره سینماحقیقت انتخاب می کنند و از سوی دیگر فیلم های قوی و خوب بچه مذهبی ها را به جشنواره راه نمی دهند و همین باعث می شود تا در جشنواره تنها فیلم های خودشان جایزه بگیرد و طیف ارزشی و مذهبی دیده نشود و به همین علت است که بنده طی ۲-۳ سال اخیر هیچ یک از فیلم هایم را به جشنواره سینماحقیقت ارسال نکرده ام چون می دانم از اساس و بنیان پایه هایی که برای این جشنواره آقایان مسئول ریخته اند غلط است.
کیوان نیا: مدیران سینمایی و مرکز گسترش از فیلمسازان جناح متبوع شان حمایت می کنند/ نظام فرهنگی ما بر اساس سلیقه اداره می شود و نه استراتژی!
شاهرخ کیوان نیا مستندساز همزمان با برگزاری جشنواره سینماحقیقت در رابطه با وضعیت مستندسازی در سینمای کشور گفت: متأسفانه مدیران سینمایی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از فیلمسازان جناح متبوع شان حمایت می کنند و در این میان فیلمسازان ارزشی هیچ جایگاهی ندارند و اغلب خانه نشین شده اند. این اتفاقات در حالی رخ می دهد که مسئولان فرهنگی کشور موظف هستند بر اساس اهداف و استراتژی های نظام جمهوری اسلامی ایران مبادرت به تولید آثار و کالاهای فرهنگی و هنری کنند اما هیچ گونه استراتژی و راهبردی در کارهای آن ها دیده نمی شود که نشانی از آرمان ها و اهداف و دغدغه مندی های نظام و حکومت در آن وجود داشته باشد. برخوردهای سلیقه ای مدیران مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با سینماگران و مستندسازان باعث شده است تا حتی بسیاری از آثار این قبیل مستندسازان به هیأت های انتخاب هم نرسد و حتی قبل از تماشای هیأت انتخاب فیلم های آن ها بایکوت شود. متأسفانه ما چند سالی است شاهد آن هستیم که فیلم هایی توسط مسئولان جشنواره سینماحقیقت انتخاب می شوند که چه از منظر مضمون و محتوا و چه از منظر تکنیک و ساختار حرف جدی برای گفتن ندارند و بسیار پایین تر از فیلم هایی هستند که فیلمسازان ارزشی آن ها را ساخته اند و توسط مسئولان بایکوت شده است.
جای خالی حمایت پرتعداد از تولیدات ارزشی و استراتژیک در مرکز گسترش/ برجی: بی بصیرتی در میان مدیران فرهنگی و سینمای مستند غیرقابل اغماض است
رضا برجی عکاس و مستندساز مطرح کشور همزمان با برگزاری جشنواره سینماحقیقت در رابطه با وضعیت مستندسازی در سینمای کشور گفت: بی بصیرتی در میان مدیران فرهنگی و سینمای مستند غیرقابل اغماض است متأسفانه توجه به سینمای ارزشی و استراتژیک مورد توجه آن ها نیست و حتی فرمان مقام معظم رهبری در رابطه با انجام کارهای فرهنگی بصیرت افزا هم نتوانسته در روند کار آن ها تغییری ایجاد کند. بی توجهی شدید به سینمای مستند باعث شده تا ما به طور کامل عرصه را به طرف مقابل واگذار کنیم و خودمان با بی تدبیری کامل دست روی دست بگذاریم و هیچ کاری در این حوزه انجام ندهیم. مسائل مهمی همچون: تکفیری ها، داعشی ها، اقتصاد مقاومتی، برجام و... به شدت جای شان در میان آثار مستند که حمایت های دولتی دارند خالی است و از سوی دیگر برخلاف دهه های گذشته هیچ خبری از تولیدات ارزشی و مذهبی و دینی در این گونه سینمایی نیست و اگر معدود تولیداتی هم در این زمینه صورت می گیرد با همت و کوشش فیلمسازان دغدغه مند به این حوزه ها است و مدیران با بی تفاوتی از کنار این قبیل مسائل مهم گذر می کنند.
آقامحمدیان: جشنواره زدگی، نبود استراتژی مشخص در سینمای کشور و عدم استفاده از تکنیک روز سینمایی باعث افول سینمای مستند طی سال های اخیر شده است
شفیع آقامحمدیان کارگردان سینما و مدیرعامل سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی همزمان با برگزاری جشنواره سینماحقیقت در رابطه با وضعیت مستندسازی در سینمای کشور گفت: مسأله مستندسازی در سینمای ایران همیشه میان هنرمندان و مسئولان سینمای کشور محل مناقشه بوده است اما جشنواره زدگی، نبود استراتژی مشخص در سینمای کشور و عدم استفاده از تکنیک روز سینمایی باعث افول سینمای مستند طی سال های اخیر شده است و باید هرچه زودتر تدبیری برای برون رفت از این اوضاع اسفبار اندیشه کرد. از آنجا که مبحث مهم اکران آثار سینمای مستند همچنان در سینمای ایران لاینحل مانده و کسی به این مسأله مهم توجهی ندارد و از سوی دیگر تجربه نشان داده که مردم هم به دلیل عدم فرهنگ سازی مناسب استقبال چندانی از آثار سینمای مستند به عمل نمی آوردند و مدیران سازمان صدا و سیما هم نگاه مثبتی برای حمایت از آثار سینمایی مستند ندارند امروزه اغلب مستندسازان تنها برای حضور در جشنواره های داخلی و خارجی و کسب جوایز متعدد مبادرت به ساخت این گونه فیلم ها می کنند و چیزی به جز جشنواره ها برایشان اهمیت ندارد.
نظرات