یکشنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۷ - ۱۲:۳۹

نقد شفاهی فیلم های در حال اکران؛

«جاده قدیم» فیلمکی ضعیف در ترویج بیراهه فمینیسم، «پیشونی سفید۲» فیلمی کشدار و غیرجذاب برای کودکان و «مغزهای کوچک زنگ زده» فیلمی مقلدانه

جاده قدیم-پیشونی سفید۲-مغزهای کوچک زنگ زده

سینماپرس: جبار آذین منتقد و مدرس سینمای کشور همزمان با اکران ۳ فیلم سینمایی «جاده قدیم» به کارگردانی منیژه حکمت، «پیشونی سفید۲» به کارگردانی سیدجواد هاشمی و «مغزهای کوچک زنگ زده» به کارگردانی هومن سیدی گفت: «جاده قدیم» فیلمکی ضعیف در ترویج بیراهه فمینیسم و بسیار افراطی، «پیشونی سفید۲» فیلمی کشدار و غیرجذاب برای کودکان و بسیار ناموفق و «مغزهای کوچک زنگ زده» فیلمی مقلدانه از «ابد و یک روز» و «شهر خدا» است و هیچ یک از این آثار دستاورد خاصی برای سینمای کشور نداشته اند.

این منتقد سینما در گفتگو با خبرنگار سینماپرس با اشاره به فیلم سینمایی «جاده قدیم» اظهار داشت: دفاع از حقوق زنان و محکوم کردن شعاری و غیر هدفمند نظام فرتوت مردسالار و مخالفت و مبارزه با زن آزاری از بیراه افراط و فمنیسم، مسیر پر حاشیه ای است که خانم هایی مانند  منیژه حکمت در آن کار و فعالیت و تبلیغ می کنند. حکمت که در مقام کارگردان، ۲ فیلم فمنیستی «زندان زنان» و «سه زن» را به ثبت رسانده است در سومین فیلم سینمایی خود هم بدون اصلاح و تحول در نگرش افراطی خود و ایجاد تعادلی منطقی و واقعی با یأس و خشم و خروش به دفاع از زنان پرداخته است.

وی ادامه داد: «جاده قدیم» نیز مانند دیگر ساخته های او و آثار یک جانبه نگر دیگران فیلمی زن محور است و فضایی کاملاً زنانه وتلخ دارد. دفاع از حقوق زنان و حمایت از جایگاه و موقعیت های انسانی و خانوادگی و اجتماعی آنان، امری به حق و شایسته است اما این مهم با محکوم کردن مردان، نادیده گرفتن جایگاه قانونی و عرفی و شرعی و انسانی زن ها و ندیدن واقعیت های جامعه ایران، به سامان نمی رسد.

آذین تأکید کرد: موضوع تعرض به شخصیت اصلی زن فیلم حکمت، مسأله کوچکی نیست و زنان جامعه ما، از چنین آزارهایی مصون نیستند، لیکن مبارزات اجتماعی در ایران و جهان، نشان داده است که زنان به تنهایی و از بیراه فمنیسم، نمی توانند به حقوق خود دست یابند، مبارزه با خشونت و زن آزاری، از مسیر مبارزه اجتماعی با هرگونه خشونت اجتماعی، چاره ساز این معضل است.

این مدرس سینمای کشور تصریح کرد: «جاده قدیم» در داستان سازی، پرداخت موضوع های اجتماعی وخانوادگی خود و پردازش شخصیت ها و کارگردانی حرفه ای و جذاب فیلم، از استانداردهای رایج سینمایی  فاصله دارد. موضوع خوب و قابل بحث و نقد فیلم، قربانی نگرش افراطی و توانایی زیر متوسط کارگردانی منیژه حکمت شده است و بازی های بازیگرانی مانند فرهاد اصلانی و مهتاب کرامتی هم برای آن امتیاز مهمی تلقی نمی شود.

آذین در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به فیلم «پیشونی سفید ۲» اظهار داشت: توجه و همت بعضی هنرمندان، درجهت احیای سینمای کودک و تولید آثاری در این گونه مهم سینمایی، در شرایطی که نامسئولان سینما، در مرگ سینمای کودک و برگزاری بالماسکه فیلم کودک و نوجوان به جای جشنواره، نقش و سهم عمده دارند، قابل تحسین است و از این منظر کوشش سیدجواد هاشمی و کسانی که در این مسیرتلاش می کنند، ارزشمنداست.

وی افزود: هاشمی، بازیگر شناخته شده فیلم های دفاع مقدس، با پیشینه تحصیل کارگردانی، اجراهای تئاتری، بازی و همکاری در تولید فیلم های تلویزیونی و سینمایی و همچنین تجربه کار با کودکان، فصل نخست فیلم متفاوت خود درمقام کارگردان به نام «اختاپوس، آهوی پیشونی سفید» را در گونه کودک ونوجوان برای خانواده ها ساخت. این فیلم به علت ویژگی های داستانی و ساختاری و استفاده از عناصر موسیقی، آوا و رنگ وتصاویر به نسبت جذاب و تعریف خوب داستان و برخی بازی ها و کارگردانی جمع وجور، ازسوی مخاطبان با استقبال روبرو شد. هاشمی داستان ایرانی خود را درترکیبی از بستر رویا و افسانه و ادبیات و فرهنگ کهن مردمی، روایت می کرد. فیلم او برخلاف تولیدات این گونه داخلی، درمحدوده قصه های آشنا و قدیمی ایرانی باقی نمانده وکارگردانش کوشیده بود با نگاه و تأسی از فیلم های کودک مطرح روز جهان، ازجذابیت های آن ها هم الگو بگیرد که درکل ناموفق نبود.

وی ادامه داد: با این همه، فصل دوم اختاپوس که تحت تأثیر توفیق نسبی دفتر نخست ساخته شده است، مانند آن محکم و جذاب و تاثیرگذار نیست و تنها ادامه کشدار داستان کم جذاب فیلم قبلی با بازی ها و ساختار متوسط سینمایی است. هاشمی که  دراین فیلم کوشیده یک جور هایی، یک نوع «هری پاتر» وطنی بسازد نه در جلوه گری آهوی وطنی به توفیق شایسته رسیده و نه توانسته از چند کیلومتری «هری پاتر»   عبورکند! این فیلم هم مانند فیلم پیشین هاشمی، با آنکه یک اثر موزیکال و شاد و سرگرم کننده است، اما به خوبی و جذابیت اختاپوس نخست نیست و در داستان پردازی، شخصیت سازی، بازی ها و کارگردانی، دچار کاستی و ساده انگاری است. با این حال، فیلم هاشمی از بسیاری از فیلم های سبک و سطحی وگیشه ای سینمای کودک، سرتر و به دلیل وفاداری به آداب و سنت ها و باورهای فرهنگی ایران زمین و مضامین جاودان مبارزه خیر و شر قابل احترام است.

این منتقد سینما سپس به نقد فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده» پرداخت و اظهار داشت: هومن سیدی، بازیگر و کارگردان سینمای ایران، پس از تجربه کارگردانی فیلم های متفاوت؛ «سیزده»، «اعترافات ذهن خطرناک من» و «خشم وهیاهو»، باکارگردانی فکر شده فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده» به نظرمی رسد به زبان و بیان تصویری و سینمایی مطلوب خود نزدیک شده است. «مغزهای کوچک زنگ زده» تصویر سینمایی زندگی جماعتی از کجروهای حلبی آبادنشین است که امپراطوری کوچکی از تولید و پخش مواد مخدردر آنجا تشکیل داده اند.
وی افزود: سیدی در این اثر خود نگاهی دغدغه مندانه و آسیب شناسانه به زندگی پر آشوب و فعالیت های ضد اخلاقی و ضد انسانی، افرادی دارد که به رغم کوشش نویسنده فیلمنامه وفیلمساز، برای ترسیم چهره هایی خاکستری از آن ها، در واقعیت خاکستری نیستند. فیلم تلخ سیدی که در کل خوب نوشته و به تصویر درآمده است گرچه از لحاظ مضمون ومحتوا رقبایی در دورهمی فیلم فجر داشت ولی از نظر ساختار سینمایی از بسیاری از آن ها سرتربود. توجه درست وهماهنگ و ایجادتعادل سینمایی میان فرم ومحتوا در «مغزهای کوچک زنگ زده» قوی تر وملموس تر از ساخته های پیشین سیدی است.
آذین خاطرنشان کرد: داستان فیلم و پرداخت متفاوت و غیرتکراری، انتخاب مناسب و بازی گیری خوب از بازیگران به ویژه فرهاداصلانی، استفاده به جا و تاثیرگذار از صدا و موسیقی، کارگردانی پرتحرک و حساب شده و بهره بری از برخی موضوع های مرتبط با داستان، از امتیازهای فیلم هومن سیدی است. با این همه، فیلم در میانه تیپ سازی و شخصیت پردازی، به اولی نزدیکتر است و در پرداخت کامل و باورپذیر خصلت ها و مسائل و مشکلات آدم هایی مانند شاهین و شهره توانا نیست. وامداری «مغزهای کوچک زنگ زده» به فیلم «شهرخدا» ی برزیلی و تاثیرپذیری فیلمنامه نویس و فیلمساز از فیلم «ابد و یک روز» در ساخته سیدی کاملاً مشهود است.
وی در پایان گفت: فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده» بهترین فیلم هومن سیدی و از تولیدات سینمای بدون در و پیکر ایران است. با آنکه فیلم درمسیر  ارائه  گوشه ای ازمعضلات اجتماعی، به حوزه آسیب شناسی اجتماعی، چندان وفادار نیست و خطاها وخطاکاران و قبح قاچاق و استعمال موادمخدر، درگیرایی داستان و جذابیت های بصری آن ذوب شده اند، بااین حال، «مغزهای کوچک زنگ زده» می تواند تابلویی هشدارآمیز برای توجه و رسیدگی مسئولان به اوضاع  کار و زندگی حلبی آباد نشین ها و راه گم کردگان و منحرفان اجتماعی باشد!

نظرات

  • ۱۳۹۷/۰۸/۲۲ - ۱۰:۵۱
    0 0
    عزیزان تیتر خیلی طولانیه

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.