جشنواره فیلم فجر امسال شاید عجیب‌ترین جشنواره تمام تاریخ سینمای ایران باشد. جشنواره‌ای که معلوم نیست آیا مردم و حتی اصحاب رسانه و هنرمندان در آن حضور خواهند داشت یا خیر؟ جشنواره‌ای که حتی هیأت انتخاب ندارد و قرار است تمام فیلم‌های سینمایی بتوانند در آن حاضر شوند.

نکته آخر چیزی است که به مذاق مدیران سازمان سینمایی خوش آمده است و از آن استقبال می‌کنند.  روح الله حسینی مدیرکل دفتر جشنواره‌ها و همکاری‌های بین‌الملل سازمان سینمایی دیروز در گفت‌وگوی خود در این باره بیان کرده است که معمولاً هیأت انتخاب با ملاحظات تشکیل شده و فیلم‌ها را انتخاب می‌کند، معتقدم اگر یک سال این فرصت فراهم شده که آن ممیزی خاص اعمال نشود، باید این اتفاق را به فال نیک گرفت.

مدیرکل دفتر جشنواره‌ها و همکاری‌های بین‌الملل سازمان سینمایی بیان کرده است: بسیاری از فیلمسازان فکر می‌کردند در منظومه جشنواره جایی ندارند، اما حالا فرصتی پیدا کرده‌اند که آثارشان داوری شود، من این مدل از برگزاری جشنواره فیلم فجر را می‌پسندم،  در واقع این فرصتی برای کسانی است که خود را محق می‌دانستند که در جشنواره حضور داشته باشند و امسال کسی نیست که بخواهد آنها را حذف کند.

سؤالی که می‌توان از این مدیر محترم سینمایی ارشاد پرسید این است که هر ساله عموم فیلم‌های سینمایی با سلایق و نگاه‌های متفاوت و حتی بسیار فاصله‌دار از سیاست‌های فرهنگی و هنری کشور در این جشنواره حضور دارند؛ به چه پشتوانه‌ای می‌گویید که بسیاری از فیلمسازان فکر می‌کنند که در جشنواره جایی ندارند وقتی حتی به آنان هر سال جایزه‌های متعدد اصلی را هم اهدا می‌کنیم. اتفاقاً این بیشتر فیلمسازان ارزشی هستند که حتی فیلم‌های توقیفی دارند و در جشنواره گوشه رینگ مهجور می‌مانند و دست خالی از جشنواره بازمی‌گردند.

به نظر می‌رسد سیاست جدیدی که معاونت سینمایی ارشاد در نظر گرفته است بیشتر یک هدف دارد و آن هم آوردن تمام فیلم‌های سال برای جشنواره است تا در سال پایانی دولت تدبیر و امید چتر فرهنگی  و هنری دولت برای تمام فیلم‌های سینمایی باز شود تا خاطره خوشی برای آنان به ارمغان آورد و از این طریق این احتمال را برای سال‌های بعد نیز ایجاد کند که شاید بتوان هر ساله تمام فیلم‌ها در این جشنوراه سینمایی حضور داشته باشند.

این رویه جدید جشنواره حرکتی سنجیده و عقلانی نیست. اولاً تمام جشن‌ها و جشنواره‌های معتبر سینمایی دنیا درگاه ورودی دارند که متناسب با سیاست‌های آن جشنواره فیلم‌های سینمایی را انتخاب می‌کند. جشنواره فیلم فجر خود در تمام این سال‌ها از سیاست‌های ضدونقیض فرهنگی نامناسب با سیاست‌های کلان فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ضربه می‌خورد و یکبار حتی نشان نداده است که پیرو سیاست‌های کلی یکپارچه که آورده‌های فرهنگی برای سینما و جامعه داشته باشد حرکت کرده است.

یکبار به فیلم‌های کاملاً ارزشی جایزه می‌دهند و یکبار هم به فیلم‌های به شدت سیاه و مخالف نظام که البته تجربه ثابت کرده است که کفه ترازوی دومی نسبت به اولی بسیار سنگین‌تر است. همین شیوه و عملکرد باعث شد تا به اهدای جوایز فراوان به یک فیلم به شدت سیاه و افسرده درباره یک خانواده بیچاره در پایین شهر سندرم ساخت فیلم‌های کارگردان جوان فیلم اولی آن به راه بیافتد و سینمای ما از آن سال تا به امروز ژانر نکبت را سرلوحه کار خود قرار بدهد.

حال چنین جشنواره‌ای با این سابقه عجیب و غریب یکباره تصیم عجیب و غریب‌تر حذف هیأت انتخاب را گرفته است که هر فیلمی را با هر سلیقه و نگاه کج و راستی وارد گود رقابت کند. این صورت چه دستاوردی می‌تواند برای بهود سینما و ارتقای فرهنگ کشور داشته باشد؟

هیمنطور جای سؤال دارد که در صورت ازدیاد حجم فیلم‌های سینمایی واقعاً داوران جشنواره چگونه تمام فیلم‌ها را ملاحظه می‌کنند و جایزه می‌دهند. از سوی دیگر جشنواره چه تمهیدی برای راضی کردن این همه فیلم سینمایی خواهد داشت.

شاید البته جشنواره امسال کرونا را بهانه کند که به علت آنکه حجم فیلم‌های سینمایی چندان زیاد نباشد این شیوه را اعمال کرده است تا فیلم‌های سینمایی بیشتری به جشنواره بیایند. اما گزارش‌های قبلی ما و همینطور دیگر رسانه‌ها و اخبار ساخت و تولید فیلم‌ها در این چند ماه اخیر نشان داده است که تعداد فیلم‌های سینمایی به اندازه کافی است و این فرضیه مردود است.

باید بدون تعارف سوال را پرسید که آیا مدیران جشنواره امسال می‌خواهند به قیمت لگدمال کردن سیمرغ و با مدعیات هنردوستانه همه را راضی کنند تا بتواند حضور خود را با جمع کردن رأی در انتخابات ریاست جمهوری سال بعد نیز تضمین کنند؟ اگر پاسخ به این پرسش مثبت باشد با این حساب باید فاتحه جشنواره هنری و سینمایی واقعی متناسب با کشور را خواند و جشنواره فجر ۳۹ را سیاسی‌ترین جشنواره سال نامید.

*تسنیم