دکتر پرویز فارسیجانی تهیه کننده سینما و تلویزیون و استاد دانشگاه در خصوص فقدان آموزش اصولی و حرفه ای در سینمای ایران گفت: در ۲ بعد محتوا و ساختار و تکنیک نتوانستیم به بالندگی لازم برسیم و از این رو بدل به سینمایی مقلد شده ایم؛ متأسفانه تقلید در فرم و محتوا ما را از سینمای آرمانی ایران اسلامی دور کرده است.

مدیرکل سابق مطالعات و توسعه دانش و مهارت‌ های سینمایی در گفتگو با خبرنگار سینماپرس افزود: یکی از مقولات بسیار مهم و زیربنایی هنر در هر کشوری بر دو پایه استوار است؛ یکی بحث دانش و علم است که در واقع باید دائماً به روز شده و به درستی تعلیم داده شود و دوم بحث آموزش است که از دانش و تجربه هنرمند بهره می گیرد.

وی ادامه داد: یکی از ضعف های سینمای ایران این است که اغلب هنرمندان ما متأسفانه آموزش های لازم را ندیدند؛ یعنی نه آموزش کلاسیک داشته اند و نه آموزش تجربی؛ نه به دانشگاه ها مراجعه کرده اند و نه به آموزشگاه های هنری و سینمایی و همین هم باعث شده تا در بسیاری مقولات دارای ضعف های جدی باشند.

این کارشناس فرهنگی سپس با بیان اینکه امروزه در تولیدات سینمای ایران هم ضعف ساختاری و عقب ماندگی از تکنیک های روز و نوین مشهود است و هم محتوا و مضمون به شدت ضعیف شده اند اظهار داشت: انگشت شمار می توان از فیلم هایی نام برد که مبتنی بر پژوهش قوی تولید شده باشند. این ضعف ها باعث شده ما طبیعتاً مقلد خوبی شویم و سبک و مکتب خاصی را در ۲-۳ دهه اخیر نداشته باشیم و از سینمای آرمانی ایران اسلامی فاصله بگیریم.

پدیدآورنده کتاب «منشور سینما» در همین راستا تصریح کرد: ما بدل شده ایم به سینمایی که معلوم نیست از هالیوود تقلید می کند یا از بالییود یا پیرو و دنباله روی سینمای فیلمفارسی قبل از انقلاب است! امروزه سینما در کشورمان یک معجونی شده عجیب و غریب که حتی در دانشگاه ها و آموزشگاه ها نمی دانند مکتب سینمای ایران چه چیزی است.

فارسیجانی یادآور شد: من خودم در دانشگاه هستم و می بینیم رفرنس ها و کتاب های درسی ما عمدتاً از غرب است و کتاب و نگاهی که در حد و قواره سینمای انقلاب اسلامی باشد وجود ندارد. نتیجه این اتفاق سردرگمی در نیروی فیلمسازی شده که نمی داند باید در اثرش چه کند.

وی متذکر شد: ما در تقلید از سینمای غرب که بسیار ضعیف و ابتر عمل می کنیم به نحوی که حتی به حد سینمای کره و آسیا هم نرسیدیم. ما حتی امروز نمی توانیم بگوییم سینمای کشورمان ۵-۶ ویژگی مختص خودش را دارد که این مسأله بسیار تلخ است.

این استاد دانشگاه در ادامه این گفتگو با بیان اینکه سینمای ایران فاقد نقشه راه است خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی ضرورت دارد وزارت های علوم و ارشاد به این مسأله ورود کنند و یک همدلی و هم جهتی ایجاد کنند تا بتوانیم یک منشور آموزش سینمای ایران اسلامی را تهیه و ابلاغ کنیم و به همه آموزشگاه ها و دانشگاه ها بدهیم تا در سال های آتی بتوانیم سینماگرانی داشته باشیم که با یک نگاه مشترک به سینمای ایرانی-اسلامی اثرآفرینی کنند.

وی تأکید کرد: شاه بیت اصلی سینمای ایران باید منویات امام (ره) و رهبری باشد؛ متأسفانه ما این شاه بیت را نداریم و هیچ آموزشگاه و دانشگاهی مجموعه اندیشه های حضرت آقا و حضرت امام (ره) را به صورت کلاسیک و حرفه ای تعلیم نمی دهند.

فارسیجانی یادآور شد: زمانی که بنده مدیرکل مرکز سینمایی بودم قرار بود این دو موضوع را در آموزشگاه ها راه اندازی کنیم. یکی بحث اخلاق حرفه ای هنرمند است از نگاه اسلام و ایران عزیز و دوم بحث تعلیم دیدگاه امام (ره) و رهبری در خصوص سینما. اتفاقاً کتابش با عنوان «منشور سینما» در دو جلد نوشته شد. ما در پی آن بودیم که در حوزه اخلاق حرفه ای کتابی وجود داشته باشد که بتوانیم سینماگران را تعلیم دهیم.

موسس و رئیس مرکز رسانه ای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه این گفتگو گفت: بحث آموزش جزو زیرساخت های یک سینمای موثر و کلیدی در هر کشوری است و اگر ایران عزیز بخواهد در حوزه سینما تحولی ایجاد کند و مکتب و سبکی را ایجاد کند باید از آموزش اصولی بهره ببرد و آموزش کلید موفقیت سینمای ما است.

وی متذکر شد: نکته آنجا است که آموزشگاه های سینمایی اکثراً گله مند هستند هدایت منسجم و مستمر و واحد در روش اموزش و متون آموزش است وجود ندارد. پس در گام اول باید این اتفاق به وجود آید و در گام دوم نیز باید ارزیابی و نظارت دائم و دقیقی وجود داشته باشد تا بتوان به خروجی قابل قبولی در این حوزه دست پیدا کرد.

فارسیجانی افزود: حلقه مفقوده آموزش اصولی در سینمای کشور برمی گردد به اینکه مدیر بالادستی باید دغدغه داشته باشد و این موضوع برایش هدف اساسی و کلید جدی باشد؛ باید شورا و کمیته ای در حوزه آموزش سینما در وزارت ارشاد و علوم باید به روز باشند و دائم تحولات سینما از فرم و ساختار و محتوا را به روز بکنند و افراد مطلع در این حوزه را دور هم جمع کنند و کمک بگیرند تا آموزشگاه و دانشگاه ها را تقویت کنند.

این تهیه کننده سینما و تلویزیون با انتقاد از بی دغدغه بودن مدیران فرهنگی اظهار داشت: همه متونی که امروز در آموزشگاه ها و دانشگاه ها تدریس می شود مربوط به بیش از ۴۰ سال قبل است و هیچ تغییری در آن ها حاصل نشده است. ما باید از خودمان بپرسیم که چرا این همه سال متون درسی مان تغییر نکرده؟ ما عقبه علمی قوی نداریم تا روش ها و کتاب های جدید را در مجموعه مرتبط بیاورد و بومی سازی کنند و آن را تزریق کند به آموزشگاه ها و دانشگاه ها چرا که نه مدیریت دغدغه مندی است و نه عقبه آموزشی درستی!

دبیر سابق شورای معارف سیما خاطرنشان کرد: یکی از معضلات ما نبود اخلاق و مسئولیت آفرینی برای هنرمند است. ما سینما را تنها به صورت تکنیکال یاد می دهیم اما اینکه یک هنرمند در قبال وظیفه ای که بر دوشش است در هر مقام سینمایی از کارگردان گرفته تا بازیگر و فیلمنامه نویس و... در قبال جامعه و آینده کشور خودش نسبت به اخلاق فردی خودش مسئولیت دارد یا خیر، نکته ای است که کسی به آن توجهی ندارد.

او در پایان این گفتگو افزود: ما نه و قوانین محکمی در حوزه آموزش سینما نداریم. بی شک اگر از این آموزش فسیلی فاصله نگریم در آینده دیگر نه تنها حرفی برای سینمای جهانی نداریم که در داخل هم هیچ تأثیری نخواهیم داشت و جز فراموش شدگان سینما می شویم و این بحران خطرناکی است که می تواند ما را دچار یک سینمای بی سر و دمی کند که خودمان هم خسته می شویم و نهایتاً آن را رها می کنیم.