به گزارش سینماپرس، جشنواره منطقه‌ای تئاتر پارس از ۵ تا ۸ دی ماه به میزبانی شهر شیراز برگزار شد. جشنواره‌ای که کیفیت برگزاری اجراهای تئاتر خیابانی آن انتقاداتی همراه بود و بخصوص محمود فرهنگ کارگردان، نمایشنامه‌نویس و منتقد پیشکسوت تئاتر با انتقاد شدید از وضعیت اجراهای تئاتر خیابانی آنرا «فرزندان ناخلف تئاتر آزاد» دانست.

* بیشتر اجراها صرفا نمایش در خیابان بودند!

فرهنگ که داوری بخش خیابانی جشنواره منطقه‌ای تئاتر شیراز (پارس) را برعهده داشت در گفت‌وگو با فارس در مورد اجراهای خیابانی که داوری کردند گفت:ما در طول برگزاری جشنواره ۱۷ نمایش را دیدیم و داوری کردیم که متأسفانه بیشتر اجراها نمایش در خیابان بودند و ویژگی‌های نمایش‌های خیابانی را در خودشان نداشتند و دلیل آن این است که در ده سال گذشته توجه جدی به موضوع نمایش خیابانی نشده است و نمایش‌های که در جشنواره‌های استانی، منطقه‌ای، مریوان، شهروندی لاهیجان اجرا می‌شوند را جشنواره های نمایش خیابانی نام گذاری کرده اند در حالی که ویژگی نمایش خیابانی در آنها دیده نمی‌شود.

* چرا در دانشگاه‌ها طرح درسی به عنوان نمایش‌ خیابانی نیست

وی در مورد اینکه چرا نمایش‌های خیابانی به این سو رفته است؟ گفت: باید این سوال را کرد که چرا در دانشگاه‌هایی که رشته نمایش دارند طرح درسی به عنوان نمایش‌های خیابانی نیست. حتی کارگاه‌های که با عنوان نمایش خیابانی برگزار می‌شوند اما در آنها هم ویژگی نمایش‌های خیابانی گفته نمی‌شود. اما آنچه که در ذهن من از نمایش خیابانی بود و از سال ۱۳۵۸ دنبال آن بودم و اولین اثر را تولید کردیم و اجرا شد و دنبال آن بودیم که آن اثر ارتباط جدی با مخاطب داشته باشد و آن‌ها را همراه قصه کند و تماشاگرها هم خود را از نمایش بدانند و در اجرا سهیم باشند.
داور خیابانی جشنواره منطقه‌ای پارس در مورد تجربه‌های خود در مورد نمایش خیابانی گفت: من یک نمایش را برای اجرا به کانادا بردم و در آنجا حدود ۱۰۵۰ نمایش را دیدم و متوجه شدم در کشورهای مختلف یک نگاه دیگر به نمایش خیابانی است که ما آنها را نادیده گرفتیم و به آنها هیچ توجه ای نداریم و در آنجا به وضوح ساختار نمایش خیابانی را با اجرای نمایش در خیابان را دید.
فرهنگ خاطرنشان کرد: به همین خاطر من ۳ سال پیش یک کتاب با عنوان «نمایش خیابانی در جهان و نمایش خیابانی در ایران» را چاپ کردم تا بتوانم عناصر نمایش های ایرانی را حفظ کنم.

* نمایش تغزیه ما در حال تبدیل شدن به نمایش موزه‌ای است
این هنرمند با انتقاد از بی توجهی به هنر اصیل تعزیه گفت: در حال حاضر نمایش تغزیه ما در حال تبدیل شدن به نمایش موزه‌ای است و متاسفانه در سال های اخیر بزرگان نمایش تعزیه از این دنیا رفته‌اند و اندوخته‌ها و تکنیک‌ها و تجربیات آنها را نتوانستیم برای آیندگان مان حفظ کنیم.
فرهنگ در مورد نمایش های که به صورت میدانی در شهرهای مختلف اجرا میشود گفت: در نمایش‌های میدانی خودمان عناصری وجود دارد که می‌تواند قابل استفاده باشد که نمونه‌های مختلف آن را در مکان‌های مختلف شهرها و حتی کنار تئاتر شهر دیده‌ایم که یک نفر با یکی دو وسیله برای مردم به اجرای نمایش می‌پردازد و مخاطب خود را حفظ می‌کند. در این گونه اجراها تعلیق و انتظار و محتوا را می‌توان دید و حتی از مخاطب هم دعوت می‌شود در نمایش حضور داشته باشد. رسم مروت، پهلوانی نیز در این نمایش‌ها دیده می‌شود و هم بی نیاز از کمک دولت خود میتواند اقتصاد خود را تامین کند.

وی تاکید دارد که «اگر نمایش خیابانی ما هم بتواند از عناصر نمایش‌های ایرانی مثل تعزیه، تخت حوضی، نقالی، پرده خوانی استفاده کند می‌تواند در جذب مخاطب بهتر عمل کند».

* نمایش‌های جا مانده از صحنه با جوک‌های مستهجن تلاش می‌کنند مخاطب خود را حفظ کنند
دبیر جشنواره نمایش‌های دینی صاحب‌دلان همچنین در مورد اینکه نمایش‌های خیابانی چگونه به جشنواره‌ها راه پیدا می‌کنند؟ به فارس گفت: در سال های اخیر چه در نمایش‌های خیابانی جشنواره‌های منطقه‌ای و چه در جشنواره تئاتر فجر نمایش‌های جا مانده از صحنه با کمی تغییر و استفاده از جوک‌های مستهجن با رفتارهای ناهنجار و غیر اخلاقی تلاش می‌کنند مخاطب خود را حفظ کنند و این به نظر من تئاتر خیابانی نیست. این‌گونه اجراهای تئاتر در خیابان که به نام نمایش خیابانی اجرا می‌شوند فرزند ناخلف تئاتر آزاد هستند.
محمود فرهنگ در بخش پایان صحبت‌هایش اظهار داشت: امیدوارم در سال‌های آینده در کنار جشنواره‌های استانی و منطقه‌ای تئاتر فجر دبیران تئاتر فجر بستری را فراهم کنند برای آموزش گونه‌های مختلف تئاتر خیابانی و این جزو وظایف تئاتر فجر باشد که بتواند در استانها با فراق باز با طرح درس مشخص برای کسانی که می‌خواهند تئاتر خیابانی کار کنند ویژگی‌های تئاتر خیابانی را بشناسند.

او در خاتمه تاکید کرد:اینکه خودمان یک سری سرفصل را سرچ کرده باشیم و این‌ها را به عنوان دانسته‌های خودمان مطرح کنیم و بگوئیم در کشورمان ایران این‌گونه نمایش‌ها وجود دارد درست نیست، در حالی که باید بگویم اینگونه نمایش‌ها در کشورمان وجود ندارد برای اینکه کسی آنها را آموزش نداده و کسی روی آنها سرمایه گذاری نکرده ما اگر بتوانیم در عرض ۵، ۶ ماه در سراسر کشور گونه‌های مختلف تئاتر خیابانی را به صورت متمرکز و ادامه دار آموزش دهیم می‌توانیم به زنده شدن گونه‌های مختلف نمایش خیابانی امید داشته باشیم.