«حامد عزیزی» گوینده و مدیر دوبلاژ مطرح سینما و تلویزیون در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس، با اشاره به تغییرات مدیریتی سازمان ساترا با اشاره به انتظاراتی که در جهت اصلاح رویه های ناصحیح این مجموعه می رود؛ بیان کرد: مدیریت محترم جدید ساترا، بی‌شک آگاهند که بهره‌گیری از تجربیات مثبت پیشینیان، بهترین راه برای ترسیم مسیر آینده است؛ نیازی به «اختراع دوباره چرخ» نیست.
وی افزود: در شرایط فعلی، ساترا باید سازوکاری نوین و کارآمد طراحی کند. یکی از چالش‌های اصلی، مسئله حقوق آثار خارجی است؛ پلتفرم‌ها، به دلیل عدم پرداخت هزینه حق رایت، این آثار را با کیفیت بالا و به بهایی ناچیز به دست می‌آورند. با این حال، برخی از آن‌ها از روی زیاده‌خواهی، تلاش می‌کنند همین آثار رایگان را با کیفیتی نازل‌تر عرضه کنند تا سود بیشتری نصیب خود کنند. این در حالی است که مردم شریف ایران، که هزینه اشتراک این پلتفرم‌ها را می‌پردازند، شایسته دریافت محصولی با کیفیت بالا هستند.
وی ادامه داد: از منظر علمی و اقتصادی، سود در تجارت امری طبیعی و پذیرفته‌شده است، اما سود باید در چارچوب منطقی تعریف شود. کسب سودهای نجومی، نظیر ۵۰۰ درصد سود بدون سرمایه‌گذاری اولیه، عملاً مصداق «سرقت» است. سرقت تنها بالا رفتن از دیوار مردم نیست؛ سرقت فرهنگی و ادبی، که به ریشه‌های هویتی یک ملت آسیب می‌زند، به‌مراتب زیان‌بارتر است. جلوگیری از این نوع سوءاستفاده‌ها، یکی از مهم‌ترین وظایف ساتراست.
عزیزی با بیان این مطلب که پلتفرم‌ها از طریق ایجاد ترافیک سنگین و جذب مخاطب، درآمدهای کلانی به دست می‌آورند؛ تصریح نمود: این منابع مالی نباید تنها در جیب گروه کوچکی از ذی‌نفعان انباشته شود. بر پایه اصول توسعه پایدار، این درآمد باید به اشتغال‌زایی در عرصه فرهنگ و هنر منجر شود، به‌گونه‌ای که هنرمندان، به‌ویژه قشر حرفه‌ای دوبله، دغدغه معیشتی نداشته باشند.
این گوینده سینما و تلویزیون همچنین در خصوص مشکلات معیشتی اهالی دوبله که بر اثر اهمال های مدیریتی بوجود آمده است؛ اظهار داشت: دوبلورهای کشور ما، چه اعضای انجمن گویندگان و چه استودیوهای دارای مجوز رسمی، سرمایه‌های بی‌بدیل فرهنگ ملی‌اند. آنان سال‌ها در این حرفه تخصص کسب کرده‌اند و تغییر مسیر شغلی برایشان امکان‌پذیر نیست. از این رو، ضروری است ساترا از سرمایه‌گذاران حقیقی حوزه دوبله، که استانداردهای حرفه‌ای را رعایت می‌کنند، حمایت ویژه به عمل آورد. در همین راستا، برخورد قاطع با استودیوهای بدون مجوز و فاقد استاندارد، امری اجتناب‌ناپذیر است.
وی ادامه داد: امروز، وضعیت معیشتی بسیاری از فعالان دوبله به نقطه بحران رسیده و کارد به استخوان‌شان رسیده است. اگر امروز چاره‌اندیشی نشود، فردا شاید دیر باشد. انتظار می‌رود ساترا با برنامه‌ریزی علمی، عادلانه و فرهنگی، مسیر آینده را به گونه‌ای هموار کند که ضمن حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، کرامت فرهنگی این سرزمین نیز پاس داشته شود.
عزیزی همچنین در خصوص اصلاحاتی که باید در زمینه نظارت صورت بگیرد؛ تصریح نمود: برای ارتقاء کیفیت نظارت، نخست باید بخش نظارت و ارزیابی در ساترا بازآفرینی و تقویت شود. تشکیل یک شورای پروانه نمایش، متشکل از ۱۰ تا ۱۵ نفر از خبرگان و کارشناسان مجرب، گام نخست این اصلاحات است. این شورا باید با رویکردی واقع‌بینانه و بر پایه نگاه فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عمل کند، نه با سخت‌گیری‌های غیرضروری رایج در ساختار سنتی سازمان صدا و سیما.
وی افزود: تجربیات گذشته به‌روشنی نشان داده که وجود چنین شوراهایی، هم در جلوگیری از نشر دیالوگ‌های مسموم و مخرب فرهنگ غربی، هم در ارتقاء کیفیت ترجمه، دوبله، صداگذاری و آماده‌سازی آثار (از جمله اصلاحات فنی نظیر روتوسکوپی و سانسور حرفه‌ای)، نقش کلیدی داشته است. احیای این الگو، گامی مؤثر برای بازگرداندن احترام از دست‌رفته مخاطب ایرانی خواهد بود.
او ادامه داد: آیین‌نامه‌ها و استانداردهای نظارتی مورد نیاز نیز، پیشتر در وزارت ارشاد تدوین شده و در دسترس است؛ بنابراین، نیاز به تدوین قوانین جدید نیست و باید با بهره‌گیری از این چارچوب‌های موجود، به‌طور عملیاتی پیش رفت. اعضای شورا باید از میان پیشکسوتان و ریش‌سفیدان فرهنگی انتخاب شوند که تجربه و اعتبار لازم برای این مسئولیت را دارند.
عزیزی تصریح کرد: هر پلتفرم نمایش خانگی باید ملزم شود که پیش از انتشار هر اثر، فرآیند بازبینی را طی کند و هزینه بازبینی را به صندوق مالی تعریف‌شده‌ای واریز نماید تا از محل آن، حقوق اعضای شورا تأمین شود. انتشار هرگونه محتوایی بدون اخذ پروانه نمایش یا کد یکتای ساترا باید ممنوع شود. با توجه به پیشرفت‌های روزافزون در حوزه فناوری و هوش مصنوعی، امکان صدور کد یکتا و بازبینی آنلاین وجود دارد و این فرایند می‌تواند با بهره‌گیری از سامانه‌های هوشمند، به شکلی دقیق، سریع و کم‌هزینه انجام شود.
وی افزود: هر پلتفرمی که بدون دریافت کد یکتا اقدام به انتشار محتوا کند، باید به‌طور قاطع با آن برخورد شود، از جمله توقیف آن پلتفرم. این برخوردها تنها راه مقابله با سودجویانی است که بدون توجه به کیفیت و حقوق هنرمندان، تنها به دنبال کسب سود حداکثری هستند. برخی اپراتورها که روزانه درآمدهای کلان، بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان، دارند، از بستن قراردادهای کیفی به ارزش ناچیز نسبت به درآمدشان امتناع می‌کنند و به صراحت شعار می‌دهند که «هرچه ارزان‌تر، بهتر».
وی ادامه داد: این رویکرد به معنای قربانی کردن هنر و فرهنگ ملی در پای منافع اقتصادی است. ادعای برخی که ساترا را دشمن خود می‌نامند، بی‌پایه است. حقیقت این است که ساترا در سال‌های گذشته، به دلیل ضعف در نظارت، عملاً میدان را برای این فرصت‌طلبان خالی گذاشته و اکنون زمان اصلاح این روند فرا رسیده است. دیگر نمی‌توان شاهد تاراج هنر ملی و پایمال شدن حقوق هنرمندان در زیر چرخ‌های منفعت‌طلبی بی‌حد و مرز بود.
این فعال عرصه صدا همچنین اظهار داشت: مدیریت جدید ساترا باید با قاطعیت بداند که با چه طیفی روبه‌روست: جماعتی که هنر را به پای سودآوری خود قربانی کرده‌اند. البته باید تاکید کرد که همه فعالان این عرصه چنین نیستند؛ بسیاری از آن‌ها با صداقت و عشق به فرهنگ کار می‌کنند. اما فرصت‌طلبان پرشمار، باید مهار شوند.
وی متذکر شد: ساترا باید صدور مجوز پخش را منوط به استفاده از دفاتر فنی دارای استانداردهای تکنیکی معتبر کند و دوبله آثار خارجی را صرفاً به استودیوهای دارای مجوز رسمی محدود سازد. این اقدامات در نهایت به سود مردم، هنرمندان و اعتبار فرهنگی کشور خواهد بود.
صداپیشه «بچه رئیس» و «پاندای کونگ فو کار» در پاسخ به این پرسش که در زمینه دوبلاژ چه مشکلاتی باید بر طرف شود؟ بیان کرد: در زمینه‌ی دوبلاژ، نخست باید تأکید کنم که هدف از ساماندهی این حوزه، محروم کردن هیچ‌کس از فرصت کار و فعالیت نیست. ما می‌خواهیم همه‌ی اهل هنر از روزی حلال بهره‌مند شوند. اما پرسش اصلی اینجاست: تکلیف هنرمندان حرفه‌ای چه می‌شود؟ آیا گویندگان باسابقه و مدیران دوبلاژ باید به دلیل بیکاری، ناچار به کار در مشاغلی چون اسنپ شوند؟ امروز، چندین گوینده‌ی بااستعداد را می‌شناسم که بیش از دو سال است تنها به ناچار در این مشاغل گذران زندگی می‌کنند. چه کسی پاسخگوی عمر از دست رفته‌ی این هنرمندان خواهد بود؟
وی تاکید کرد: اولویت حمایت ساترا باید به ترتیب با گویندگان حرفه‌ای، مدیران دوبلاژ کارآزموده، و دفاتر فنی معتبر باشد؛ دفاتری که متأسفانه بسیاری از آن‌ها در معرض تعطیلی قرار گرفته‌اند.
عزیزی در ادامه این گفت و گو در بیان راهکار های بر طرف نمودن این معضلف به موضوع انحصار دوبله به استودیوهای دارای مجوز رسمی اشاره و بیان داشت: ؛ همان‌طور که در سازمان صدا و سیما دوبله تنها از مسیر "امور دوبلاژ" صورت می‌گیرد، در فضای نمایش خانگی نیز باید همین نظم برقرار شود. این اقدام، نظارت دقیق‌تر، کیفیت بالاتر و تسهیل روند صدور پروانه نمایش را به دنبال خواهد داشت، با تمرکز بر ۱۰ تا ۱۵ استودیوی معتبر.
وی سپس به راهکار انجام امور فنی فقط توسط دفاتر دارای مجوز رسمی اشاره و افزود: امور فنی آماده‌سازی باید تنها توسط پیمانکاران رسمی سازمان صدا و سیما و ساترا یا دفاتر فنی خصوصی معتبر با سابقه‌ی فعالیت بالای ۱۰ سال انجام شود. این کار، کیفیت فنی آثار را تضمین می‌کند و مانع برگشت آثار و مشکلات در فرآیند صدور مجوز خواهد شد.
این دوبلور همچنین از دسته‌بندی فیلم‌ها برای دوبله و توزیع به عنوان یک راهکار دیگر نام برد و با بیان این مطلب که فیلم‌های خارجی باید بر اساس اهمیت و کیفیت، سبدبندی شوند؛ تصریح داشت: دو گروه ویژه و الف، ویژه‌ی پلتفرم‌های اصلی و باسابقه و همچنین گروه ب و ج، مخصوص پلتفرم‌های نوپا و تازه‌کار، در این طرح، آثار گروه ویژه، الف و ب باید حتماً توسط گویندگان و استودیوهای حرفه‌ای دوبله شوند تا هنرمندان بااستعداد، دستمزد مناسب برای هنر خود دریافت کنند و دغدغه‌ی معیشت نداشته باشند. گروه ج می‌تواند در اختیار نیروهای تازه‌کار و استودیوهای نوپا قرار گیرد تا آنان نیز فرصت رشد پیدا کنند.
وی افزود: دسته‌بندی و تعیین درجه‌ی فیلم‌ها می‌تواند به راحتی از طریق یک کارگروه ترکیبی متشکل از اعضای باسابقه‌ی نظارت و ارزشیابی، همراه با مشاوران جوان‌تر، انجام شود. این ساختار باعث می‌شود هر فیلم یا سریال تنها یک بار و به صورت استاندارد دوبله شود و دیگر شاهد عرضه‌ی ده‌ها نسخه‌ی مختلف با کیفیت‌های نامناسب و بدون نظارت از یک اثر نباشیم.
«حامد عزیزی» در پایان این گفتگو با بیان این مطلب که از منظر اقتصادی نیز این الگو به سود پلتفرم‌هاست؛ زیرا با تقسیم هزینه‌های دوبله میان چند پلتفرم، هزینه‌ی هر پلتفرم به یک پنجم کاهش می‌یابد و همزمان کیفیت آثار حفظ می‌شود؛ خاطرنشان ساخت: این اصلاحات هم به نفع هنرمندان است، هم به نفع مخاطبان، و هم به سود پلتفرم‌های نمایش خانگی.
ارسال نظر