دوشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۱:۵۳

نقدی بر انیمیشن در «جستجوی جاسوس»

کلیشه ای ناموفق از سری کارتون‌های «تام و جری» با تکیه بر مسائل روز جهانی

تام و جری ۲۰۱۵

سینماپرس: بهاره خدابخش/انیمیشن «تام و جری؛ در جست و جوی جاسوس » بیش از آنکه لحظات سرگرم کننده ای از جانب دو کاراکتر معروف خود یعنی تام و جری داشته باشد، کلیشه هایی متوالی را در خدمت مفهوم سیاسی خود نمایش می دهد.

تام و جری، نامی است که ذهن هر پیر و جوانی را به یاد بزن و بکوب های متوالی و جنگ و دعواهای موش و گربه ای می اندازد که با گذشت ۷ دهه، هنوز هم سر ناسازگاری را فراموش نکرده اند.

تا به امروز علاوه بر ساخت قسمت های کوتاه، شاهد پخش چند فیلم سینمایی از ماجراجویی های تام و جری بوده ایم. یکی از جدیدترین سینمایی های تام و جری، « در جست و جوی جاسوس » است که سازندگان آن برای بالا بردن جذابیت دشمنی ظاهری تام و جری، دست به دامان یکی از پرتنش ترین مباحث روز دنیا یعنی انرژی اتمی شده اند؛ هر چند که این موضوع خاص کلیشه ای نیز، انیمیشن بازاری برادران وارنر را با خطر ریزش مخاطب امروزی مواجه کرده است.

شاید آن موقع که هانا و باربارا برای اولین بار ماجراهای تام وجری را به جهانیان معرفی کردند، می دانستند که روزی شخصیت های محبوبشان از «داد و بیداد های داخل پوتین» در چند دهه پیش، در این روزها سر از مهم ترین مسائل جهانی در می آورند و به عنوان قهرمانانی بین المللی جان انسان ها را نجات می دهند!

سازندگان تام و جری بعد از به شهرت رسیدن شخصیت های کارتونی خود دست به ساخت سری انیمیشن های دو بعدی دیگری به نام جانی کوئست زدند. جانی پسری موبور و آمریکایی است که شجاعت، هوش و ذکاوتش زبانزد است، او همراه پدر دانشمند خود دکتر بنتن کوئست به سفرهای ماجراجویانه و علمی-تخیلی رفته و هر بار به دردسر می افتد. در یکی از این سفرها با پسری هندی به نام حاجی آشنا می شود که پس از آن در آزمایشگاه کوئست همراه با ریس مأمور ویژه دولت ایالات متحده، به فعالیت علمی می پردازد و حال این روزها در نسخه سینمایی « در جست و جوی جاسوس »، تام وجری بار دیگر با هم نسلان قدیمی خود در یک قاب دیده می شوند.

در فیلم اخیر تام و جری، طی اختراعی که توسط دکتر کوئست معروف ساخته شده است، زین، دکتر شرور و جنایتکار آسیایی، به آزمایشگاه کوئست حمله کرده و علاوه  بر ربودن ساکنان آزمایشگاه که موش و گربه را هم شامل می شود، «کیوسفر» اختراع هسته ای دکتر را جهت اجرای اهداف شوم خود می رباید، دقایق میانی فیلم به نمایش تلاش برای فرار گروه کوئست می گذرد و در انتها، این مأموریت تعقیب و گریز، با همکاری تام و جری و اعضای کوئست به موفقیت می رسد و به اصطلاح خطر از بیخ گوش بشریت رد می شود.

هر کدام از شخصیت های معروف این انیمیشن، با نگرشی القا کننده طراحی شده اند. دکتر کوئست به عنوان یک دانشمند آمریکایی، نمادی از پیشرفتی است که ایالات متحده را از لحاظ دانش و علم روز یا همان تکنولوژی، برتر نمایش می دهد. کشوری که بهره گیری از دانش هسته ای را تنها از آن خود می پندارد و فرهنگ استفاده صلح جویانه از این انرژی جهانی را تنها با فرهنگ خود سازگار می داند. در مقابل دکتر زین آسیایی که از دوران دانشگاه به خاطر هوش و ذکاوت کوئست از او کینه به دل دارد، حالا به دنبال نابودی زمین با استفاده از اختراع دشمن قدیمی خود است؛ در واقع شخصیت زین، معرف کشورهایی است که از نظر آمریکایی ها با وجود دستیابی به تولید انرژی هسته ای، قادر به استفاده صلح آمیزی از آن نیستند.

ریس، نیز به عنوان یک فرد دولتی نه تنها نظاره گر فعالیت های آزمایشگاه کوئست است بلکه نقش بادیگارد را برای دکتر کوئست و خانواده اش بازی می کند، جان و حاجی با او رابطه ای صمیمی دارند و هر بار که با خطری جدی مواجه می شوند این ریس است که جان آنها را نجات می دهد. ریس ، کسی است که از سوی دولت وارد دنیای علمی دکتر می شود و کم کم تبدیل به نزدیکترین دوست کوئست و خانواده اش می گردد. عنصری که با نمایش حمایت خود از این خانواده، حمایت دولت آمریکا را از دانش و دانشمندانش عرضه می کند و تلاش می کند با معرفی رابطه نزدیک جانی و ریس، نسل جدید و هوشیار جامعه آمریکایی را دوستدار دولت و تصمیمات آن، نشان دهد.

اما با وجود این در دقایق پایانی داستان، زمانی که دکتر زین آتشقشانی که خانواده کوئست و ریس را در آن زندانی کرده است، توسط نیروی کیوسفر به سمت واشنگتن می فرستد و خود از آن می گریزد؛ رییس جمهور و وزیر دفاع آمریکا، که مستأصل و نگران به نظر می رسند، نمی توانند کاری از پیش ببرند، در نهایت در همین لحظات، بنای یاد بود جرج واشنگتن( شیطانک)، مانند یک موشک پرقدرت از زمین بلند شده و بعد از خروج دکتر کوئست و دوستانش، به آتشفشان مرگبار برخورد کرده و آن را نابود می کند. در نهایت بعد از تلاش تمام اقشار جامعه آمریکایی، این نماد شرک آلود، جان بشریت را از دست غاصبی آسیایی نجات می دهد، آن هم در بی خبری رییس جمهور، کسی که در انتها، قهرمانان داستان از او مدال افتخار دریافت می کنند!

پایان مثبت اما تأمل برانگیز مأموریت جاسوسی، کنایه ای روشن از تفکر و قدرتی مسلط بر جامعه آمریکا و به خصوص دولت را بازگو می کند. قدرتی که با معرفی مدیومی به نام سینمای هالیوود، هر بار اعتقادات شوم خود را به جهانیان دیکته می کند.

انیمیشن «تام و جری: در جست و جوی جاسوس » بیش از آنکه لحظات سرگرم کننده ای از جانب دو کاراکتر معروف خود یعنی تام و جری داشته باشد، کلیشه هایی متوالی را در خدمت مفهوم سیاسی خود نمایش می دهد؛ با وجود اینکه سعی شده است، صراحت داستان و روند ساده آن غالبا مخاطب خردسال را هدف قرار دهد اما انتخاب موضوعی جدی که بیشتر در دنیای بزرگسالان، مبحثی جذاب و کلیدی است، جذابیت انیمیشن را بین گروه های سنی مختلف مخاطبان، در کمترین حد ممکن رسانده است. شاید تام و جری نیز با سرنوشتی همچون باب اسفنجی مواجه شود که در نهایت بخواهد برای جذب مخاطب امروزی، نسخه سینمایی خود را  به صورت سه بعدی و در دنیایی ملموس تر روانه بازار کند.

 

 

 

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.