حادثه ناگوار ساختمان پلاسکو و شهادت تعدادی از آتش‌نشانان واکنش‌های اجتماعی زیادی را در پی داشت؛ حادثه‌ای که می‌تواند دستمایه ساخت فیلم سینمایی یا مجموعه تلویزیونی باشد، مانند کاری که در ایالات متحده درباره حادثه یازده سپتامبر رخ داد و از دل آن چند فیلم و سریال بیرون آمد که برخی از آنها به فعالیت آتش‌نشان‌های فعال در برج‌های تجارت جهانی اختصاص دارند. با این وجود آیا سینماگران ایرانی می‌توانند از این حادثه فیلمنامه و فیلم بیرون بکشند؟!
چاپلین اولین آتش‌نشان سینمایی!
صد و یک سال پیش چارلی چاپلین جوان در دومین تجربه فیلمسازی‌اش فیلمی به نام آتش‌نشان ساخت. در این فیلم چاپلین خودش نقش آتش‌نشان را بازی کرد که قهرمانانه دختر جوانی را که در طبقه بالایی یک خانه در حال سوختن بود، نجات داد. آتش نشانی به دلیل هیجان ذاتی که در فعالیت آتش‌نشان‌ها و مأموریت‌های محوله به آنها وجود دارد از جمله موضوعات مورد علاقه فیلمسازان بوده است، به طوری که بعد از چاپلین فیلم‌های متعددی درباره آتش‌نشان‌ها ساخته شد. در سال 1974 وقتی که پلاسکو به عنوان یکی از نمادهای تهران مدرن معرفی می‌شد، در هالیوود فیلمی با نام «آسمانخراش جهنمی» ساخته شد. داستان فیلم درباره یک ساختمان بلندمرتبه بود که در شب افتتاحش به خاطر قصور مهندس ساختمان و به‌کارگیری مواد نامرغوب در ساخت برج آتش می‌گیرد. قهرمان این فیلم نیز یک آتش‌نشان است، مردان اول سینمای دهه 70 هالیوود یعنی استیو مک کوئین و پل نیومن بودند که در نقش آتش‌نشان چهره یک قهرمان را از خود در تاریخ سینما ثبت کردند. به غیر از پرداخت‌های سینمایی، شبکه‌های تلویزیونی نیز به حرفه آتش‌نشان‌ها و فعالیت‌های آنها توجه داشته‌اند. سریال معروف «من را نجات بده
(Rescue Me) » یک نمونه این سریال‌های تلویزیونی است که پخش آن هفت سال به طول انجامید. سریال پرطرفدار« Chicago Fire» نیز که امسال پنجمین فصل آن پخش می‌شود از دیگر سریال‌هایی است که داستان اصلی‌اش بر اساس فعالیت آتش‌نشان‌ها شکل گرفته است و در کنار آن به مسائل خانوادگی و درگیری‌های اجتماعی یک آتش‌نشان نیز پرداخته شده است؛ کاری که سریال عملیات 125 را می‌توان نمونه ایرانی آن دانست. سریال عملیات 125 تا امروز مهم‌ترین نگاه فیلمسازان ایرانی به مسئله آتش‌نشانی بوده است.
بازگشت عملیات 125
به دنبال فاجعه آتش‌سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو که منجر به شهادت جمعی از آتش‌نشانان شد، شبکه 5 سیما تصمیم گرفته است با قطع پخش سریال «گروه پلیس» سریال عملیات 125 را دوباره پخش کند. این سریال تلویزیونی اولین بار به کارگردانی بهروز افخمی ساخته شد. نام عملیات 125 برگرفته از شماره تلفن آتش‌نشانی است و در سری اول این سریال که در سال 87 از شبکه تهران پخش شده، نگاهی به چگونگی جذب نیرو از سوی آتش‌نشانی و مأموریت‌هایی که یک آتش‌نشان باید انجام دهد، داشت. سری دوم این سریال را «محمدرضا آهنج» و سری سوم آن را نیز در سال 91 مسعود آب‌پرور ساخت. شبکه 5 سیما قرار است فصل سوم این سریال را در 26 قسمت در جدول پخش خود قرار دهد. همچنین مسابقه تلویزیونی «آقای آتش‌نشان» که نوروز امسال از شبکه 5 پخش شده بود از امشب (شنبه دوم بهمن) از همین شبکه بازپخش می‌شود.
به غیر از یک سریال تلویزیونی چه داریم؟!
آتش‌نشان‌ها قهرمان‌های واقعی جامعه هستند، کسانی که به استقبال خطر می‌روند تا خطر را از مردم دور کنند. در مقابل این قهرمانان واقعی سینما و تلویزیون تا به حال تولیداتی داشته‌اند؟! به غیر از عملیات 125، اثر قابل توجه دیگری در تولیدات سینما و تلویزیونی داخل کشور وجود ندارد. دست‌های سینما و تلویزیون مانند بسیاری از موضوعات دیگر خالی است. در حالی که هر کدام از عملیات‌هایی که یک آتش‌نشان ممکن است در طول روز انجام دهد از نظر بار درام کاملاً قابلیت تولید فیلم و سریال را دارد. مخصوصاً در سینمای ایران که به شدت ضعف قهرمان دارد و سینما از معضل ضد قهرمان و فیلم‌های بی‌قهرمان رنج می‌برد، می‌تواند برداشت‌های سینمایی از آنچه یک قهرمان از جان گذشته به نام آتش‌نشان انجام می‌دهد، موضوع ساخت فیلم سینمایی جذابی باشد. مگر اینکه بگوییم فیلمسازان‌مان از «چارلی چاپلین» هوشمندترند یا اینکه بازیگران ما بزرگ‌تر از استیو مک کوئین هستند!
امید عباسی نمونه‌ای از یک قهرمان
با اینکه فاجعه ریزش ساختمان پلاسکو باعث شد بر تعداد قهرمانان شهید سازمان آتش‌نشانی افزوده شود، هنوز هم فداکاری امید عباسی که از وی به عنوان قهرمان ملی یاد می‌شود، در اذهان وجود دارد. در اردیبهشت ماه سال 92، امید عباسی در حال اطفای حریق یک مجتمع مسکونی متوجه دختربچه 9 ساله‌ای می‌شود، عباسی برای نجات دختر ماسک اکسیژن خودش را روی صورت وی می‌گذارد و او را به خارج از ساختمان منتقل می‌کند اما به خاطر استنشاق دود و آسیب‌دیدگی ریه‌ها دچار مسمومیت و بعد از 24 ساعت مرگ مغزی می‌شود. عباسی داوطلب اهدای عضو بوده و بعد از مرگ مغزی اعضای بدنش نیز اهدا می‌شوند. بیش از سه سال از آن روز گذشته است. گرچه چند مجلس بزرگداشت برای امید عباسی برگزار شده است، اما هیچ عکس‌العملی از سوی سینما و رسانه ملی برای به تصویر کشیدن عمل قهرمانانه عباسی صورت نگرفت.
مهدی حاجی‌پور قهرمانی گمنام
پرسنل آتش‌نشانی در طول سال با حوادث متعددی روبه‌رو هستند مانند حادثه پلاسکو یا اتفاقی که برای امید عباسی افتاد. یکی دیگر از حوادثی که باعث شهادت یک نیروی قهرمان شهرداری شد حادثه‌ای بود که مهرماه امسال برای مهدی حاجی‌پور رخ داد. وی برای کمک به کارگرانی که در حادثه ریزش چاه گرفتار شده بودند وارد چاه شد و در حین انجام وظیفه به علت ریزش دوباره چاه در عمق زمین مدفون شد و به شهادت رسید.
* جوان
ارسال نظر